Η άνοιξη, πέρα από προθάλαμος του καλοκαιριού αποτελεί για εκατομμύρια άτομα και το “σύνθημα” για την εκδήλωση έντονων αλλεργικών συμπτωμάτων, όπως η ατοπική δερματίτιδα. Μπορούμε ωστόσο να προστατευθούμε από αυτές και ποιά “όπλα” έχουμε στη διάθεσή μας για να απαλύνουμε τα συμπτώματά τους;
Γράφει η: Ευθυμία Πολύζου, Ειδικός Αλλεργιολόγος, Δρ. Πανεπιστημίου Αθηνών
Οι αλλεργικές παθήσεις που ταλαιπωρούν σοβαρά ένα μεγάλο ποσοστό του γενικού πληθυσμού (15-20%) εμφανίζουν την περίοδο της άνοιξης έξαρση. Είναι κοινά αποδεκτό ότι για την κατάσταση αυτή ενοχοποιείται σε μεγάλο βαθμό η αύξηση της κυκλοφορίας της γύρης στην ατμόσφαιρα.
Την περίοδο της άνοιξης συχνότερα εμφανιζόμενες και πιο βασανιστικές είναι οι αλλεργίες που προσβάλλουν το αναπνευστικό σύστημα και εκδηλώνονται από το δέρμα όπως η κνίδωση, η ατοπική δερματίτης κ.λ.π
Με τον όρο αλλεργία εννοούμε μια φυσιολογική αλλά υπέρμετρη (υπερβολική) αντίδραση του οργανισμού σε κάποια αβλαβή ουσία η οποία ονομάζεται αλλεργιογόνο.
Τι είναι τα αλλεργιογόνα: αλλεργιογόνα είναι ουσίες που εισερχόμενες στον οργανισμό είτε μέσω της αναπνευστικής οδού είτε της πεπτικής, είτε εξ επαφής. Αναγνωρίζονται, δε, σαν βλαπτικές ουσίες με αποτέλεσμα την ενεργοποίηση του ανοσολογικού συστήματος, ώστε να εξασφαλισθεί η διατήρηση της ομοιοστασίας του οργανισμού δηλαδή η υγεία μας. Δυνητικά οι περισσότερες ουσίες με τις οποίες έρχεται σε επαφη ο οργανισμός μας θα μπορούσαν να δράσουν σαν αλλεργιογόνα, ευτυχώς όμως δεν συβαίνει αυτό.
Από τις ουσίες που κυκλοφορούν στον αέρα και ενέχονται για αναπνευστικές αλλεργίες μπορούμε να διακρίνουμε την γύρη, τους μύκητες, τα ακάρεα της οικιακής σκόνης και τα παράγωγα των ζώων (επιθήλια κ.λ.π).
Η κληρονομικότητα είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες που καθορίζουν την αντίδραση του οργανισμού σε κάποιο αλλεργιογόνο. Αυτό δε που κληρονομείται είναι η αλλεργική προδιάθεση, δηλαδή η δυνατότητα ενός ατόμου να εκδηλώσει αλλεργική νόσο εξαρτάται από πάρα πολλούς παράγοντες, όπως το περιβάλλον που ζει, το βιοτικό επίπεδο κα.
Τα φυτά που γονιμοποιούνται με τον αέρα παράγουν συνήθως μεγάλες ποσότητες ελαφράς και ξηρής γύρης η οποία μεταφέρεται σε μεγάλες αποστάσεις (έως και 100km) και είναι αυτά που ενοχοποιούνται για τις αλλεργίες της άνοιξης.
Χωρίζονται δε σε τρεις κατηγορίες: α) δέντρα με κυριότερα αλλεργιογόνα την γύρη της ελιάς, λεύκης, βελανιδιάς, λιγόυστρού, β) τα αγροστώδη με κυριότερα αλλεργιογόνα την γύρη των αγριοσιτηρών, του καλαμποκιού και γ) τα ζιζάνια με κυριότερα αλλεργιογόνα την γύρη της τσουκνίδας, το περδικάκι, του βλίτου και της αρτεμησίας. Η γύρη είναι η πιο γνωστή αλλεργιογόνος ουσία.
