Ο Σωκράτης μέσα από τον Πλάτωνα για το χρήμα, την αρετή και τα πολιτεύματα
Έλεγε ο Σωκράτης πως το χρήμα και η αρετή είναι σαν δυο πλάστιγγες μιας ζυγαριάς. Όταν η μια ανεβαίνει, η άλλη κατεβαίνει
Κατόπιν αυτού – κατά τον Σωκράτη – οι έμποροι φτιάχνουν τους νόμους και οικοδομούν την κοινωνία στα μέτρα τους, όπου το κέρδος είναι το μοναδικό κίνητρο. Η επιθυμία για το κέρδος «σκοτώνει» τη λογική και το πνεύμα και όλα λειτουργούν για το κέρδος. Χρήματα σε περισσότερα χρήματα είναι ο αυτοσκοπός. (Πλάτων, Πολιτεία, Βιβλίο Η’).
Ο έμπορος έχει για θεό του το χρήμα, το οποίο διαφθείρει τον άνθρωπο και όπως λέει ο Σωκράτης «στα νιάτα του ο άνθρωπος είναι πολέμιος του πλούτου, αλλά όσο γερνά τόσο περισσότερο τον αγαπά, εφόσον η αγάπη του χρήματος είναι μέσα στη φύση του» (Πλάτων, Πολιτεία, Βιβλίο Η’).
Επειδή ο κατέχων το χρήμα μπορεί να αγοράσει σχεδόν τα πάντα και έτσι να διευθύνει ένα κράτος όπως αυτός νομίζει, η δημοκρατία θεωρήθηκε πως ήταν το ιδανικότερο όλων των πολιτευμάτων που θα εξυπηρετούσε αυτό το σκοπό!
Γι αυτό είναι και το χειρότερο πολίτευμα όλων, κατά τον Σωκράτη. Λέει (ο Σωκράτης) πως η καλύτερη μορφή πολιτεύματος είναι η αριστοκρατία και ακολουθούν από το κακό στο χειρότερο, η τιμαρχία (της Κρήτης και της Σπάρτης), η ολιγαρχία (πλουτοκρατία), η τυραννία (Πολιτεία, Βιβλίο Η’).
Ο προσωκρατικός φιλόσοφος Ηράκλειτος έλεγε πως «οι γνώμες των ανθρώπων είναι παιδιάστικα παιχνίδια» και «για εμένα ο ένας αξίζει όσο δέκα χιλιάδες εάν είναι άριστος». Για τον άριστο μιλάει ο Ηράκλειτος, για το πολίτευμα της αριστοκρατίας ο Σωκράτης. Τελικά, ο τρόπος που λειτούργησε η αστική δημοκρατία διαχρονικά έφερε την κοινωνία ένα βήμα – έστω – μπροστά ή είναι η ολιγαρχία-πλουτοκρατία του κεφαλαίου;
Για την αστική δημοκρατία, ο Σωκράτης (Πολιτεία, Βιβλίο Η’) λέει πως «το χειρότερο από όλα σε ένα τέτοιο κράτος είναι ο μεγάλος αριθμός ανέργων που παράγει, δηλαδή ανθρώπων που ζουν μέσα στο κράτος χωρίς να έχουν καμία θέση». Επίσης, ο Σωκράτης ειρωνεύεται την δημοκρατική ελευθερία, η οποία είναι τόση, όση επιτρέπεται ο πλουτοκράτης για να μην θιγούν τα συμφέροντά του.
Σε μια δημοκρατία, λέει ο Σωκράτης, υπάρχουν τρεις κατηγορίες πολιτών. Η πρώτη κατηγορία είναι οι ζητιάνοι που είχαν παραμεληθεί στην πλουτοκρατία. Αυτοί οι ζητιάνοι και οι άχρηστοι, στη δημοκρατία, γίνονται πολιτικοί. Η δεύτερη κατηγορία είναι οι έμποροι που συντηρούν τους ζητιάνους-πολιτικούς (Βιβλίο Η’). Οι κηφήνες – όπως τους χαρακτηρίζει – ενώ στην αριστοκρατία περιφρονούνται και κρατούνται μακράν της εξουσίας, στη δημοκρατία αξιοποιούνται και γίνονται πολιτικοί!
Η επόμενη τάξη είναι οι χρηματιστές, από τους οποίους οι κηφήνες παίρνουν το μέλι τους. Η τρίτη κατηγορία είναι αυτοί που εργάζονται με τα χέρια τους, είναι φτωχοί και δεν έχουν καμία σχέση με την πολιτική. Αυτή η τάξη σε μία δημοκρατία είναι η πολυπληθέστερη και η σημαντικότερη όταν είναι ενωμένη.
Εδώ βρίσκεται το σημαντικό… «η σημαντικότερη και πολυπληθέστερη, όταν είναι ενωμένη»! Τι ρόλο παίζουν τα κόμματα στη δημοκρατία; Σπάνε την ενότητα της τάξης αυτής, τα όργανά του (ΜΜΕ κλπ.) παίζουν το ρόλο των καθοδηγητών και οι κηφήνες-πολιτικοί εκπληρώνουν (με το αζημίωτο) αυτό που θέλουν οι οικονομικά ισχυροί.
