«Το φανάρι του Διογένη» ………….. (σχολιασμοί και επισημάνσεις)… Το Κρητικό ζήτημα για ένωση και η συμμετοχή Κρητών στους αγώνες της Μακεδονίας

Όταν η Οθωμανική αυτοκρατορία αρχίζει να διαλύεται και ο ρόλος των Μ. Δυνάμεων στην τελευταία πράξη του δράματος με επίκεντρο τα Βαλκάνια

Αν αδικία, τυραννία και βαρβαρότητα χαρακτηρίζει την τουρκική κυριαρχία περισσοτέρων των 400 χρόνων, η περίοδος των Νεότουρκων, υπό το πρόσχημα του Συντάγματος και της ισότητας, έθετε πρόγραμμα εξισλαμισμού ή εξόντωσης των άλλων εθνοτήτων της αυτοκρατορίας. Στην πολιτική αυτή εντάσσεται και η εξόντωση Μικρασιατών, Ποντίων και Αρμενίων, με αρχή περίπου το 1914.

Πριν όμως φτάσουμε στους Νεότουρκους, προηγήθηκε η περίοδος όπου η Οθωμανική αυτοκρατορία των Οσμανλήδων αρχίζει να ξεφτίζει και οι Βαλκάνιοι αγωνίζονται για την ελευθερία τους. Η Οθωμανία ως λαβωμένη αρκούδα αντιλαμβανόμενη τον κίνδυνο προσπαθεί να αμυνθεί, χρησιμοποιώντας κάθε μέσο. Στο διάστημα αυτό έχουμε και τον Μακεδονικό Αγώνα με τον Παύλο Μελά.

Μέσα σ’ αυτή την αναστάτωση μπαίνουν σε εφαρμογή υπό την καθοδήγηση της οθωμανικής εξουσίας οι φόνοι, οι ληστείες και λοιπές ατιμώσεις. Η κατάσταση αυτή όμως ανάγκασε τα Βαλκανικά κρατίδια να αφήσουν κατά μέρος τις διαφορές τους και από κοινού να αντιμετωπίσουν την κατάσταση.

Είναι μια περίοδος που δεν αφήνει ασυγκίνητες τις Μ. Δυνάμεις της εποχής. Η κάθε μία ξεχωριστά προσπαθεί να κερδίσει από την διαφαινόμενη διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Έτσι η Συνθήκη του Βερολίνου αναθεωρεί τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, η οποία δημιουργούσε τη Μεγάλη Βουλγαρία και ωφελούσε προκλητικά το πανσλαβιστικό σχέδιο των Ρώσων. Αξιοσημείωτο της Συνθήκης του Βερολίνου ήταν και η αναγνώριση των ανεξάρτητων κρατών Ρουμανίας και Μαυροβουνίου.

Με το Συνέδριο του Βερολίνου τα Βαλκάνια ξαναμοιράζονταν και τα συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων έκαναν τα Βαλκάνια πυριτιδαποθήκη!

Η χάραξη νέων συνόρων όμως έφερε πολεμικές συγκρούσεις, με κίνδυνο η Ελλάδα να βγει χαμένη από τη συνολική λύση του Ανατολικού ζητήματος. Αυτό αναγκάζει την πολιτική και πολιτειακή ηγεσία να καταφύγει στη δημιουργία επαναστατικών κινημάτων, με την Τουρκία να δηλώνει πως δεν θα επιτρέψει σε κανέναν να επέμβει στα εσωτερικά της.

Η κατάσταση αυτή οδήγησε σε πρώτη φάση στον Μακεδονικό Αγώνα με κυρίως αντίπαλο της Ελλάδας την Βουλγαρία και στη συνέχεια στους Βαλκανικούς πολέμους (1912-13), με στόχο την εθνική αυτονομία των εθνικοτήτων της αυτοκρατορίας. Για να μπει τελικά φρένο στην επιχειρούμενη αλλοίωση του εθνολογικού χαρακτήρα των επαρχιών της αυτοκρατορίας, δια του εποικισμού με μωαμεθανικούς πληθυσμούς.

