Βαθύλακκος, ο, (Κιτσελέρ)
Από το βιβλίο του Βασίλη Αποστόλου “Οικισμοί Δήμων Σερβίων-Βελβεντού” σ. 177 Κοζάνη 2022
Γενικά: Προσφυγικός οικισμός χτισμένος σε υψόμετρο 420 μ. στη διαδρομή, Κοζάνη, Πετρανά, Βαθύλακκος. Πλησιέστεροι οικισμοί Μεσιανή, Ροδίτης, Αμυγδαλιά. Σύμφωνα με τον Προϊστάμενο Εποικισμού Κοζάνης στις 2 Οκτωβρίου 1928 οι εγκατεστημένοι πρόσφυγες ήταν Θράκες 27, Μικρασιάτες 52, Πόντιοι 6 (ΓΑΚ ΑΒΕ 22 ΣΑΕ 58).
Ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Σερβίων, αποτελεί ιδία κοινότητα.
Με την απογραφή που πραγματοποιήθηκε από την Ελληνική Στατιστική Αρχή το 2011 από τους 26 κατοικημένους οικισμούς που απογράφηκαν στο Δήμο Σερβίων ο Βαθύλακκος ως προς τον πληθυσμό βρισκόταν στην 5η θέση.
Σύμφωνα με οθωμανικό κατάστιχο του έτους 1528 ο οικισμός κατοικούνταν από Μουσουλμάνους, 9 εστίες (Τσότσος Ελιμειακά 64).
Εκλογικά: Στις βουλευτικές εκλογές της 30ης Μαΐου 1915 απετέλεσε το ενδέκατον εκλογικό κέντρο με έδραν το χωρίον Κιτσιλέρ (Βαθύλακκος) ένθα θέλουσι ψηφίσει οι εκλογείς του χωρίου τούτου ως και οι των χωρίων Κιουτσούκ Τεκελέρ (Ανατολή), Μπουγιούκ Τεκελέρ (Αμυγδαλέα), Γιανουσλού (Ν. Σιγή), Χατζήρανη (Μεσιανή), Μπιτσελή (Κουβούκλια), Χατζομουρλού (Ροδίτης), Ακσακλή (Λεύκαρα), συνοικίαι Ορτουλάρ, Χατζηϊσελέρ, Μεντισλή, Κιρτζιλέρ Κοφουλάρ, Δαουτλή, τόπον δε ψηφοφορίας ορίζομεν το Μουσουλμανικόν τέμενος.
Στον εκλογικό κατάλογο της Υποδιοικήσεως Κοζάνης του 1915 ήταν εγγεγραμμένοι 105 άρρενες εκλογείς άπαντες μουσουλμάνοι.
Εκλογές της 25-9-32: Ψηφοφορίσαντες 429. Φιλελεύθεροι:234. Λαϊκοί: 9. Αγροτικοί: 8. Εργατικοί αγροτικοί: 22. Προοδευτικοί:3. Εθνικοριζοσπαστικό: 152. Ενιαίο Μέτωπο εργατών Αγροτών:- Δημ.Παπαδήμος:- (60/1519).
Για το δημοψήφισμα της 3ης Νοεμβρίου 1935 ψήφισαν
Βασιλευόμενη δημοκρατία 484. Αβασίλευτη δημοκρατία 2. Λευκά 1.
Εκπαιδευτικά: Το διδακτήριο τούτο είναι χρησιμοποιούμενο άλλοτε ως ιατρείον και φαρμακείον των προσφύγων της περιφέρειας. Αποτελείται από δύο αίθουσες. Μαθητές Α΄69, Β΄21, 13, 24, 17, 6 (28/1/38).
Έχει προαύλιο υπεραρκετό και περιφραγμένο. Ο σχολικός κήπος 3 ½ στρεμμάτων καλλιεργείται με 60 οπωροφόρα, 40 αμυγδαλιές και με σπορείο δασικών φυτών. Μαθητές 158 (6/5/39).
Ο επιθεωρητής των Δημοτικών Σχολείων Αναστ. Δεληγεώργης αναφέρει στις 8-3-38 στο Νομάρχη ότι συμφωνεί με την απόφαση του κ.σ περί προσλήψεως κοινοτικής νηπιαγωγού. Υπέδειξε για πρόσληψη την πτυχιούχο νηπιαγωγό Ευαγγελία Ιωαννίδου.
Διδάσκαλος:Κανάκης Ερμής εκ Κωνσταντινουπόλεως,1898, μετεκπαιδευθείς σε μονοτάξιο Διδασκαλείο (Βαθύλακκος 34).
