Ξινό Νερό Φλώρινας – Το χωριό του μαγικού φυσικού  μεταλλικού ξινού νερού με παγκόσμια φήμη

Ξινό Νερό Φλώρινας – Το χωριό του μαγικού φυσικού  μεταλλικού ξινού νερού με παγκόσμια φήμη

Ξινό Νερό Φλώρινας (παλιά ονομασία τουρκιστί «Εξι Σου» ή Ανω Βέρμπιανη σλαβιστί, δηλαδή Ανω Ιτιά, σε αντιπαραβολή με την Ιτέα Φλώρινας) ένα πανάρχαιο ελληνικό μακεδονικό χωριό, καταγωγής της Ευρυδίκης, γιαγιάς του Αλεξάνδρου, από εδώ την πήραν νύφη και την πήγαν στην Ηράκλεια Λυσκηστίδα,αρχαία πόλη στο Λόφο Αγίου Παντελεήμονα Φλώρινας, της οποίας σήμερα σώζονται τα ερείπια!

Βρίσκεται στους πρόποδες της οροσειράς του Βόρρα,στα 550μ.! Οι θρύλλοι λένε ότι ο Αλέξανδρος αρέσκονταν να πίνει, από τις φυσικές πηγές, το ξινό μεταλλικό νερό της περιοχής!

Το χωριό είναι κομβικό κεφαλοχώρι 34χλμ από Φλώρινα και 5χλμ από το νεόκοπο,ιστορικά συγκριτικά, Αμύνταιο, κι αριθμεί περί των 1.000 κατοίκων, με 1.230 το 2001 και 2.600 το 1951!

Οι κάτοικοι είναι γεωργοκτηνοτρόφοι, με εξαιρετική αμπελουργία(ονομαστό κρασί και τσίπουρο),τεύτλα,καλαμπόκια και λαχανικά! Τα ζώα και τα φυτά έχουν άλλη γεύση από το νερό της περιοχής! Μάλιστα κάνουν εξαιρετικό τουρσί από τα τοπικά λάχανα, ενώ διατηρούν κρέας μέσα στο πετιμέζι το χειμώνα, αντί για πάστωση! Εχουν όμως και πολλά σύγχρονα επαγγέλματα όπως βενζινάδες, αλουμινο-σιδηροκατασκευές, είδη υγιεινής, επιπλάδες, αρτοποιοί, εργαστήρια ζαχαροπλαστικής, με εμπορία των προϊόντων στο Αμύνταιο και στο πανελλήνιο! Στο χωριό παλιά υπήρχε νερόμυλος! Εχει εξαιρετική θέα από τη βιγλατορική θέση «Ράδοσι» στα 650μ προς Αμύνταιο και λίμνη Πετρών!

Υπάρχει σιδηροδρομική στάση στο χωριό, από την εποχή κατασκευής των σιδηροδρόμων από Γάλλους μηχανικούς το 1880μχ περίπου στην τουρκοκρατία, για τη σύνδεση Θες/νίκης-Μοναστηρίου!

Επίσης είναι δίπλα στη διασταύρωση ανόδου προς το στενό «Κιλί Δερβέν» του Κλειδίου!

Το Δημοτικό Σχολείο του χωριού ανεγέρθηκε το 1880 από Γάλλους μηχανικούς των σιδηροδρόμων, κι αποτέλεσε τότε Νοσοκομείο! Οι Γάλλοι ξανάρθαν στην περιοχή με τους Βαλκανικούς πολέμους! Και στις 2 περιπτώσεις επισήμαναν την εξαιρετική ποιότητα αφενός του τοπικού τσίπουρου, αφετέρου πολύ περισσότερο του φυσικού μεταλλικού ξυνού νερού, που την χαρακτήριζαν εφάμιλλη κι ανώτερη από τα δικά τους νερά! Κάποια στιγμή οι Γάλλοι ξαναήρθαν τα τελευταία χρόνια κι επανέλαβαν τα ίδια!

Το φυσικό μεταλλικό ξυνό νερό των πηγών του χωριού(η καλύτερη βρύση λένε είναι η πηγή Γκλάντενιτς), με προφανή αιτία το γεωλογικό μάγμα της αρχαίας γης, που περνάει κάτω και από Ιτέα και Παπαγιάννη Φλώρινας (έχουν κι αυτές όξινο νερό), έχει εξαιρετικές ιαματικές ιδιότητες σε πολλές ασθένειες, στομαχικές, αντιδιαβητικές, αντιυπερτασικές κλπ, κι άρχισε να εμφιαλώνεται το 1958, ενώ είναι παγίγνωστο διεθνώς!

Το γνωστό Καρναβάλι του χωριού έχει αρχαίες Ορφικές Διονυσιακές ρίζες και γίνεται κάθε χρόνο γύρω στην τσικνοπέμπτη τέλη Φεβρουαρίου-αρχές Μαρτίου! Το χωριό πέρασε από τη δίνη όλων των πολέμων και των επιδρομών, λόγω του γεγονότος ότι ήταν σε κεντρικό δρόμο και πολεμήθηκε πολύ από τη Βουλγαρική Εξαρχία, με αποτέλεσμα κάποιοι να αναγκαστούν να υποταχθούν, υπήρχαν βεβαίως και σημαντικοί μακεδονομάχοι, όπως ο Πέτρος Παπαπέτρου!

Οικιστικά είναι ένα παλιό πέτρινο παραδοσιακό ρυμοτομημένο χωριό,με όμορφες σύγχρονες κατοικίες κι εξοχικά, καλαίσθητα οικόπεδα και κήπους!

Εχεί 4 εκκλησίες Αγίου Γεωργίου, Αγίου Αθανασίου, Αγίου Νικολάου,Αγίας Βαρβάρας! Yπάρχει Αθλητικός Σύλλογος «ΑΣ Ξινού Νερού» και Πολιτιστικός Εκπαιδευτικός Σύλλογος «ΠΕΣ Ξινού Νερού», που διοργανώνει κάθε χρόνο το πανηγύρι του χωριού με τον τίτλο «Ξινονερίτικα», με χάλκινα ηχοχρώματα!Βεβαίως και το ονομαστό καρναβάλι του χωριού!