Το Κρητικό ζήτημα για ένωση και η συμμετοχή Κρητών στους αγώνες της Μακεδονίας

Την εποχή αυτή βρίσκεται σε έξαρση το Κρητικό ζήτημα και οι Κρήτες στέλνουν στο Ελληνικό κοινοβούλιο βουλευτές τους, για να εξαναγκάσουν την κυβέρνηση να αποδεχθεί το ψήφισμα για ένωση. Η Τουρκία απειλεί, αν τους δεχθεί η Ελλάδα, να της κηρύξει τον πόλεμο. Αυτοί γίνονται δεκτοί στη 1 Οκτωβρίου και η Τουρκία κηρύσσει τον πόλεμο στις 5 Οκτ. 1912.

Στην Ελλάδα όχι μόνο στρατεύθηκαν οι κλάσεις που ο νόμος ορίζει, αλλά υπήρξε και πλήθος εθελοντών, μη κληρωτών. Μεγάλη η προσφορά εθελοντών, κυρίως Κρητών, αλλά και Κυπρίων. Χαρακτηριστικό του αγώνα αυτού είναι πως ξαναγυρίζουν στα όπλα Μακεδονομάχοι συναγωνιστές του Παύλου Μελά και κάποιοι από αυτούς ήταν και εκλεγμένοι βουλευτές. Η κυβέρνηση τους οργάνωσε σε σώματα, τα οποία θα αναλάμβαναν υπηρεσία στη Μακεδονία. Αυτών των σωμάτων γενικός αρχηγός διορίσθηκε ο λοχαγός Γ. Κατεχάκης (ψευδώνυμο Καπετάν Ρούβας στον Μακεδονικό Αγώνα).

Ήταν τόσοι πολλοί οι εθελοντές Κρήτες, που πολλοί λένε πως δεν γνωρίζουμε τι εξέλιξη θα είχε ο Αγώνας χωρίς τη συμμετοχή των Κρητών!

Ένα δημώδες ποίημα για τη συμμετοχή των Κρητών και πώς ο Παύλος Γύπαρης φροντίζει για τον επισιτισμό Εράτυρας και Γαλατινής, μετά τη μάχη της Σιάτιστας

Ένα δημώδες ποίημα που έψαλλαν για χρόνια στον τόπο μας, για τη συμμετοχή των Κρητών, είναι το παρακάτω:

«Απορώ Μακεδονία πως βαστάς υπομονή

για να βλέπεις τα παιδιά σου μέρα νύχτα στη σφαγή!

Τι να κάνω η καϋμένη πούμαι αλυσοδεμένη;

Δεν αφήνουν οι βαρβάροι να τραβήξω το σπαθί!

Το σπαθί μου είναι άσπρο κι έχει ανάγκη να βαφεί

μεσ’ το αίμα των βαρβάρων η Ελλάς θα δοξασθεί.

Μη φοβάσθε Μακεδόνες έχετε υπομονή

Κρητικάκια ανταρτάκια έρχονται για βοηθοί

σε σας πρέπει Μακεδόνες όταν κάνετε σταυρό

πάντοτε να συγχωράτε των πεσόντων Κρητικών».

Τα εθελοντικά σώματα έφυγαν από την Μακεδονία, όταν πλέον αυτή είχε ελευθερωθεί και πρόσφεραν – εθελοντικά πάντα – τις υπηρεσίες τους στην απελευθέρωση των Ιωαννίνων. Ένας από τους Κρήτες οπλαρχηγός στη Μακεδονία (από την Ασή Γωνιά Χανίων) ήταν ο Παύλος Γύπαρης (1882-1966) και ο οποίος προσέφερε μέγιστες υπηρεσίες στη μάχη της Σιάτιστας, στη Γαλατινή (Κοντσικό) και στην Εράτυρα (Σέλιτσα).

Ειδικά στην Εράτυρα, μετά τη μάχη της Σιάτιστας, που ο χειμώνας ήταν βαρύς, επιδόθηκε σε έργα φιλανθρωπίας. Ανέλαβε το έργο επισιτισμού των κατοίκων Εράτυρας και Γαλατινής, κάτι που αναγνώρισαν οι επιτροπές των χωριών αυτών με ειδική επιστολή, στέλνοντας την «…άπειρον ευγνωμοσύνην συμπάσης της κοινότητας».