Αυτά πίστευε ο Σωκράτης και επειδή αυτά ενοχλούσαν, τον καταδίκασαν σε θάνατο! Είπε στους δικαστές του πριν πιει το κώνειο (399 π.Χ) «είναι πλάνη να νομίζετε ότι θανατώνοντας ανθρώπους θα απαλλαγείτε από την κριτική και τον έλεγχο. Αλλά είναι πλέον ώρα να φύγουμε, εγώ για να πεθάνω, εσείς για να ζήσετε. Ποιος από εμάς πηγαίνει στο καλύτερο, μόνον ο θεός γνωρίζει».
Ο Σωκράτης αρνήθηκε να δραπετεύσει, απόδειξη πως σεβόταν τους νόμους του κατεστημένου, έστω και αν τους θεωρούσε άδικους. Πέθανε ως μάρτυρας για να δώσει το παράδειγμα της θυσίας σε αυτά που πίστευε και τα οποία είχαν σκοπό να σώσουν τον άνθρωπο από την δουλεία του κατεστημένου!
Η πάλη των τάξεων και η βία ως μαμή της ιστορίας
Στους αιώνες των αιώνων ο άνθρωπος θα φτιάξει την ιστορία κατά την βούλησή του. Έχει την ελευθερία επιλογής και είναι υπεύθυνος για τις πράξεις του.
Μπορεί ο Χριστός, ο Βούδας ή ο Μωάμεθ να έδωσαν με τη διδασκαλία και τη ζωή τους παραδείγματα αντιμετώπισης των αδιεξόδων στην ανθρώπινη κοινωνία, αλλά άφησαν και την ανθρώπινη βούληση ελεύθερη να αποφασίσει.
Ο Διαφωτισμός στη συνέχεια του ΙΗ’ αιώνα υποστήριξε την άρνηση της υποταγής στο θείο, στο όπιο του λαού, αλλά πάλι ο άνθρωπος είναι ελεύθερος να αποφασίσει. Μέσα σε όλα αυτά ο άνθρωπος άρχισε να ψάχνει για το καλύτερο κοινωνικό σύστημα και έχουμε την φιλοσοφία των πολιτευμάτων. Σοσιαλισμός και καπιταλισμός;
Έτσι, κάποια στιγμή παρουσιάζεται στο γήινο στερέωμα ο διαχρονικός φιλόσοφος Κάρολος Μαρξ. Μας εξηγεί λοιπόν αυτός, πως η ανθρώπινη κοινωνία βασίζεται στην ανισότητα και αναταράσσεται από την πάλη των τάξεων, με μπόλικη βία.
Ας δούμε όμως και την διαπίστωση του Ζαν Ζακ Ρουσσώ, ο οποίος έγραψε: «Ο πρώτος που περιέφραξε μία γη και σκέφθηκε να πει «αυτό είναι δικό μου», αυτός είναι ο πραγματικός ιδρυτής της πολιτικής κοινωνίας. Από πόσα εγκλήματα, πόσους πολέμους, πόσους φόνους, πόσες αθλιότητες και από πόσα αίσχη θα είχε απαλλάξει το ανθρώπινο γένος αυτός που, βγάζοντας τους πασάλους ή κλείνοντας το χαντάκι, είχε φωνάξει στους συνανθρώπους του «προσοχή, μην ακούτε αυτόν τον απατεώνα. Είσθε χαμένοι αν ξεχάσετε πως οι καρποί ανήκουν σε όλους και πως η γη δεν ανήκει σε κανέναν»».
Με αυτά, ο Ρουσσώ υπενθύμιζε πως η ίδρυση της ιδιωτικής ιδιοκτησίας, που ήταν η αρχή της πάλης των τάξεων, ήταν συνέπεια της πτώσης από τον παράδεισο, στον οποίο οι πρωτόπλαστοι δεν είχαν τίποτα δικό τους. Ούτε καν ρούχα και συνεπώς είχαν τα πάντα, με εξαίρεση το μήλο, σύμβολο υποταγής στο θείο!
Ο Μαρξ, στην πρώτη φράση στο «κομμουνιστικό μανιφέστο», λέει: «Η ιστορία οιασδήποτε κοινωνίας μέχρι των ημερών μας είναι η ιστορία της πάλης των τάξεων».
Ο Ένγκελς πάλι, προσέθεσε στην πάλη των τάξεων ως απαραίτητο συμπλήρωμα την άσκηση βίας για την επίτευξη της δικαιοσύνης. Καταλήγει πως η βία είναι αυτή που γράφει ιστορία, αλλά δεν είναι αυτοσκοπός. Είναι όμως το μέσον προς εξασφάλισιν της ιδιοκτησίας και της εκμεταλλεύσεως ανθρώπου από τον άνθρωπο. Η βία θα πάψει να υπάρχει, όταν δεν θα υπάρχει ατομική ιδιοκτησία.
