''1821 ή 1831; Επανάσταση ή Κράτος;''. Γράφει για τους ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΥΣ ο Ιάσων Γαβριηλίδης. - ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ KOZANH EΙΔΗΣΕΙΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΝΕΑ

Η Ελληνική Επανάσταση οδήγησε στην ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, το οποίο έρχεται σήμερα να γιορτάσει τη συμπλήρωση 200 χρόνων από το 1821. Θεσμικοί (και μη) παράγοντες ανέλαβαν να εκμεταλλευτούν το θέμα ποικιλοτρόπως, με οφέλη οικονομικά, θεαματικά, δημοσιοσχετίστικα, πολιτικάντικα και ιδεολογικά, προβάλλοντας πανηγυρικά και παραποιώντας καλοπροαίρετα. Αν δεν έκλεβε την παράσταση η επιδημία και τα παρελκόμενα της, ετοίμαζαν και είχαν μπροστά τους πεδίο δόξης λαμπρό!

Κανονικά το ελλαδικό κράτος (και παρακράτος), φορείς και χρυσοκάνθαροι θα έπρεπε να εορτάσουν όχι το 1821, αλλά το 1830. Όχι τον ξεσηκωμό, αλλά τη δημιουργία του κράτους, που προέκυψε ως αποτέλεσμα (και κατευνασμός) της. Γιατί, ας μη γελιόμαστε, μία αντικειμενική και μη παρωπιδική ανάγνωση της νεοελληνικής ιστορίας κάνει ξεκάθαρα φανερό πως το προτεκτοράτο, που ιδρύσανε στα 1830 οι Μεγάλες Δυνάμεις στη νότια Βαλκανική δεν ήταν ό,τι είχαν στο μυαλό τους οι επαναστάτες της Φιλικής Εταιρίας. Πολύ περισσότερο ο βίος και η πολιτεία αυτού του κράτους δεν εξυπηρέτησε τους στόχους ή δικαίωσε τις παρακαταθήκες της Επανάστασης…

Ίσως μάλιστα θα ήταν ακόμη προτιμότερο να εορτάσουν το 1831. Όταν, με τη δολοφονία του Καποδίστρια, οι κοτζαμπάσηδες πήραν στα χέρια τους το νεοσύστατο κράτος και μαζί με τους ξενόφερτους βασιλιάδες και μέσω των ξενομανών (και εν είδη προξενείων ή αντιπροσωπειών) κομμάτων τους δημιούργησαν το εν Ελλάδι κατεστημένο. Σε δέκα χρόνια το ελλαδικό κράτος μπορεί να γιορτάσει, με όλες τις τιμές, τους δύο αιώνες ύπαρξης του. Αυτή η επέτειος θα είναι πολύ πιο ουσιαστική, ως τα διακοσιοστά γενέθλια τόσο του κράτους, όσο και της (οικονομικό- κοινωνικό-πολιτικής) παράταξης που, με μικρά διαλείμματα κυβερνά τον τόπο από τότε μέχρι και σήμερα. Τα διαλείμματα αυτά αφορούν την επιφάνεια, το προσκήνιο της διακυβέρνησης, γιατί παρασκηνιακά υπάρχει συνέχεια. Η ζωή του ελλαδικού κράτους από τότε που πέρασε στα χέρια των κοτζαμπάσηδων και των δοτών βασιλέων (και του συνονθυλεύματος που τους ακολουθεί) δημιούργησαν έναν εσμό που επιβιώνει, μεταλλασσόμενος και ενσωματώνοντας «νέες» δυνάμεις, τις οποίες απορροφά και τις καθιστά εν τέλει παλιές.

Εν αρχή ην τα τρία πρώτα κόμματα, που η μόνη τους διαφορά υπήρξε το όνομα της Μεγάλης Δύναμης που εκπροσωπούσαν. Μετά ήρθε ο ανανεωτής (για τα δεδομένα της εποχής) Τρικούπης. Τελικά, στις αρχές του 20ου αιώνα, η παράταξη του ήταν μέρος του παλιού. Ακολούθως ήρθαν ο Δημήτριος Γούναρης με τους Ιάπωνες και το Λαϊκό Κόμμα, που μετεξελίχθηκε στο κύριο κορμό της Συντήρησης. Έπειτα το Γουδί δεν άργησε να συμβιβαστεί με την προϋπάρχουσα τάξη πραγμάτων για να φτάσει στο Ιδιώνυμο και άλλα «δημοκρατικά» τεχνάσματα, που προετοίμασαν τη βαθειά τομή της 4ης Αυγούστου. Στην Κατοχή οι τιμητές του κράτους και του καθεστώτος μεγαλούργησαν. Οι μέχρι χθες «αντίπαλοι» ένωσαν τις δυνάμεις τους για να σώσουν το νοικοκυριό τους και συνεργάστηκαν ανοιχτά ή «ανέχτηκαν» το κατακτητή προς διάσωση του κοινωνικού καθεστώτος, δηλαδή των συμφερόντων τους. Αυτά τα συμφέροντα τα βάφτισαν πατρίδα και προκάλεσαν (ή στην καλύτερη δεν απέτρεψαν) τον πλέον πολύνεκρο πόλεμο, που γνώρισε η χώρα, τον Εμφύλιο. Μετά ακολούθησαν σαν ντόμινο τα Πέτρινα Χρόνια, η Επταετία του γύψου και η Προδοσία της Κύπρου.