Ο αγώνας βεβαίως δεν ήταν μόνο στο πεδίο της μάχης, αλλά και στη φροντίδα των κατοίκων όταν υπήρχε ανάγκη. Όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση, με τρόφιμα και ιματισμό, καθώς ο χειμώνας ήταν πολύ βαρύς, τα δε εθελοντικά σώματα κρατούσαν υψηλό το φρόνημα των κατοίκων.

Έτσι φεύγουν οι Κρήτες για τη Μακεδονία

Όταν η μάνα της Κρήτης έβλεπε το παιδί της να φεύγει για τη Μακεδονία, του έλεγε «πήγαινε παιδί μου, μη λησμονήσεις πως τον πατέρα σου εφόνευσαν οι Τούρκοι, το σπίτι μας αυτό το οποίο βλέπεις δέκα φορές το έκαυσαν οι Τούρκοι και διατί, διότι εζητούσαμεν την ελευθερίαν μας. Πήγαινε παιδί μου εις την ευχήν μου και μη λησμονήσεις ότι η θεά Νέμεσις είναι θεά Ελληνική. Πήγαινε και ζήτα εκδίκησιν».

Ο εθελοντής φεύγοντας για να πάρει μέρος στον Αγώνα της Μακεδονίας, έδινε το λόγο της τιμής του «Δι ημάς πας δυνάμενος φέρειν όπλα καλείται στρατιώτης, όταν η Πατρίς κινδυνεύει, δυνάμει αγράφου αλλά θείου και σεβαστού νόμου. Εάν έλειπεν ο νόμος ούτος ουδέποτε θα επαναστάτει η Κρήτη, η δ’ Ελλάς θα ήτο όπως και προ του 1821, διότι βεβαίως μήτε ο Μπότσαρης και Διάκος, μήτε ο Κανάρης και η λοιπή χορεία των προμάχων, δεν ήσαν μήτε έφεδροι, μήτε κληρωτοί».

Και η νιόπαντρη κόρη στο σύζυγο που έφευγε: «Πήγαινε λοιπόν εις το καλό και εγώ θα έχω παρηγοριά ότι εις το μέλλον θα λέγομαι καπετάνισσα εάν…».

Ο Γενικός Αρχηγός Γ. Κατεχάκης μιλώντας στους εθελοντές του είπε μεταξύ άλλων:

«Ημείς οι Κρήτες εκ φύσεως και από χαρακτήρος είμεθα ατίθασοι και ανυπότακτοι. Αλλοίμονο δε εις εκείνον όστις θα δοκιμάση να επιβληθή ημίν δια της βίας. Η αποτυχία του είναι εκ των προτέρων εξησφαλισμένη. Τουναντίον όστις μετεχειρίσθη ημάς με το φιλότιμον, δύναται να μας ρίψη εις την φωτιάν χωρίς να συλλογισθώμεν τίποτα. Ενταύθα έγκειται το μυστήριον του Κρητός, να μη θέλη ποτέ να φανή δεύτερος».

Ο Μητροπολίτης Γρεβενών Αιμιλιανός προβαίνει σε προσφώνηση-ύμνο προς την Κρήτη, λέγοντας «αύτη, την μεν αρχαιοτέραν εποχήν εγέννα θεούς, είτα δ’ ουδ’ επί στιγμήν επαύσατο γεννώσα ημιθέους και ήρωες… Ότι η Κρήτη έδωκεν κυβερνήτην σωτήρα ως άλλοτε Επιμενίδης.

Ότι η αιματόβρεκτος του Αλεξάνδρου χώρα εσαεί θα ευγνωμονεί αυτούς μετά θαυμασμού…».

Γιατί η αναφορά μας στη συμμετοχή των Κρητών στον Αγώνα απελευθέρωσης της Μακεδονίας

Οι Κρήτες συμμετείχαν στον Αγώνα εθελοντικά. Δεν τους υποχρέωνε κανένας νόμος. Το έκαναν από αγάπη στη Μακεδονία, από πατριωτικό καθήκον και ήταν μέγιστη και ανιδιοτελής η προσφορά τους. Την αιματόβρεκτο του Αλεξάνδρου χώρα, όπως είπε και ο Αιμιλιανός Γρεβενών!