Ιερά: Ενοριακός ναός των Αγίων Ταξιαρχών. Πανηγυρίζει την 8ην Νοεμβρίου.
Εξωκλήσι της Αγίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου. Προφήτης Ηλίας.
Μέλη του Ιερατικού Συνδέσμου Κοζάνης στις 28-3-27 ήταν ο Πρόδρομος (60/1472).
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανεγέρσεως Ιερού Ναού Βαθυλάκκου-Νέας Σιγής Παπαναστάσης στις 22-11-33 ζητά τη χορήγηση αδείας διοργανώσεως λαχείου υπέρ του ανεγειρομένου ναού. Εκδόθηκαν 1000 λαχνοί προς 10 δρχ. έκαστος η δε κλήρωσις θα γίνει την 1η Ιανουαρίου 1934 στην αίθουσα του δημ. Σχολείου (60/881).
Κατοχή: Ο Ιωάννης Φιδέλης κάτοικος Βαθυλάκκου ιδιοκτήτης αλωνιστικού συγκροτήματος απασχολών 20 εργάτες ζητά επισιτιστική βοήθεια για την οποία ο Νομάρχης με έγγραφο στις 27-6-42 στη Γενική Διεύθυνση Επισιτιστικών Αναγκών Θεσσαλονίκης εισηγείται για διάθεση ελαίου, οσπρίων και άλλων ειδών τροφίμων. Αντιπρόσωπος παραλαβής τροφίμων ορίσθηκε ο διαχειριστής του αλωνιστικού συγκροτήματος Χριστοφορίδης Απόστολος (60/1013).
Πονεμένο χωριό το Νοέμβριο του 1944 σκοτώθηκαν από εμφύλια πυρά 35 κάτοικοι.
Κοινοτικά: Σύσταση της κοινότητας με έδρα τον οικισμό Κιτσιλέρ στις 31-12-28. Μετονομάζεται σε Βαθύλακκος στις 8/8/28. Η κοινότης Νέας Σιγής προσαρτάται στην κοινότητα στις 31-3-1930. Ο οικισμός Νέα Σιγή στις 19/3/1961 καταργείται και προσαρτάται στον οικισμό Βαθύλακκος. Αναγνώριση του οικισμού Προφήτης Ηλίας στις 14/3/1971 και προσάρτηση στην κοινότητα Βαθυλάκκου. Η κοινότης στις 4-12-1997 προσαρτάται στο δήμο Σερβίων.
Υπέρ του οικοτροφείου θηλέων Κοζάνης το ποσό των 200 δρχ. το έτος 1927.
Στις κοινοτικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 28-2-26 έλαβαν ψήφους οι Γεώργιος Κωνσταντινίδης 45, Αντώνιος Πετροπάνης 24, Μενέλαος Παταπούδης 24, Στέφανος Ντεγκιάρης 24, Δημήτριος Γκώγκος 24, Βασίλειος Νερατζόγλου 21, Σταύρος Σαϊόγλου 21.
Εισφορά της κοινότητας στις 24-4-1930 υπέρ του οικοτροφείου θηλέων Κοζάνης δρχ. 100.
Το κ.σ. Βαθυλάκκου στις 13-12-32 ψηφίζει επιβολή εράνου στους κατοίκους της κοινότητας για προμήθεια τεσσάρων θρανίων του Δημοτικού Σχολείου (60/1252).
Στις 14-4-38 το κ.σ σε συνεδρίαση με πρόεδρο τον Ελευθέριο Ιακώβου συντάσσει το φορολογικό κατάλογο με φορολογουμένους 152, μεγάλα ζώα 393 και μικρά 810 (60/1888).
Στις 18-4-38 ψηφίζει πίστωση 1000 δραχμών για πραγματοποίηση μαθητικής εκδρομής στη Θεσσαλονίκη.
Στις 24-8-38 ψηφίζει πίστωση 1000 δραχμών δια έξοδα υποδοχής του διελευσομένου εκ της κοινότητος Βασιλέως (δια έξοδα εγκαταστάσεως αψίδας).
Για τον έρανο του Παναγίου Τάφου ο οικισμός πρόσφερε 1087,50 δρχ. (Β.Ε 1-10-39).
Οικονομία: Σύνθεση απογραφικής επιτροπής γεωργικών προϊόντων δια την διενεργηθησομένη απογραφή από 11 μέχρι 20 Δεκεμβρίου 1929: Κωνσταντινίδης Δημήτριος δημοδιδάσκαλος. Παπαναστάσιος Κωνσταντινίδης εφημέριος. Κωνσταντινίδης Κων/νος πρόεδρος. Βασίλειος Τσινόγλου αγροφύλαξ (60/175).
