Τα χρόνια της πολύπλευρης κρίσης βιώνουμε, δυστυχώς, και την πόλωση στην κεντρική πολιτική μας σκηνή.
Μια πόλωση που οδηγεί συχνά πυκνά σε οξύτατες και εκτός των επιτρεπτών ορίων αντιπαραθέσεις που διχάζουν την κοινωνία.
Κι όλα αυτά την ώρα που όλοι συμφωνούμε πως το μεγάλο και βασικό ζητούμενο για τη Χώρα είναι η ΑΝΑΠΤΥΞΗ.
Ανάπτυξη για να ορθοποδήσουμε και να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο μέλλον για τον τόπο μας.
Το ερώτημα είναι γιατί έχουμε ως Χώρα αποτύχει να πετύχουμε αυτόν τον κοινό μας στόχο;
Η απάντηση δεν είναι απλή αλλά στη βάση της υπάρχει μια αδιαμφισβήτητη αιτία.
Δεν πετύχαμε να φέρουμε Ανάπτυξη στην Χώρα γιατί πολύ απλά δεν καταφέραμε να απεγκλωβίσουμε τις υγιείς και δυναμικές παραγωγικές δυνάμεις της Ελληνικής Περιφέρειας.
Το άλλο μισό της Χώρας η Ελληνική Περιφέρεια με το πλούσιο παραγωγικό ενδογενές δυναμικό της στραγγαλίζεται από ένα υπερσυγκεντρωτικό Κράτος.
Η θεσμοθέτηση της Αιρετής Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης γέννησε την ελπίδα πως θα αποκτούσαμε πλέον το θεσμικό όργανο για να μπορέσουμε να ξεφύγουμε απ’ τις αγκυλώσεις του παρελθόντος.
Μια ελπίδα που δεν ευοδώθηκε καθώς ο νέος αυτός θεσμός έμεινε ουσιαστικά ανολοκλήρωτος έχοντας από πάνω του το “μακρύ χέρι” του κράτους.
Έτσι αδυνατούμε να εφαρμόσουμε αποτελεσματικά ακόμη και το καλύτερο ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΟ, εξ αιτίας του μοντέλου Διοίκησης που ισχύει. Εντός μοντέλου που είναι αποτέλεσμα της “μισής”, ουσιαστικά, μεταρρύθμισης που έγινε μέχρι σήμερα.
Ορθολογικές αρχές Διοίκησης και Ευρωπαϊκά πρότυπα, εδώ θυσιάστηκαν στις πελατειακές ανάγκες μιας ιδιότυπης Ελληνικής πατέντας.
Μιας πατέντας όπου, το Κεντρικό Κράτος περιγράφει σε νόμους ένα αυτοδιοικητικό σύστημα με αποκεντρωμένες λειτουργίες και στην πράξη εφαρμόζει το ακριβώς αντίθετο.
Σίγουρα τόσο ο Νόμος του “Καποδίστρια”, όσο και του “Καλλικράτη”, αποτέλεσαν σημαντικές Μεταρρυθμίσεις που όμως δεν ακούμπησαν το σημαντικότερο πρόβλημα, τον συγκεντρωτισμό δηλαδή της κεντρικής Κρατικής Διοίκησης.
Το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης το ζούμε σήμερα.
Δαιδαλώδης γραφειοκρατία και λαβύρινθος αρμοδιοτήτων.
Αποτέλεσμα; Μια Περιφερειακή Διοίκηση που απλά “γνωμοδοτεί” και διακινεί έγγραφα.
Για να προσλάβει πχ η Περιφέρεια έναν κτηνίατρο περιμένει 9 μήνες την έγκριση του Υπουργείου, που τελικά στέλνει Γεωπόνο.
Το LEADER καθυστερεί τρία χρόνια στο Υπουργείο και το “εξοικονομώ κατ’ οίκον” κολλάει στην λειτουργία μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας που επί δυο χρόνια “παραμετροποιεί” το Υπουργείο κεντρικά.
Για τη λειτουργία των ΚΤΕΛ αποφασίζει το Υπουργείο Μεταφορών, που από την Αθήνα καθορίζει αφετηρίες, τέρματα, διαδρομές και στάσεις, στερώντας το δικαίωμα σε γειτονικές Περιφέρειες να αναλάβουν πρωτοβουλία για κοινά δρομολόγια που θα μειώσουν τα κόστη για τους επιχειρηματίες των λεωφορείων και θα εκλογικεύσουν τα κόστη εισιτηρίων για τους πολίτες. Στην Ελλάδα του σήμερα κοστίζει πιο φθηνά να πας από την Κοζάνη στο Άμστερνταμ απ΄ ό,τι να πας με το ΚΤΕΛ από την Κοζάνη στην Αθήνα.
Για τους επιλέξιμους κωδικούς (ΚΑΔ) στήριξης των ΜΜΕ αποφασίζει το Υπουργείο Ανάπτυξης και οι επιτελικές δομές του ΕΣΠΑ στραγγαλίζουν τα αναπτυξιακά προγράμματα των Περιφερειών, καθώς πρέπει να βγει κεντρικά ο διαγωνισμός για τον Ενδιάμεσο Φορέα, να εγκριθεί κεντρικά η πρόσκληση από το Υπουργείο, να εγκρίνει η κεντρική επιτελική υπηρεσία Διαχείρισης και τέλος να εγκρίνει και η κεντρική νομική υπηρεσία του Υπουργείου. Μια καταιγίδα «κεντρικών» εγκρίσεων …
Και μετά ακολουθούν οι χρονοβόροι και ατέρμονοι έλεγχοι, εξ αιτίας των οποίων χάνονται χρηματοδοτήσεις και προθεσμίες.
Και μέσα σε όλα αυτά οι Υπάλληλοι της Αυτοδιοίκησης να φορτώνονται διάσπαρτες αρμοδιότητες που ξαποστέλνουν κατά καιρούς τα Υπουργεία, χωρίς σχεδιασμό, χωρίς αποκέντρωση στελεχών και πολύ συχνά και χωρίς πόρους. Συναρμοδιότητες και μισές αρμοδιότητες οδηγούν σε μια απίστευτη σπατάλη ανθρώπινων και οικονομικών πόρων.
Με βάση τα παραπάνω που ενδεικτικά αναφέρθηκαν , ο καθένας καταλαβαίνει ότι είναι πλέον θέμα ζωτικής σημασίας να καταφέρουμε να φτιάξουμε έναν αξιόπιστο μηχανισμό διοίκησης που να λειτουργεί ανεξάρτητα από πολιτικές διεργασίες και σκοπιμότητες, για να διασφαλίζει τη διοικητική συνέχεια, και να επιτρέπει στις εκλεγμένες Περιφερειακές Αρχές να εφαρμόσουν απερίσπαστες το ΣΧΕΔΙΟ τους για την Παραγωγική Ανασυγκρότηση της Περιφέρειας.
Αν θέλουμε να έχουμε αξιόμαχες Περιφέρειες τότε πρέπει να οργανώσουμε ένα επιτελικό Κράτος με Περιφερειακή Διακυβέρνηση. Ένα μοντέλο Διοίκησης βασισμένο στις αρχές της Επικουρικότητας, της Ενότητας του προγραμματισμού , της Ολοκλήρωσης των Διοικητικών Ενεργειών και της συγκέντρωσης του Διοικητικού Έργου.
Να εφαρμόσουμε, δηλαδή, δοκιμασμένα ευρωπαϊκά συστήματα οικοδόμησης της Αυτοδιοίκησης με συγκεκριμένες αρχές και πρότυπα
Κάτι που σίγουρα δεν κάνει το Νομοσχέδιο που κατατέθηκε με την επωνυμία ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ.
Ένα Ν/Σ που έχει στον πυρήνα του την αλλαγή του εκλογικού συστήματος στην Αυτοδιοίκηση με μια «δήθεν» απλή αναλογική.
Η απλή αναλογική είναι σίγουρα ένα δίκαιο σύστημα διακυβέρνησης και προσωπικά συμφωνώ αρκεί να εφαρμόζεται σωστά, χωρίς σκόπιμες στρεβλώσεις που υπηρετούν μικροκομματικές και κουτοπόνηρες λογικές της κεντρικής κυβέρνησης, η οποία αν ήθελε πραγματικά να μας πείσει θα εφάρμοζε την απλή αναλογική πρώτα η ίδια στις κυβερνητικές εκλογές.
Σε ένα αποδεκτό εκλογικό σύστημα ισχύει η δημοκρατική παραδοχή ότι κάποιοι κυβερνούν και οι υπόλοιποι ελέγχουν.
Στο Νομοσχέδιο του Κλεισθένη που κατατέθηκε, ούτε η κυβερνησιμότητα διασφαλίζεται, αλλά ούτε και έλεγχος που διασφαλίζει την δημοκρατική λειτουργία του θεσμού.
Τα βασικά σημεία που εμείς καταψηφίσαμε αυτό το Σχέδιο Νόμου είναι σε γενικές γραμμές τα παρακάτω:
· Δεν διασφαλίζεται η λειτουργία του θεσμού της Περιφερειακής Διοίκησης ως ενός αποτελεσματικού αναπτυξιακού εργαλείου, αντίθετα οδηγεί σε ακυβερνησία και υποβάθμιση του θεσμού.
· Δεν αποτελεί μεταρρύθμιση καθώς δεν αποκεντρώνει πόρους, αρμοδιότητες και εξουσία στην αιρετή Περιφέρεια, έτσι ώστε να επιτευχθεί η μετάβαση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση.
Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΤΕΙ ΤΗΝ ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΕ ΜΙΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ 10 ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ, που αποτέλεσαν και την πρότασή μας στο Περιφερειακό Συμβούλιο.
· Η Συνταγματική αλλαγή πρέπει να κατοχυρώνει τις αρχές Διοίκησης του Επιτελικού Κράτους και της Περιφερειακής Διακυβέρνησης σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό κεκτημένο.
· Οι 10 Μεταρρυθμίσεις για την Περιφερειακή Διακυβέρνηση ως μοντέλο Διοίκησης που προτείνουμε είναι:
1ο η Κυβέρνηση ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟ ΡΟΛΟ
2Ο Ο κύριος όγκος της Δημόσιας Διοίκησης εκτελείται σε Περιφερειακό Επίπεδο. ΠΛΗΡΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΟΠΟΙΗΣΗ
3ο ΜΕΤΑΞΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΩΝ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΙΕΡΑΡΧΙΚΗ ΣΧΕΣΗ
4ο ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ. Η Αυτοδιοίκηση έχει συγκεκριμένες και αποκλειστικές αρμοδιότητες
5ο ΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ ΕΙΝΑΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ ΤΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
6ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗ. ΟΙ Φόροι συλλέγονται από το Κράτος και αποδίδονται στην Αυτοδιοίκηση ΜΕ ΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΙΣΟΣΚΕΛΙΣΜΕΝΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ
7ο ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ. Έκδοση κανονισμών σε τομείς ευθύνης της.
8ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ. Προϋποθέτει α)Επιτελική λειτουργία του Κράτους β) 13 Περιφερειακά Επενδυτικά Ταμεία γ) Δομική αναδιάρθρωση του συστήματος χρηματοδότησης και του ΠΔΕ δ) Διαρθρωτική αλλαγή στο νομικό πλαίσιο παραγωγής δημοσίων έργων και μελετών και στη νομοθεσία έκδοσης περιβαλλοντικών όρων
9ο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΟΥ ΟΑΕΔ.
10ο ΕΛΕΓΧΟΙ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΕ 2 ΕΠΙΠΕΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1) Κρατικός Έλεγχος, έλεγχος νομιμότητας 2)Εσωτερικός Έλεγχος Αυτοδιοίκησης. Αυτά τα δύο επίπεδα να αντικαταστήοουν τα 9 επίπεδα ελέγχου που υπάρχουν σήμερα.
Για να διασφαλίσουμε την πολυπόθητη ΑΝΑΠΤΥΞΗ πρέπει να φτιάξουμε την ΑΙΡΕΤΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ έναν αξιόπιστο μηχανισμό διοίκησης που να λειτουργεί ανεξάρτητα από πολιτικές διεργασίες και σκοπιμότητες, για να διασφαλίζει τη διοικητική συνέχεια, και να επιτρέπει στις εκλεγμένες Περιφερειακές Αρχές να εφαρμόσουν απερίσπαστες το ΣΧΕΔΙΟ τους για την Παραγωγική Ανασυγκρότηση, της Περιφέρειας που θα φέρει ευημερία στον τόπο και δουλειές στους πολίτες.
Γεωργία Ζεμπιλιάδου
Περιφερειακή Σύμβουλος
Επικεφαλής του Συνδυασμού ΕΛΠΙΔΑ