Κινδυνεύει όμως τώρα η ιστορία μας να βουλιάξει στις Πρέσπες. Αμφισβητείται η εθνική μας ταυτότητα από τους αποδομητές Ελλάδας και Σκοπίων. Βιάζονται πολύ οι «αποδομητές» που παρ’ όλο η συμφωνία δεν έχει κυρωθεί από την Ελληνική Βουλή, ο υπουργός Παιδείας συγκροτεί ομάδα επιστημόνων για να διαμορφώσουν τα βιβλία ιστορίας, αρχαιολογίας και εκπαίδευσης. Μη φανεί παράξενο αν ο Παύλος Μελάς χαρακτηριστεί τρομοκράτης, με τον ίδιο χαρακτηρισμό εξωβελιστούν της διδακτέας ύλης οι Μακεδονομάχοι και επικηρυχτούν οι Κρήτες εθελοντές του Μακεδονικού Αγώνα. Δεν θα είναι παράξενο να έχουν αξιώσεις οι Σκοπιανοί και στην Αμφίπολη και αυτό με τη γνωμοδότηση αποδομητών ιστορικών!

Όταν ο Ζάεφ μιλάει για Μακεδονική γλώσσα, ταυτότητα και Μακεδονική μειονότητα στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο και δεν υπάρχει σοβαρή αντίδραση από το «Ελληνικό» πολιτικό σύστημα, τότε η ιστορία και η εθνική μας ταυτότητα βρίσκονται σε κίνδυνο.

Ο κίνδυνος δεν είναι μόνο οι Σκοπιανοί, αλλά οι εγχώριοι αποδομητές και το πολιτικό σύστημα που λειτουργεί κατόπιν εντολών.

Η αλήθεια όμως είναι πως πίσω από τις αλλαγές συνόρων στα Βαλκάνια βρίσκονται οι Γερμανοί και το ΝΑΤΟ. Η αρχή έγινε με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας το 1999 και ο πόλεμος αυτός είναι 30/κονταετής. Θα κλείσει με την αναδιάταξη των συνόρων κατά τα συμφέροντα Γερμανών-ΝΑΤΟ-ΗΠΑ.

Ο Μπίσμαρκ είχε πει «ο κατέχων την κοιλάδα του Βαρδάρη ελέγχει την Αν. Μεσόγειο και το Αιγαίο, την Μ. Ανατολή και την Ευρασία».

Η Μακεδονία είναι κομβικό σημείο και με τους αγωγούς ΦΑ και πετρελαίου, η θέση της γίνεται όλο και πιο ισχυρή. Ο Μπίσμαρκ το είχε πει καθαρά «τι δεν καταλαβαίνουμε για ό,τι γίνεται με τους Σκοπιανούς και τη συμφωνία των Πρεσπών; Δεν είναι οι Σκοπιανοί που «καίγονται» για τη συμφωνία, αλλά οι Γερμανοί, το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ!!! Δεν μας λέει τίποτα που τον αγώνα του Ζάεφ για ΝΑΙ στο δημοψήφισμα τον έχουν πάρει στην πλάτη τους ΗΠΑ, Γερμανία και όλο το ευρωπαϊκό διευθυντήριο;

Περισσότερο αγωνιούσαν οι Γερμανοί για το ΝΑΙ στο δημοψήφισμα, παρά οι Σκοπιανοί. Βλέπουμε τι γίνεται και μετά το ΟΧΙ στα Σκόπια και τον χρηματισμό βουλευτών για να περάσουν τα σχέδιά τους.

Έτσι λοιπόν, τον Αγώνα των Κρητών το 1912 ας τον ξαναδώσουν όλοι οι Έλληνες για ακόμα μία φορά. Αυτή τη φορά θα είναι καθοριστικός, γιατί ακολουθούν οι αλλαγές συνόρων και το ξαναμοίρασμα των Βαλκανίων.

Βιβλιογραφία: – «ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΑ ΣΩΜΑΤΑ ΚΡΗΤΩΝ ΕΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» Σταύρου Κελαϊδή (δικηγόρου – οπλαρχηγού) έκδοση 1913.

–          Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Κρήτης.

Το «Φανάρι του Διογένη» κρατάει αναμμένο ο Διαμαντής Θ. Βαχτσιαβάνος.