Ύσσωπος – Ύσσωπος ο φαρμακευτικός – Hyssopus officinalis –
(Ιστορία – Διατροφικά οφέλη / Χημική σύνθεσή -Ιατροφαρμακευτικές ιδιότητες )
Σταύρου Π. Καπλάνογλου Γεωπόνο
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ο Ύσσωπος Ο Hyssopus officinalis ή ύσσωπος είναι θάμνος της οικογένειας Lamiaceae ή μέντας ιθαγενής στη Νότια Ευρώπη , τη Μέση Ανατολή και την περιοχή γύρω από την Κασπία Θάλασσα . Λόγω των υποτιθέμενων ιδιοτήτων του ως αντισηπτικό , ανακουφιστικό για τον βήχα και αποχρεμπτικό , την
Κάτω από βέλτιστες καιρικές συνθήκες, ο ύσσωπος συλλέγεται δύο φορές το χρόνο, μια φορά στα τέλη της άνοιξης και άλλη μια φορά στις αρχές του φθινοπώρου. Τα φυτά συλλέγονται κατά προτίμηση κατά την ανθοφορία προκειμένου να συλλεχθούν οι άκρες της ανθοφορίας
Τα μέρη που αναπτύσσονται πάνω από το έδαφος χρησιμοποιούνται για την παρασκευή φαρμάκων.
Σε ορισμένα μέρη στην Ελλάδα <<’Υσσωπος >> αποκαλείτε και ένα άλλο φυτό η Μικρομέρια ( Micromeria acropolitana, )
ΙΣΤΟΡΙΑ
Ένα φυτό που ονομαζόταν ύσσωπος χρησιμοποιείτο στην κλασική αρχαιότητα .
Ο Ιπποκράτης το χρησιμοποιούσε για την πλευρίτιδα και ο Διοσκορίδης το συνιστούσε για το άσθμα και τον καταρράκτη σε συνδυασμό με τον απήγανο.
Ετυμολογικά η λέξη ύσσωπος < (διαχρονικό δάνειο) ελληνιστική κοινή ὕσσωπος < εβραϊκή אזוב (ezóv)
Στην Ελληνιστική κοινή,( βοτανική) αρωματικό φυτό (είδος μέντας) του γένους Hyssopus, με φαρμακευτικές ιδιότητες, που φύεται στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και σε περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου
“Καθάρισέ με με ύσσωπο και οι αμαρτίες μου θα εξαλειφθούν·
πλύνε με, κι απ’ το χιόνι λευκότερος θα γίνω.”
— (Αγία Γραφή – Ψαλμός του Βασιλιά Δαβίδ),
Ο Ύσσωπος είναι βότανο γνωστό από την αρχαιότητα.
Λεγεται οτι σφουγγάρι στερεωμένο σε ένα κλαδί ύσσωπου χρησιμοποιήθηκε για να δώσει στον Ιησού στο σταυρό ένα ποτό ξύδι .
Ο ύσσωπος χρησιμοποιήθηκε επίσης για κάθαρση (θρησκευτικός εξαγνισμός) στην Αίγυπτο, όπου, σύμφωνα με τον Χαιρέμοντα τον Στωικό , οι ιερείς τον έτρωγαν με ψωμί για να καθαρίσουν αυτό το είδος τροφής και να το κάνουν κατάλληλο για τη λιτή διατροφή τους.
ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΤΑΞΗ
Φυτα
Κλάδος : Τραχειόφυτα
Κλάδος : Αγγειόσπερμα
Κλάδος : Eudicots
Clade : Αστερίδες
Σειρά: Λαμιάλες
Οικογένεια: Lamiaceae
Γένος: Ύσσωπος
Είδος: H. officinalis
Διωνυμικό όνομα Hyssopus officinalis
Υσσώπος
Αλλα ονόματα): Herbe de Joseph, Herbe Sacrée, Herbe Sainte, Hiope, Hisopo, Hissopo, Hyssopus officinalis, Hysope, Hysope Officinale, Jufa, Rabo De Gato, Ysop.
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΟΦΕΛΗ -ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ
Οι χημικές ουσίες στον ύσσωπο μπορεί να επηρεάσουν την καρδιά και να αυξήσουν τις εκκρίσεις στους πνεύμονες.
–Βοτανο
Το φρέσκο βότανο χρησιμοποιείται συνήθως στη μαγειρική .
Περιέχει έως 1% πτητικό έλαιο, φλαβονοειδή, γλυκοσίδια, διοσμίνη και τανίνη.
Η ουσία του ύσσωπου μπορεί να ληφθεί στον ατμό και χρησιμοποιείται στη μαγειρική σε μικρότερο βαθμό.
Το φυτό χρησιμοποιείται συνήθως από τους μελισσοκόμους για την παραγωγή νέκταρ από το οποίο οι δυτικές μέλισσες παράγουν ένα πλούσιο και αρωματικό μέλι .
Τα φύλλα του βότανου ύσσωπου χρησιμοποιούνται ως αρωματικό καρύκευμα
. Τα φύλλα έχουν ελαφρά πικρή γεύση λόγω των τανινών του και έντονο άρωμα μέντας . Λόγω της έντασής του χρησιμοποιείται μέτρια στη μαγειρική.
Το βότανο χρησιμοποιείται επίσης για να αρωματίσει το λικέρ , και αποτελεί μέρος της επίσημης σύνθεσης του Chartreuse . Είναι επίσης βασικό συστατικό σε πολλές συνθέσεις αψέντιου , όπου είναι η κύρια πηγή του πράσινου χρώματος.
