“Wie es auch sei, das Leben, es ist gut” ((Wolfgang von Goethe).
-Όπως και να είναι, η ζωή, είναι ύψιστο αγαθό” (ο όρος ύψιστο είναι προσθήκη του γράφοντα.
Ερμηνευτική προσέγγιση της ως άνω φιλοσοφικής ρήσης:
Οι δυο ασύμμετρες απειλές σε βάρος της χώρας μας, Σουλτανοϊός και κορωνοϊός, (με τον πρώτο όρο αναφέρομαι στο μεταναστευτικό και στην ιταμή πρόκληση του “καλού” μας γείτονα) μου έφεραν στον νου την πασίγνωστη ως άνω ρήση του Φιλοσόφου..
Ύψιστο αγαθό παραμένει η ζωή, και ενός, έστω, ατόμου και οφείλουμε όλοι μας αντί παντός τιμήματος να την προστατεύουμε. Ας δούμε, όμως, τη σημασία της ρήσης σε μελλοντική διάσταση και σε συνδυασμό με μια άλλη το ίδιο σημαντική ρήση: “Es gibt viele, die gut leben, aber zu wenige leben gut”, είναι πολλοί αυτοί που κάνουν καλή ζωή, καλοπερνούν, αλλά μόνο ελάχιστοι ζουν καλά. Το επίρρημα καλά έχει την έννοια του αρχαίου “ευ” και σημαίνει ευπρεπώς..
Διανύουμε μια βαθιά κρίση, που απειλεί μελλοντικά να αλλάξει τον τρόπο της ζωής μας. Η απομόνωση μπορεί να ενισχύσει σε επικίνδυνο βαθμό την ατομικότητά μας και να παραβλάψει την κοινωνικότητά μας. Υπάρχει ο κίνδυνος μ” άλλα λόγια, διαρραγής της συμμετρικής σύνθεσης των δυο συστατικών της έννοιας του πολίτη στοιχείων: της ατομικότητας και κοινωνικότητας του, με τελικό θύμα τον δημοκρατικό τρόπο ζωής μας. Η δημοκρατία είναι το πολίτευμα των πολιτών. Στηρίζεται στα συμβιούντα ως μέλη οργανωμένης κοινωνίας άτομα. Πιο απλά: ως πολίτης λογίζεται όποιος οικοδομεί την κοινωνικότητά του στην ατομικότητα και αντιστρόφως την ατομικότητα στην κοινωνικότητα του. Απώλεια κοινωνικότητας οδηγεί σε εγωκεντρισμό και απώλεια ατομικότητας συνεπάγεται δημιουργία μαζανθρώπων.
Αποτολμώντας μια ελεύθερη έως αυθαίρετη ερμηνεία της ρήσης του φιλοσόφου, θα μπορούσε κανείς να συμπεράνει: και από την ασχήμια της ζωής, από την κρίση, μπορεί να αποκομίσουμε κέρδος οφέλη. Αρκεί να την ερμηνεύσουμε σωστά ακολουθώντας την τριστρωματική επιστημονική μέθοδο ερμηνείας: την περιγραφή, εξήγηση, ανθρωποφιλοσοφική θεώρηση:
Πρώτο στρώμα, λοιπόν: η περιγραφή του φαινομένου. Φαίνεται απλή υπόθεση, αλλά δεν είναι. Ο άνθρωπος βλέπει τα φαινόμενα, όπως συνήθισε να τα βλέπει. Σε περιπτώσεις κρίσης η σύγχυση γίνεται πιο μεγάλη. Μια ματιά στις διαδόσεις σχετικά με τον κορωνοϊό δείχνει το μέγεθος της στρέβλωσης: “είναι προϊόν του καπιταλισμού ή του κουμμουνισμού”, “πρόκειται για τέχνασμα αόρατων δυνάμεων” και άλλα παρόμοια φληναφήματα…Χρειάζεται αποστασιοποίηση από την κρίση και ελεύθερη θεώρησή της, ώστε να κερδίσει η περιγραφή της αντικειμενικότητα. Άποψή μου είναι ότι στη χώρα μας τη δουλειά αυτή την κάνουν άψογα οι ειδικοί επιστήμονες, οι εντεταλμένοι γιατροί και εμείς απλά πρέπει να τους εμπιστευόμαστε. Δεύτερο στρώμα η εξήγηση: η εξήγηση μπορεί να γίνει μόνο με τη συνδρομή του τρίτου στρώματος, της ανθρωποφιλοσοφίας. Έχουμε, δηλαδή, στη διάθεσή μας μια μεικτή μέθοδο προσέγγισης, επαγωγική και παραγωγική. Με την επαγωγή εντάσσουμε το μεμονωμένο, το “καθ’ έκαστον” κατά τον Αριστοτέλη, στο γενικό και ακολούθως ερμηνεύουμε παραγωγικά. Ερωτήματα γενικής ανθρωποφιλοσοφικής θεώρησης: α,πώς και γιατί αντιδρά ο άνθρωπος έτσι, όπως αντιδρά; Ευρύ το θέμα και δε θέλω να το αναλύσω περαιτέρω. Κλείνω με μια ευχή: Η διπλή κρίση να ενισχύσει την κοινωνική μας συνοχή και αλληλεγγύη. Είναι βέβαιο ότι έτσι θα ξεπεράσουμε και τον Κορωνοϊό και τον Σουλτανοϊό