Το σχολικό έτος 1967-1968, απόσπαση για μία εβδομάδα στο σχολείο Λιβαδερού και στη συνέχεια στο Δημοτικό Σχολείο Καταφυγίου, όπου είχα και την οργανική μου θέση, αφού με το υπ’ αρ. 383 ΦΕΚ/31-10-1966 διορίστηκα μόνιμος δάσκαλος.
Το Καταφύγι τόπος ορεινός και σε υψόμετρο 1400 μ. παρείχε στους κατοίκους ασφάλεια από τις εχθρικές επιδρομές. Ο Χαρίσιος Μεγδάνης αναφέρει ότι το 1820 το Καταφύγι είχε περίπου 300 σπίτια και αργότερα έφτασε στις 750 οικογένειες, από τις οποίες οι 280 εγκαταστάθηκαν κατά το διάστημα 1912-1914 στην Κατερίνη, Νέο Ελευθεροχώρι και στο Μακρύγιαλο Πιερίας.
Στο Δημοτικό Σχολείο Καταφυγίου έμεινα ένα μήνα με δύο μαθητές. Το σχολείο έκλεισε, λόγω του μικρού αριθμού μαθητών και οι μαθητές μου ενεγράφησαν στο Δημοτικό Σχολείο Βελβεντού. Αξίζει να αναφέρω ότι σε Δημοτικό Σχολείο της Κοζάνης όπου υπηρέτησα αργότερα, είχα μαθήτρια την κόρη της μιας μαθήτριάς μου που είχα στο Καταφύγι’ και το επίθετο αυτής Πουλιάνα.
Μετά το Καταφύγι απόσπαση για το 6/θέσιο σχολείο Ελάτης για δύο σχολικά έτη. Μαζεύω τα λιγοστά πράγματά μου και με το φορτοεπιβατικό αυτοκίνητο του Ευθυμίου Αντωνόπουλου (Κατσίμπας) βρίσκομαι τις απογευματινές ώρες στο όμορφο χωριό Ελάτη. Μαζί μου, πιστός σύντροφος και το κυνηγόσκυλό μου ο «ΑΖΟΡ» και το μονόκανο. Κυνηγός γαρ το πάλαι ποτέ. Θυμάμαι που με καλωσόρισε στην Ελάτη ένας μεγάλος κυνηγός του χωριού, ο Αντώνης Παλιούρας. Ένας νέος, καινούριος δάσκαλος προστίθεται στη δύναμη των εκπαιδευτικών του σχολείου.
Νοικιάζω στο σπίτι του Γεωργίου Τέλλιου (του Παπαγιώργη μετέπειτα), κάτω από την Εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και με έτος ανέγερσης το 1870. Μια εξαίρετη και αξιοσέβαστη οικογένεια, που για δύο χρόνια πέρασα πολύ καλά. Θυμάμαι τους παππούδες και τα τρία τους παιδιά.
Την άλλη μέρα παρουσιάζομαι στον διευθυντή του σχολείου, Σκρέκα Ευθύμιο και αργότερα κουμπάρο μου, το 1972, κάνω την αναφορά αναλήψεως των καθηκόντων μου και κατευθείαν στην Α’ τάξη, στο υπόγειο του τότε σχολείου. Ήταν πάγια συνήθεια, ο κάθε καινούριος δάσκαλος που πήγαινε στην Ελάτη να παίρνει την Α’ τάξη και να διδάσκει στο υπόγειο του σχολείου για μία χρονιά και τη δεύτερη σχολική χρονιά, δίπλα στο Εξωκκλήσι της Παναγίας.
Οι μαθητές αρκετοί, μεγάλη όμως η όρεξη για προσφορά. Στο διάλειμμα γνωρίζομαι και με τους υπόλοιπους συναδέλφους (όλοι άρρενες): τον Παύλο Σολομωνίδη, τον Κωνσταντίνο Κούσια, που γνώριζα από το 1962 και τον Κοτρωνάκη Σωκράτη. Περνούσαμε ωραία τις ελεύθερες ώρες. Όλοι νέοι, υποψήφιοι γαμπροί που λέμε, εκτός από τον Παύλο Σολομωνίδη που ήταν παντρεμένος.
Κάθε απόγευμα Κυριακής παίρναμε τα μηχανάκια και όλοι μαζί τραβούσαμε για τα προάστια της Ελάτης: Τους Λαζαράδες, το Τρανόβαλτο και την Παλιουριά, για ουζάκια. Θυμάμαι που μας μαγείρευε μια κυρία και τρώγαμε στο υπόγειο του σχολείου μαζί με τον τότε Γραμματέα της Κοινότητας, Νίκο Τζαφέτα και με έναν Χωροφύλακα. Τον ελεύθερο χρόνο τον περνούσαμε με διάβασμα και διόρθωση των τετραδίων και μετά στα δύο κεντρικά καφενεία: των αδελφών Κατσέλη (Αθανάσιος και Ευάγγελος) και στο καφενείο του Αγγελάκη. Ομολογώ ότι πέρασα πολύ ωραία, χόρεψα πολλές φορές τσάμικο μια και υπήρχαν τοπικοί οργανοπαίκτες. Θα ήταν παράλειψη αν δεν αναφερόμουν και σε μερικούς από τους πολλούς μαθητές μου, όπως: Την Γκαραβέλα Ευανθία, τον Ανδρέα τον Γρίβα, τον Γκορτσά, την Ντούφα, την Άννα Μανησιώτη, τον Κούσια Αθανάσιο, τον Ντίνα Ανδρέα, τον Παλπάνη Κωνσταντίνο, την Παλούκα Σοφία, τη Σφαλύρα, τον Τσακνάκη Ιωάννη, το Χριστόδουλο Νικόλαο. Να με συγχωρέσουν οι υπόλοιποι που δεν τους θυμάμαι.
Το επόμενο σχολικό έτος 1968-1969 έφυγε ο διευθυντής του σχολείου, Σκρέκας Ευθύμιος και ήρθαν οι συσπουδαστές μου Αβέρωφ Αναγνώστου και Ιορδάνης Αβραμίδης.
Η σημερινή Τοπική Κοινότητα Ελάτης του Δήμου Σερβίων Π.Ε. Κοζάνης προήλθε από την μετονομασία της Κοινότητας Λουζιανή σε Ελάτη. (ΦΕΚ 156Α/1928) Η Κοινότητα Λουζιανής είχε συσταθεί το 1918, που είχε προέλθει από τη συνένωση, άγνωστο πότε (πάντως μετά το 1613) των χωριών Λοζιανή, Λουζιανή ή Μικρή Λουζιανή και Άλατος ή Έλατο και απαντάται σε όλες τις Οθωμανικές απογραφές, από το 1481 μέχρι το 1613, ως χωριό Μεγάλη Λουζιανή. Το χωριό Έλατος, απαντάται στις απογραφές του 1481, του 1498-1502, του 1527-1529, του 1543 και του 1613. Αναφέρεται μεταξύ των οικισμών Πάδες, Νεζεσκός, Μόκρος, Λουζιανή. Σήμερα δεν υπάρχει αυτός ο οικισμός.
Λ ο υ ζ ι α ν ή : Προήλθε από τη Βουλγαρική λέξη « λ ο υ ζ », που σημαίνει αμπέλι.
(συνεχίζεται…)