–Αιθεριο ελαιο (Υσωπίνη )
Το αιθέριο έλαιο περιλαμβάνει τις χημικές ουσίες θουγιόνη και φαινόλη , που του προσδίδουν αντισηπτικές ιδιότητες.Οι υψηλές συγκεντρώσεις του σε θουγιόνη και χημικές ουσίες που διεγείρουν το κεντρικό νευρικό σύστημα , συμπεριλαμβανομένου του πινοκαμφώνου και της κινεόλης , μπορούν να προκαλέσουν επιληπτικές αντιδράσεις.
Το λάδι του ύσσωπου μπορεί να προκαλέσει επιληπτικές κρίσεις και ακόμη και χαμηλές δόσεις (2-3 σταγόνες) μπορεί να προκαλέσουν σπασμούς στα παιδιά.
ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Δρα ως αντισπασμωδικό, αποχρεμπτικό, εφιδρωτικό, ηρεμιστικό και άφυσο.
Στη φυτική ιατρική ο ύσσωπος πιστεύεται ότι έχει καταπραϋντικές, αποχρεμπτικές και κατασταλτικές ιδιότητες του βήχα.
Διεγερτικός, αποχρεπτικός, στομαχικός, εμμηναγωγός , ανθελμικός, εφιδρωτικός, θεραπευτικός πληγών
Είναι κατά της δυσπεψίας και του άσθματος ,Δυναμωτικό των νεύρων
Ανθισμένο φυτό χρησιμοποιείται κατά του βραχνιάσματος ,της εμφράξεως των εντέρων,και των χολόλιθων και λίθων των νεφρών
-Ηπαρ – χοληδόχος κύστη – Εντερικά προβλήματα .
Ο ύσσωπος χρησιμοποιείται για πεπτικά και εντερικά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένων παθήσεων του ήπατος και της χοληδόχου κύστης, του εντερικού πόνου, των εντερικών αερίων, των κολικών και της απώλειας όρεξης. .
— Κοινό κρυολόγημα – Πονόλαιμος – Άσθμα .
Χρησιμοποιείται επίσης για αναπνευστικά προβλήματα όπως ο βήχας, το κοινό κρυολόγημα, οι λοιμώξεις του αναπνευστικού, ο πονόλαιμος και το άσθμα.
— Λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος (UTI)
Άλλες χρήσεις περιλαμβάνουν λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος (UTI), κακή κυκλοφορία, HIV/AIDS και κράμπες της περιόδου.
— Εφίδρωση
Μερικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν ύσσωπο ως γαργάρα. στα μπάνια για να προκαλέσει εφίδρωση
Οι εφιδρωτικές ιδιότητες που έχει το κάνουν ωφέλιμο για το κοινό κρυολόγημα
— Δερματικές παθήσεις
Βοηθα στην αποθεραπεία δερματικών ερεθισμών ,μώλωπες, εξανθήματα, εγκαύματα, κρυοπαγήματα.
— Κακή κυκλοφορία .
Ο ύσσωπος έχει χρησιμοποιηθεί για αιώνες στην παραδοσιακή ιατρική για να αυξήσει την κυκλοφορία
–Νευροτονωτικο
Μπορεί επίσης να χρησιμεύσει ως νευροτονωτικό σε καταστάσεις ανησυχίας, υστερίας και μικρής επιληψίας.
–Αέριο .
– Κατά του ίκτερου
Εξωτερικά με αφέψημα ή αλοιφή στα
— Κολικοί .
— Απώλεια όρεξης .
— Κράμπες περιόδου .
Στα τρόφιμα, το έλαιο και το εκχύλισμα ύσσωπου χρησιμοποιούνται ως αρωματικό.
Στην κατασκευή, το έλαιο ύσσωπου χρησιμοποιείται ως άρωμα σε σαπούνια και καλλυντικά.
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
Ο ύσσωπος θεωρείται ασφαλής για τους περισσότερους ανθρώπους σε ποσότητες που βρίσκονται συνήθως σε τρόφιμα και σε φαρμακευτικές ποσότητες.
– Αιθέριο έλαιο ενέχει κινδύνους
Χρησιμοποιείτε το προϊόν λαδιού με προσοχή ,γιατί έχει προκαλέσει επιληπτικές κρίσεις σε ορισμένα άτομα.
– Επιληπτικές κρίσεις
Εάν έχετε ιστορικό επιληπτικών κρίσεων, μην χρησιμοποιήσετε ύσσωπο.
Μπορεί να προκαλέσει επιληπτικές κρίσεις ή να τις επιδεινώσει.
– Εγκυμοσύνη και θηλασμός :
Η χρήση ύσσωπου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης δεν είναι πάντοτε ασφαλής , επειδή μπορεί να προκαλέσει συστολή της μήτρας ή έναρξη εμμηνόρροιας. Αυτά τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αποβολή.
Δεν είναι γνωστό εάν ο ύσσωπος είναι ασφαλής για χρήση και κατά τη διάρκεια του θηλασμού.
Καλόν είναι να αποφύγετε τη χρήση.
– Παιδιά
Μη να δίνετε ύσσωπο σε παιδιά χωρίς συνεννόηση με το γιατρό σας
Αναφέρθηκαν σπασμοί σε ένα παιδί που πήρε 2-3 σταγόνες λάδι ύσσωπου για αρκετές ημέρες.
ΠΡΟΣΟΧΗ
Λάβετε υπόψη ότι τα φυσικά προϊόντα δεν είναι πάντα απαραίτητα ασφαλή και οι δόσεις μπορεί να είναι σημαντικές. Βεβαιωθείτε ότι ακολουθείτε τις σχετικές οδηγίες στις ετικέτες των προϊόντων και συμβουλευτείτε τον φαρμακοποιό ή το γιατρό σας ή άλλο επαγγελματία υγείας πριν από τη χρήση.