Η αλλεργία του αναπνευστικού εκδηλώνεται είτε σαν ρινίτιδα είτε σαν άσθμα. Η αλλεργική ρινίτιδα κλινικά εμφανίζεται με μπούκωμα, καταρροή, φτέρνισμα, κνησμό στη μυτη και τον ουρανίσκο, γαργάλημα στο φάρυγγα και κνησμό στα αυτιά. Όταν συνυπάρχει, δε, επιπεφυκίτης έχουμε και δακρύρροια, αίσθημα ξένου σώματος στους οφθαλμούς συνοδευόμενο από κνησμό, αλλά και ερεθισμό στα μάτια, καθώς και φωτοφοβία.
Το αλλεργικό άσθμα είναι απόφραξη και φλεγμονή των βρόγχων και εκδηλώνεται με δυσκολία στην αναπνοή, αίσθημα σφιξίματος και πίεσης στο στήθος, πολλές δε φορές μπορεί να εκδηλωθεί μόνο με ασυγκράτητο ξηρό βήχα που δεν πρέπει να συγχέεται με βρογχίτιδες που παρουσιάζονται τον χειμώνα και συνοδεύονται με πυρετό ή εμφανίζονται κατά τη διάρκεια επιδημιών. Τα παραπάνω συμπτώματα μπορούν να εμφανισθούν είτε εποχιακά με κυριότερο αίτιο την γύρη, είτε κατά τη διάρκεια όλου του έτους με αίτιο τα ακάρεα της οικιακής σκόνης, τους μύκητες και τα παράγωγα ζώων.
Η μεγαλύτερη ένταση της ανθοφορίας επικρατεί την άνοιξη, ενώ το καλοκαίρι και το φθινόπωρο έχουμε μειωμένη ένταση της ανθοφορίας, πράγμα που δικαιολογεί και την μεγάλη έξαρση των αλλεργικών παθήσεων κατά τη περίοδο αυτή.
Η κύρια διάγνωση της αλλεργίας, αφού υπάρχει το βασικό στοιχείο που είναι το ιστορικό, η επόμενη κίνηση είναι τα δερματικά τεστ. Τα πιο κοινά είναι τα λεγόμενα PRICK TESTS στα οποία τοποθετούνται τα αλλεργιογόνα πάνω στο δέρμα και κατόπιν γίνεται σε καθένα από αυτά, μεσολαβεί αναμονή 15-20 λεπτών και το τεστ μπορεί να διαβαστεί. Το τεστ θα είναι θετικό αν σχηματιστούν στο δέρμα πόμφος και ερύθημα, η διάμετρος των οποίων υπερβαίνει τα 5 χιλιοστά. Τα συνήθη αλλεργιογόνα για τα οποία γίνεται το τεστ, είναι η σκόνη του σπιτιού και τα ακάρεα αυτής της σκόνης, διάφοροι τύποι γύρης με έμφαση σε όσες υπάρχουν στη περιοχή της Μεσογείου-χόρτα, ελιά και περδικάκι. Επίσης, μπορεί να γίνουν για σκύλο, γάτα και μύκητες.
Η θεραπευτική αντιμετωπίση των αλλεργικών παθήσεων συνιστάται στο τρίπτυχο: συντηρητική αγωγή (φαρμακοθεραπεία) προληπτική αγωγή (ανοσοθεραπεια), εκπαίδευση ασθενούς. Τα φάρμακα που χορηγούνται στις αλλεργίες είναι πολλά και βέβαια τα τελευταία χρόνια κυκλοφορούν στο εμπόριο σκευάσματα με εξαιρετική αποτελεσματικότητα και ασήμαντες ή μηδαμινές παρενέργεις.
Η ανοσοθεραπεία, τα γνωστά εμβόλια, εφαρμόζεται από 10 ετίες, είναι αποτελεσματική ασφαλής,όμως μονο όταν εφαρμόζεται από εμπειρα χέρια αλλεργιολόγου. Τέλος, η κατανόηση εκ μέρους του άσθενους του είδους της αλλεργίας που έχει καθώς και των προφυλάξεων που πρέπει να παίρνει αποτελεί ένα βασικό παράγοντα της επιτυχούς θεραπείας.
http://www.stogiatro.gr/