Πληθυσμός:1913=373. 1920=399. 1928=213. 1940=558. 1951=338. 1961=739. 1971=551. 1981=604. 1991=617. 2001=652. 2011=615.
Σύλλογοι: Μορφωτικός Πολιτιστικός Σύλλογος Βαθυλάκκου (παρουσίαση χορευτικών 2017)
Σύλλογος Φαρασιατών Καπαδοκίας Βαθυλάκκου (Το σύνδρομο του Επιζήσαντα 2017)
Υγεία: Ο Νομάρχης στις 17 Ιουλίου 1926 με έγγραφο στο υπουργείο Εσωτερικών-Διεύθυνση Υγιεινής αναφέρει ότι η ιατρική περίθαλψις των απόρων εκτελείται ως εξής: α) Λειτουργούν τέσσερα αγροτικά ιατρεία παρέχοντα ιατρική περίθαλψη σε τεσσαράκοντα περίπου κοινότητες και συνοικισμούς προσφύγων. β) Επίσης λειτουργούν τέσσερα νοσοκομεία προσφύγων στα Καΐλάρια, Κοζάνη, Λειψίστα και Γρεβενά. γ) Υπάρχουν διορισμένοι 5 ιατροί πρόσφυγες. δ) Οι εύπορες κοινότητες έχουν διορίσει κοινοτικούς ιατρούς οι οποίοι παρέχουν δωρεά την ιατρική περίθαλψη στους απόρους κατοίκους κάθε κοινότητας.
Τα αγροτικά ιατρεία στις 11-6-1926 και οι συνοικισμοί που υπάγονταν σε κάθε ιατρείο ήταν: α) Σοφουλάρ: Σοφουλάρ (Καπνοχώρι), Χατζή-Χασανλή (Προσκυνητάριον Καπνοχωρίου), Κιοσελέρ (Θυμαριά), Καραμανλή (Κρεμαστή), Σαϊνλέρ , Ισκιουπλέρ (Κοιλάς), Κουτσιούκ Εβρενεσλή (Ανατολικόν), Μορανλή (Ρυάκι), Τοπτσιλάρ (Α.Δημήτριος), Χάδοβον (Πολύμυλος), Ισικλάρ (Λεβέντης), Ιντίλοβα (Αυγή), Οκιούζοβα (Σκάφη), Ισακλάρ (Α.Χαράλαμπος), Τσοπανλή (Βοσκοχώριον), Ντορταλή (Τετράλοφος), Οκτσιλάρ (Άγιοι Θεόδωροι).
β)Κιτσιλέρ: Κιτσιλέρ (Βαθύλακκος), Σαρτακλή (Σπάρτο), Μπουγιούκ-Τεκελέρ (Αμυγδαλέα), Κουτσιούκ-Τεκελέρ (Ανατολή), Χασλάρ (Σταυρωτή), Γιανοσλού (Ν.Σιγή), Τζιτζιλέρ (Πετρανά), Χατζή Ομορλού (Ροδίτης), Χατζήρανη (Μεσιανή), Μπιτζελή (Κουβούκλια), Ιλεσλή (Οινόη), Ακ-Σακλή (Λεύκαρα).
γ)Κρύφτσι (Κιβωτός Γρεβενών): Κρύφτσι (Κιβωτός), Τσούρχλι (Α.Γεώργιος), Σούμπινο (Κοκκινιά), Δοβρούνιστα (Κληματάκι), Γιάγκοβη (Μεσοπόταμον), Δοβράτοβον (Βατόλακκος), Λουτσίσινο (Λαγκαδάκι), Κοντσικιώτη (Ελεύθερον).
δ) Τόριστα (Ποντινή): Τόριστα, Βέντζια (Κέντρο), Νησηνίκος (Νησί), Αγαλαίοι, Κολοκυθάκι, Βάϊπες (Δαφνερό), Σαδοβίτσα (Μικροκλεισούρα), Δημηνίτσα (Καρπερό), Φιλί, Πλέσσα (Μελίσσι) (60/1599).
Νέα Σιγή
Σύσταση της κοινότητας: Συνεστήθη στις 31/12/1918 με έδρα τον οικισμό Γιοννουσλού (Ν.Σιγή). Ο οικισμός στις 8/8/1928 μετονομάζεται σε Νέα Σιγή. Στις 31/3/1930 προσαρτάται στην κοινότητα Βαθυλάκκου.
Σύμφωνα με οθωμανικό κατάστιχο του έτους 1528 ο οικισμός κατοικούταν από Μουσουλμάνους, 15 εστίες ραγιάδων (Τσότσος Ελιμειακά 64).
