Αξιοπρέπεια σημαίνει σέβομαι την προσωπικότητά μου και αυτόν τον σεβασμό τον εκδηλώνω με την αντίστοιχη συμπεριφορά. Είναι αυτό το συναίσθημα της προσωπικής μας αξίας που κανείς δεν μπορεί να υποτιμήσει και δεν πρέπει να το επιτρέψουμε. Αξιοπρεπής είναι όχι μόνο αυτός που σέβεται τον εαυτό του αλλά κι αυτός που σέβεται και τους γύρω του. Αυτός που αντιλαμβάνεται τα πράγματα και συμπεριφέρεται ανάλογα με την περίσταση. Διαφορετικά, προσβάλλει και αυτούς που τον περιβάλλουν και την ίδια του την προσωπικότητα.
Αξιοπρέπεια σημαίνει στέκομαι στο ύψος των περιστάσεων. Εκτιμώ και αξιολογώ τις καταστάσεις και επιδεικνύω την αντίστοιχη συμπεριφορά.
Αξιοπρέπεια σημαίνει σεβασμός, σεμνότητα, σοβαρότητα, ευγένεια, καλοσύνη, υπεύθυνη και σωστή συμπεριφορά. Και ως άτομα μεμονωμένα, αλλά ως έχοντες κάποια σημαντική θέση στην κοινωνία. Μία θέση ευθύνης ή μία θέση που εκπροσωπεί ένα κοινωνικό σύνολο ή μία ομάδα. Μας αρέσει ως λέξη και γι’ αυτό τη χρησιμοποιούμε συχνά. Έχει καλή ακουστική και προσδίδει μία αίγλη. Μεγάλη υπόθεση να είσαι αξιοπρεπής άνθρωπος και να στο αναγνωρίζουν. Να περπατάς με το κεφάλι ψηλά και να νιώθεις όμορφα γι’ αυτό. Να ξέρεις ότι έκανες το σωστό γιατί έπρεπε.
Στη σύγχρονη εποχή η αξιοπρέπεια βρίσκεται παντού, στην καθημερινότητά μας, στην κοινωνική, πολιτική, επαγγελματική, οικονομική ζωή. Επεκτείνεται σε θέματα που έχουν να κάνουν με θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου, με αξίες ηθικές, με ζητήματα που αφορούν την τιμή και την υπόληψή μας.
Υπερασπιστές της αξιοπρέπειάς μας είμαστε οι ίδιοι. Κανείς δεν μπορεί να εκτιμήσει την αξία του καθενός μας παρά μόνο εμείς . Κι αυτό θέλει προσπάθεια, διότι οι απειλές είναι πολλές στους καιρούς που ζούμε και τα όρια μπορεί να ξεπεραστούν χωρίς δυσκολία. Ο άνθρωπος παρασύρεται πολύ εύκολα από συναισθηματισμούς και από το περιβάλλον στο οποίο ζει και δραστηριοποιείται, με αποτέλεσμα να πέφτει θύμα αλαζονείας, υπεροψίας, εγωισμού, παραμερίζοντας την αξιοπρέπεια και έχοντας την ψευδή αίσθηση ότι μέσα από αυτήν την συμπεριφορά είναι αξιοπρεπής. Λάθος αντίληψη.
Η αξιοπρέπεια εμπεριέχει μία δύναμη. Μία δύναμη που υπάρχει στον κάθε άνθρωπο και χάρη σ’ αυτήν ζει και συμπεριφέρεται αξιοπρεπώς, χωρίς να προσβάλλει την προσωπικότητά του, παλεύει και δεν το βάζει κάτω. Δεν επιτρέπει να τον χρησιμοποιούν και να τον εκμεταλλεύονται. Δεν επιτρέπει να μειώνουν την αξία του. Γιατί κάθε άνθρωπος, ανεξαρτήτως κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης, έχει τη δική του αξία.
Η φιλοσοφία του Καντ, πιο επίκαιρη από ποτέ, αναφέρει ότι ο άνθρωπος δεν έχει τιμή αλλά αξία, την αξιοπρέπειά του. Στο βωμό του χρήματος και της δόξας, της ανάγκης για κοινωνική αποδοχή και ανέλιξη η αξιοπρέπεια θυσιάζεται πολύ συχνά. Οι άνθρωποι χάνουν τον έλεγχο και παρασύρονται από ένα κύμα μισαλλοδοξίας και παροξυσμού.
Πέρα από φιλοσοφίες και ρητορισμούς, στην πράξη ο άνθρωπος πρέπει να προστατεύει την αξιοπρέπειά του και να διασφαλίζει το περιβάλλον στο οποίο ζει ώστε να μην αναγκάζεται να παρεκκλίνει από αυτόν τον σκοπό. Η αξιοπρέπεια του ανθρώπου χάνεται πολλές φορές όταν αναγκάζεται για λόγους επιβίωσης και έντονης ψυχολογικής πίεσης να προβεί σε ενέργειες που τον υποτιμούν και τον προσβάλλουν. Και μαζί μ’ αυτόν και αυτούς που τον περιβάλλουν.
Διασφαλίζοντας ένα αξιοπρεπές περιβάλλον διαβίωσης μέσα στην κοινωνία εξασφαλίζεις να έχεις αξιοπρεπείς ανθρώπους, στο βαθμό που αυτό είναι δυνατό, γιατί πάντα υπάρχουν εξαιρέσεις και άνθρωποι ανυπάκουοι στους κανόνες.
Η αξιοπρέπεια είναι προσωπική υπόθεση, επηρεάζει όμως το σύνολο.
Θα κλείσω με το ποίημα του Κ. Καβάφη ,
Όσο μπορείς
Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,
μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.
Μην την εξευτελίζεις πηαίνοντάς την,
γυρίζοντας συχνά κ’ εκθέτοντάς την
στων σχέσεων και των συναναστροφών
την καθημερινήν ανοησία,
ως που να γίνει σα μια ξένη φορτική.