Η ελληνική Δεξιά είναι η παράταξη που ταύτισε την ιστορική της πορεία με το βίο του ελλαδικού κράτους και το σύνολο των δεινών του ελληνικού έθνους. Κάθε προοδευτική παρεμβολή στο πεδίο της εφαρμοσμένης πολιτικής αυτού του τόπου τελικά ενσωματωνόταν ως μέρος του συνόλου στο πολιτικό κατεστημένο και γινόταν οργανικό τμήμα του. Όταν δεν συνέβη αυτό, οι δυνάμεις που δεν αφομοιώνονταν εξοβελίστηκαν από το πολιτικό σκηνικό (με κάθε μέσο αγιασμένο από τον σκοπό) ή συντρίφτηκαν.

Η σημερινή-κυβερνώσα νέο-συντηρητική Δεξιά ενσωματώνει ένα τμήμα της άλλοτε Άκρας Δεξιάς, που από τα τσεκούρια πέρασε στα χαρτοφυλάκια, καθώς επίσης και την λαϊκ(ιστικ)ή παλιά εθνικόφρονα/δυτικόφρονα Δεξιά του Καραμανλή και του Παπάγου. Επικεφαλής βέβαια βρίσκεται η δυναστεία των βενιζελογενών (κομματικά και οικογενειακά) νέο-φιλελεύθερων και η αυλή τους, επιβεβαιώνοντας σχεδόν έξι δεκαετίες μετά την Αποστασία την ρευστότητα των σχημάτων Κέντρου-Δεξιάς στη ρευστή και ευμετάβλητη ελλαδική πολιτική σκηνή. Άλλωστε η σύζευξη και συνεργασία μετρά τις μέρες τις από το συμβιβασμό του αστισμού, που αντιπροσώπευε ο φιλελεύθερος και ανανεωτής (πρόγονος του κυρίου πρωθυπουργού) Βενιζέλος με τους Κοτζαμπάσηδες και το Παλάτι πριν από 110 χρόνια. Προωθώντας τα συμφέροντα της αστικής τάξης που εκπροσωπούσε, συμβιβάστηκε με το κυρίαρχο πολιτικό-κοινωνικό κατεστημένο, εκείνο που μονοπώλησε το πεδίο σε ολόκληρο το 19ο αιώνα και του οποίου οι ρίζες ανάγονται όχι μόνο στα πρώτα μετεπαναστατικά χρόνια, αλλά και στον καιρό της Τουρκοκρατίας.

Τελικά η ανερχόμενη αστική τάξη και ο κατζαμπασισμός συνεταιρίστηκαν, παρά τις μεταξύ τους διαφορές (που είχαν ως αποκορύφωμα τον εθνικό διχασμό). Αυτό φάνηκε στην περίπτωση της συνεργασίας του βενιζελισμού με τους τσιφλικάδες της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας και στην ανοχή προς το στέμμα ή τους εκλεκτούς του όταν χρειάστηκε για τη σταθερότητα του κοινωνικού καθεστώτος. Αποκορύφωμα αυτής της αγαστής συνεργασίας υπήρξε ο συνασπισμός εναντίον του κοινού εσωτερικού εχθρού κατά την ταραχώδη και καταματωμένη δεκαετία του 1940. Με παρακαταθήκες ιδιοκτησίας και εξουσίας από την Τουρκοκρατία, δεν ήταν και πολύ δύσκολο να συνυπάρξουν -και να συνεργαστούν ακόμη- με έναν άλλο κατακτητή, αν μη τι άλλο Ευρωπαίο και κοινής καταγωγής με τον πρώτο βασιλιά και το ίδιο μας το θεσμικό κράτος.

Σήμερα βέβαια, τηρώντας τις επιταγές των «εταίρων» (πατρόνων) και των ιδεωδών (συμφερόντων) τους, εγκαταλείπουν πλέον ένα μέρος της εθνικιστικής, συντηρητικής ιδεολογίας και δίνουν νέα υφή στην δική τους (γέννημα και θρέμμα) Εθνικοφροσύνη. Στο πλαίσιο της κατά το δοκούν παραχάραξης, που άλλοτε γέννησε το μισαλλόδοξο και αντιδραστικό, ανιστορικό και καταπειστικό εθνικισμό του Μεσοπολέμου και του Ψυχρού Πολέμου, σήμερα αρνούνται την ιστορική συνέχεια του ελληνικού έθνους. Παρόλα αυτά και ενώ δουλεύουν προς πλήρη διάλυση κάθε συλλογικότητας και της ίδιας της κοινωνίας, για λόγους ψηφοθηρικούς επιστρατεύουν πάντα τα παρωχημένα λαϊκίστικα εργαλεία της παλαιάς λαϊκής Δεξιάς και επικαλούνται τα πατριδοκάπηλα συνθήματα και ιδεολογήματα τους.

Εκείνο που δύσκολα θα μπορούσαν να αρνηθούν είναι τη δική τους ιστορική συνέχεια και συνέπεια στην αποδόμηση της ελληνικότητας, την οποία προωθούν επί δύο συναπτούς αιώνες στο όνομα της πατρίδας και του έθνους, της Μεγάλης Ιδέας, της Πτωχής πλην τιμίου Ελλάδος των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών, της μεγάλης ευρωπαϊκής οικογένειας και της Συμφιλίωσης.

Η μόνη συνέχεια για την οποία μπορεί να κομπάζει η ελλαδική συντηρητική παράταξη (και οι κατά καιρούς σύμμαχοι της) είναι η ιδιοτέλεια και η εξάρτηση. Αυτές τις εξυπηρέτησαν και με το παραπάνω εδώ και 200 χρόνια και συνεχίζουν. Γιατί τι εξυπηρετούσε αν όχι τις ιδιοτελείς πολιτικές του φιλοδοξίες ο Κωλέττης, όταν χωρίς σχέδιο και χωρίς πόρους μιλούσε για την αόριστη Μεγάλη Ιδέα; Το ίδιο και οι λοιποί πολιτευτές και κομματάρχες σε όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα. Πατώντας πάνω σε δίκαια και αγώνες των υπόδουλων Ελλήνων, χρησιμοποιούσαν τον αλυτρωτισμό για να αποπροσανατολίζουν από τα εσωτερικά προβλήματα για τα οποία ήταν υπεύθυνοι. Το πόσο υπερφίαλες και κενές ήταν οι κορώνες περί Μεγάλης Ιδέας φάνηκε όταν ο Δεληγιάννης οδήγησε τη χώρα στην ατίμωση του 1897. Και αργότερα ο θρίαμβος των Βαλκανικών Πολέμων πληρώθηκε με το βαρύ τίμημα του Διχασμού, που ήταν πολύ πιο βαθύς από τις οδομαχίες και τις εκτελέσεις. Γέννησε το παρακράτος και έθρεψε σε μεγάλο βαθμό τον εμφύλιο. Την υποτέλεια και όχι τα εθνικά συμφέροντα εξυπηρέτησαν στην Μικρά Ασία Βενιζελικοί και Βασιλικοί, όταν προέλαυναν στον Σαγγάριο, ενώ άμαχοι Έλληνες σφαγιάζονταν στον Πόντο. Και έπειτα εγκατέλειψαν τους άοπλους γηγενείς βορά στα στίφη του Κεμάλ, ενώ οι Σύμμαχοι παρακολουθούσαν τους νέους τους ετέρους να σαρώνουν τα πάντα. Το αίμα των έξι δεν ξέπλυνε τις αμοιβαίες ευθύνες αυτών που τις επόμενες δεκαετίες ξέχασαν όσα τους χώριζαν και ενώθηκαν για να προστατέψουν τον ελληνικό λαό από τον εαυτό του!

Εν τέλει 200 ή 190 χρόνια «ανεξάρτητης» Ελλάδας είναι πολύ πλούσια σε γεγονότα και νοήματα για να χωρέσουν σε ένα άρθρο. Το διακύβευμα είναι πως οι δυνάμεις εκείνες που κυβερνούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο (κοινοβουλευτικά ή μη, άμεσα ή έμμεσα) και με τη μία μορφή ή την άλλη τη σύγχρονη Ελλάδα, πέρα από τις πολλές ομοιότητες και συνέχειες με το καθεστώς πριν την Επανάσταση, έχουν πραγματικά πολύ περισσότερους λόγους για να γιορτάσουν τα 200 χρόνια εξουσίας τους, παρά ελευθερίας μας.

Δε θα μάθουμε βέβαια ποτέ την γνώμη εκείνων που αγωνίστηκαν τότε για τα κατορθώματα της Ελλάδας στους επόμενους δύο αιώνες. Αλλά η ιστορία μας κάνει να υποψιαζόμαστε. Εκτιμώντας την ελευθερία, που μας χάρισαν κάνουμε πράξη την ρήση του Ρήγα και συλλογιόμαστε ελεύθερα. Τιμώντας τα δημοκρατικά μας δικαιώματα εκφράζουμε την άποψη μας. 200 χρόνια μετά το 1821 υπενθυμίζουμε όσα λέγανε οι κοτζαμπάσηδες στους επαναστάτες πως δεν ήρθε ακόμα η ώρα για τον ξεσηκωμό και τους αντιτείνουμε πως δεν ήρθε ακόμα η ώρα να γιορτάσουν.

190 χρόνια κράτησαν την εξουσία, ας περιμένουν άλλα δέκα για την επέτειο τους.