Εκλογικά: Στις κοινοτικές εκλογές στις 28-2-26 ψήφισαν 62 εκλογείς και έλαβαν ψήφους οι Ιωσήφ Μπακαρατζής 59, Κωνσταντίνος Χελενεζάρης 46, Βασίλειος Καραβάνατζης 46, Παναγιώτης Δαδούδης 44, Δημήτριος Αλεξόπουλος 42.
Στον εκλογικό κατάλογο της Υποδιοικήσεως Κοζάνης του 1915 ήταν εγγεγραμμένοι 131 άρρενες εκλογείς άπαντες μουσουλμάνοι.
Εκπαιδευτικά: Ο Επιθεωρητής Δημοτικών Σχολείων στις 19 Αυγούστου 1926 μεταθέτει το διδάσκαλο Λύσανδρο Κολυβά από τον προσφυγικό συνοικισμό Γιαννουσλού στο αργούν μονοτάξιον Γουλών, διότι εν Γιαννουσλού δεν μπόρεσε να εύρει κατοικία κατάλληλο για την οικογένειά του.
Μαθητές 70 (Α’ 41, Β’ 12, Γ’ 5, Δ’ 7, Ε΄1. Στ 4) (28/1/38).
Διδακτήριο παλαιό, η κυρία δοκός της στέγης στηρίζεται επί στύλων. Περιβάλλεται από αρκετής αυλής και στέγης. Δεν έχει επάρκεια θρανίων. Οι μαθητές ανέρχονται στους 164 (13/11/1941).
Κοινοτικά: Η κοινότης Γιανουσλού (Νέα Σιγή) στις 26-10-25 αναφέρει στο Νομάρχη ότι:
“όπως είναι γνωστό ο εποικισμός ένωσε τις κοινότητες Γιανουσλού και Κιτσιλέρ δια τον λόγο ότι δεν ήτο δυνατόν να γίνει η διανομή των αγρών εις μίαν εκάστην των εν λόγω κοινοτήτων κεχωρισμένας. Οι κάτοικοι όμως της κοινότητος Γιανουσλού νομίζοντες ότι κατά τις εκλογές προς ανάδειξη κοινοτικών συμβούλων θα ψηφίσουν μετά των κατοίκων της κοινότητας Κιτσιλέρ δεν υπέβαλον υποψηφιότητες καθότι οι υποβαλόντες τοιαύτας Κετσιλεριότες ήταν αρεστέοι εις τους Γιανουσλιώτας. Κατά την ημέραν των εκλογών μεταβόντες εις το τμήμα Κιτσιλέρ ένθα εγένετο η ψηφοφορία ευρέθημεν προ απροόπτου καθότι μας υπεδείχθη ότι δεν είναι δυνατόν να ψηφίσωμεν εν τω τμήματι Κετσιλέρ λόγω του ότι απαρτίζομεν Διοικητικώς κεχωρισμένη κοινότητα. Ζητούν την επομένη Κυριακή να αναδείξουν τους δικούς τους κοινοτικούς συμβούλους (60/1407). Ο Αστυνομικός Σταθμός Γιανουσλού με έγγραφο στο Νομάρχη στις 14-12-25 αναφέρει ότι εκ της διοικητικής εξετάσεως προέκυψε ότι το πρόγραμμα των εκλογών ετοιχοκολλήθη στην πόρτα του παντοπωλείου Β. Νεραντζλόγλου την 4-12-25 ήτοι 8 ημέρες πριν των εκλογών. Ο πίναξ των υποψηφίων την προηγουμένην των εκλογών ήτοι 12-12-25. Ως εδήλωσε ο πρόεδρος της κοινότητας ότι ο πίνακας των υποψηφίων έλαβε την ίδια ημέρα και εκοινοποιήθη. Επομένως κατά τη γνώμη του Σταθμάρχη δεν υπάρχει δόλος επί της παρακειμένης υποθέσεως” (60/1337).
Εισφορά της κοινότητας στις 24-4-1930 υπέρ του οικοτροφείου θηλέων Κοζάνης δρχ. 100.
Πληθυσμός: 1913=501. 1920=498. 1928=276. 1940=171.1951=394
Προσφυγικά: Ο πρόεδρος της κοινότητας συνέταξε κατάλογο με τις οικογένειες που δικαιούνται κλινοσκεπάσματα: Οικογένειες 72. Καταγωγή. Σιγή 38 οικ. oι λοιποί από Κίος, Τρίγλια, Μουδανιά, Σπάρτη, Πάνορμος Αμάσεια. Επιτροπή Βασίλειος Καραβάνατζης. 6-3-24.