Ο Λένιν με τη σειρά του το 1918 στους αντιπροσώπους των σοβιέτ λέει πως «ούτε ένα πρόβλημα σχετικά με την πάλη των τάξεων δεν ελύθη μέχρι στιγμής στην ιστορία χωρίς την άσκηση της βίας. Την βία, όταν προέρχεται από τις εργαζόμενες και εκμεταλλευόμενες τάξεις κατά των εκμεταλλευτών, την υποστηρίζουμε». (Άπαντα, τομ. 22).
Φυσικά η φιλοσοφική σκέψη τους είναι πως η ταξική πάλη θα οδηγήσει στη δικτατορία του προλεταριάτου, που είναι το σκαλοπάτι που θα οδηγήσει στην κατάργηση όλων των τάξεων και συνεπώς σε μια αταξική κοινωνία.
Ας ξαναγυρίσουμε σε αυτό που είπε ο Ρουσσώ. Για τον πρώτο άνθρωπο που περιέφραξε κομμάτι γης και είπε «αυτό είναι δικό μου». Η αρχή της ιδιοκτησίας, της πολιτικής κοινωνίας. Από εκεί αρχίζει η πάλη των τάξεων και η βία για τη διεκδίκηση της ιδιωτικής ιδιοκτησίας.
Η πολιτική κοινωνία έφερε τα πολιτεύματα, τα κόμματα, τον σοσιαλισμό και τον καπιταλισμό. Η ανθρωπότητα έζησε και ζει περιόδους ειρήνης και πολέμων. Η πάλη των τάξεων συνεχίζεται, όπως και οι πόλεμοι. Όπως και η βία είναι στη μοίρα των ανθρώπων.
Τα πολιτεύματα αλλάζουν, αλλά η μοίρα των ανθρώπων δεν άλλαξε. Το αδιέξοδο συμπυκνώνεται στο τρίπτυχο της δραματικής ιστορίας του Οιδίποδα: «Εγεννήθην από αυτούς που δεν έπρεπε να γεννηθώ, ένωσα την ζωή μου με αυτήν που δεν έπρεπε να ενωθώ, εφόνευσα αυτόν που δεν έπρεπε να φονεύσω».
Όπως είχε πει ο Γάλλος ποιητής Αραγκόν «όταν ο άνθρωπος ανοίγει διάπλατα τα χέρια του για να αγκαλιάσει, αυτά τα χέρια σχηματίζουν άθελά του το σημείο του μαρτυρίου του σταυρού.
Παρ’ όλες τις αλλαγές των πολιτευμάτων, η καταχνιά παραμένει. Ειδικά στην καταχνιά του γραικυλισμού του Ελλαδικού κρατιδίου, η έλλειψη ηγετών έφερε τα γνωστά αποτελέσματα.
Γενικά, το καπιταλιστικό σύστημα μεταλλάχτηκε στη νέα παγκόσμια νεοφιλελεύθερη τάξη και είναι πιο σκληρό όσο ποτέ. Κραυγή αγωνίας και βία παντού. Η πάλη των τάξεων είναι ακόμα σε εξέλιξη και όπως είχε πει ο Ρουσσώ «είσθε χαμένοι αν ξεχάσετε πως οι καρποί ανήκουν σε όλους και πως η γη δεν ανήκει σε κανέναν».
Βιβλιογραφία:
– «Περί ηρώων», Δημ. Κιτσίκης
– Ζαν Ζακ Ρουσσώ
– Μαρξ – Λένιν
Το μίξερ της παγκοσμιοποίησης και ο διασυρμός όλων των αξιών
Η πάλη των τάξεων συνεχίζεται, παρ’ όλο που κάποιες δυνάμεις ακολούθησαν τις συμβουλές του Μαρξ και του Λένιν.
Η βία είναι πάντα παρούσα. Το κακό όμως είναι πως δεν φαίνεται ελπίδα στην καταχνιά, διότι – όπως θα έλεγε ο Νίτσε – «ο θεός πέθανε και τον σκοτώσαμε εμείς. Εμείς όλοι είμαστε οι φονιάδες του».
Όσο για το μικρό Ελλαδιστάν, εκδότες και τηλεστάρς το οδηγούν στο γκρεμό. Εθνικό κράτος και ορθοδοξία δολοφονούνται και ο διαδικτυακός φασισμός είναι η φάλαγγα κατεδάφισης όσων συνθέτουν την Ελλάδα που ξέραμε. Το μίξερ της παγκοσμιοποίησης τα αλέθει όλα. Όμως η ποιότητα κερδίζεται, δεν χαρίζεται. Τα ψέματα των πολιτικών και τηλεστάρς θέλουν να πείσουν τον Έλληνα πως δεν έχει άλλη επιλογή από αυτή που υπάρχει. Παρελάσεις gay, τραβεστί ως πρότυπα της κοινωνίας και του διασυρμού της εκκλησίας, είναι αυτό που το σύστημα επιθυμεί.
Μια Βουλή που προωθεί-νομοθετεί το ανεπιθύμητο και το τηλεμάρκετινγκ να το πουλάει ως κατάλληλο προϊόν. Η Ελλάδα καταρρέει και θα είμαστε αφελείς αν πιστεύουμε πως αυτό αφορά άλλους και όχι εμάς.
“ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΔΙΟΓΕΝΗ”