του παπαδάσκαλου Κωνσταντίνου Ι. Κώστα
Πανηγύρισε με Εσπερινό και Αρτοκλασία, Όρθρο και Θεία Λειτουργία το ιστορικό ιερό Εξωκλήσι ο ‘’Αη-Γιάννης Παλαιογρατσάνου’’ (Ενορίας Αγίου Νικολάου Παλαιογρατσάνου, της Ιεράς Μητροπόλεως Σερβίων και Κοζάνης) στη μνήμη του Γενεθλίου Ιωάννη του Προδρόμου, 24 Ιουνίου.
Τον Εσπερινό και την Αρτοκλασία τέλεσε (23-6-2018) ο πρωτοπ. Κωνσταντίνος Κώστας αρχιερατικός επίτροπος Α.Π.Β. και εφημέριος Αγίου Διονυσίου Βελβεντού και έψαλαν ο Γιάννης Παπαγόρας, ο Βασίλειος Καρανώτας και ο Κωνσταντίνος Γ. Καρδάκος. Τον Όρθρο και τη Θ. Λειτουργία (24-6-2018) τέλεσε ο οικον. Αθανάσιος Παπαϊωάννου εφημέριος Ίμερας και Αύρας.
Στις Ακολουθίες συμμετείχαν πιστοί από το Παλαιογράτσανο, το Βελβεντό, την Αγία Κυριακή, το Πλατανόρεμα, τα Κουβούκλια, την Κοζάνη.
Το ι. Εξωκλήσι χτισμένο σε μια από τις όμορφες πλαγιές των Πιερίων ορέων μεταξύ Παλαιογρατσάνου, Βελβεντού και Πλατανορέματος είναι ο τόπος – το γλυκό εσπερινό μπαλκόνι απ’ όπου απολαμβάνεις τμήμα της χρυσίζουσας λεκάνης λίμνης Αλιάκμονα-Πολυφύτου και τη μεγάλη Γέφυρα Αλάκμονα-Σερβίων.
Η θέση του Εξωκλησιού σε συνδυασμό με το Γενέθλιο του Προδρόμου στο οποίο είναι αφιερωμένο, σε παραπέμπει στην ‘’Ορεινή’’ των Ιεροσολύμων, τη γενέτειρα του Ιωάννη του Προδρόμου και Βαπτιστή. Εκεί όπου η Παναγία ‘’επορεύθη εις την ορεινήν μετά σπουδής εις πόλιν Ιούδα, και εισήλθεν εις τον οίκον Ζαχαρίου και ησπάσατο την Ελισάβετ’’. (Λουκ. 1, 39-40).
Νότιο – ανατολικά του Εξωκλησιού υπάρχει το Αγίασμα. Σ’ αυτό κατέφευγαν με πίστη και ελπίδα, στην ιερά πανήγυρή του, οι πιστοί όλης της περιοχής μέχρι τα χωριά των Καμβουνίων (Τρανόβαλτο, Ελάτη) για να αγιαστούν πίνοντάς το, να θεραπευτούν από αυτό στις αρρώστιες και στα πάθη τα ανθρώπινα. Ευχαριστούσαν τον άη-Γιάννη τον Πρόδρομο και το Θεό, ψιθυρίζοντας το: Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι. Επέστρεφαν στη συνέχεια στα σπίτια τους και στις εργασίες τους ειρηνικοί και αγαλλόμενοι, μεταφέροντας την ειρήνη του Θεού και τη χαρά της πανήγυρης στα περιβάλλοντά τους και στις εργασίες τους.
Το ι. Εξωκλήσι συνδέεται με το Ολοκαύτωμα του Παλαιογρατσάνου το Δεκέμβριο του 1943 από τα γερμανικά στρατεύματα Κατοχής. Οι Παλαιογρατσανίτες, μετά την πυρπόληση του χωριού τους, κατέφυγαν, για να σωθούν, μέσα στο παγερό χειμώνα του ‘43-’44, στο Εξωκλήσι του αη-Γιάννη και στις γύρω από αυτό καλύβες. Κάποια νεογέννητα δεν άντεξαν στο κρύο και στον παγετό, πέθαναν και θάφτηκαν στον περιβάλλοντα χώρο του Εξωκλησιού.
Έχω την τιμή και τη χαρά να τελώ (με πρόσκληση των επιτροπών και άδεια του εκάστοτε εφημερίου Παλαιογρατσάνου) στο Εξωκλήσι τον πανηγυρικό Εσπερινό και την Αρτοκλασία την 23η Ιουνίου από το 1985 ανελλιπώς κάθε χρόνο, έτσι που την ημέρα της πανήγυρής του το Εξωκλήσι – το δικαιούται άλλωστε – να είναι ‘’ανοιχτό’’ – και όχι ‘’κλειστό’’ την ημέρα της γιορτής του (όπως συμβαίνει σε μια άλλη χώρα μακρινή) για την ικανοποίηση εγωπαθειών και μικροτήτων, του κατά φαντασίαν ‘’ιδιοκτήτη’’ του.
Θυμάμαι τους αείμνηστους επιτρόπους Πέτρο Παπαγόρα και Παύλο Παπανώτα, Δημήτριο και Μαρία Παπαδημητρίου, τη φροντίδα που έδειχναν, τον αγώνα που κατέβαλλαν όλα αυτά τα χρόνια με επιμονή, υπομονή και χαρά για την ευπρέπεια του αη-Γιάννη.
Οι σημερινοί επίτροποι το ζεύγος Γεώργιος και Ερμιόνη Καρδάκου, τα παιδιά τους Κωνσταντίνος, Νικόλαος και Δημήτρης, οι συνεργάτες τους Γεώργιος και Άννα Στεφάνου, Δημήτριος και Σοφία Αντωνίου έχουν μετατρέψει το Εξωκλήσι σε μια ορεινή όαση.
Εδώ το ‘’Φως ιλαρόν’’ του Εσπερινού συνδυάζεται με το ιλαρό φως του δύοντος κτιστού ήλιου, του οποίου οι τελευταίες ακτίνες του χρυσίζουν τον ουρανό και χάνονται στη λίμνη, που ηρεμεί. Μια γαλήνη ολοκληρώνεται, μέσα από ξωκλήσι και από τον έξω χώρο: ‘’Ως εμεγαλύνθη τα έργα σου, Κύριε, πάντα εν σοφία εποίησας’’. (Ψαλμ. 103, 24).
π. Κωνσταντίνος Ι. Κώστας
παπαδάσκαλος
28-6-2018
