ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΓΙΩΡΓΟΚΟΥΓΙΑ, ΙΑΤΡΟ ΚΑΙ ΠΡΩΗΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥ ΚΟΖΑΝΗΣ. (του Γιάννη Κορκά)

Ο αείμνηστος Γιώργος Κούγιας, φίλος και συνεργάτης στον «Ολυμπιακό» Κοζάνης την περίοδο 1958-1964,στην εποχή της μεγάλης ακμής του «Ολυμπιακού», αναχώρησε προ μηνών, τον μήνα Φεβρουάριο, για το μακρινό ταξίδι που δεν έχει επιστροφή, υπακούοντας στη μοίρα του ανθρώπου. Έφυγε πλήρης ημερών, 96 ετών, με πλήρη πνευματική διαύγεια. Ως γιατρός διέγραψε μια μεγάλη διαδρομή και ήταν ο τελευταίος γιατρός από την παλιά φρουρά των γιατρών που άσκησαν το λειτούργημα, από τη δεκαετία του ’40.Ξεκίνησε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συνέχισε στη Θεσσαλονίκη, μόλις ιδρύθηκε Σχολή Ιατρικής στο ΑΠΘ. Πήρε την ειδικότητα του Μικροβιολόγου, που ήταν τότε από τις σπάνιες ειδικότητες. Μάλιστα, δεν γνωρίζω αν υπήρχε μικροβιολόγος τότε στην Κοζάνη. Υπηρέτησε κάποιο χρονικό διάστημα και στο μικροβιολογικό τμήμα του Μαμάτσειου Νοσοκομείου, στο οποίο υπηρετούσε από χρόνια και ο αδελφός του Φιλόλαος, δ/ντής του Παθολογικού Τμήματος του Μαμάτσειου και ήταν πολύ καλός γιατρός παθολόγος.

Ο Γιώργος ήταν ως γιατρός αφοσιωμένος στην επιστήμη του και προσεκτικός στις εξετάσεις της ειδικότητάς του, του μικροβιολόγου .Για την ιατρική του διαδρομή και τη θητεία του στο Νοσοκομείο Κοζάνης είναι άλλοι αρμόδιοι να μιλήσουν και εν προκειμένω ο Ιατρικός Σύλλογος Κοζάνης (στον οποίο διετέλεσε και πρόεδρος), για έναν συνάδελφο που επί 65 χρόνια ασχολήθηκε με την ιατρική στην υπηρεσία των ασθενών, τιμώντας το λειτούργημα του ιατρού. Εμείς δεν γνωρίζουμε συμπολίτη μας γιατρό να είχε μακροημερεύσει τόσο. Τα τελευταία χρόνια συνήθιζε να περνάει από ένα καφενείο στο οποίο σύχναζαν πολλοί Κοζανίτες της δεκαετίας 1920-1930,όπου και συζητούσαν για τα περασμένα χρόνια, αναπολώντας έχοντας ευχάριστες στιγμές της περιόδου εκείνης. Ο Γιώργος ήταν πολύ καλός συζητητής, παραστατικός και ευχάριστος στις αφηγήσεις του.

Ο αείμνηστος σεβαστός φίλος Γιώργος γεννήθηκε στην Κοζάνη το 1920.Οι γονείς του ήταν ο Χαρίλαος Κούγιας, γιατρός από τη Σιάτιστα, και η Λέγκω, το γένος Γ. Πασιαλή, (εργοστασιάρχης-βυρσοδέψης).Είχαν ωραία αρχοντική οικία επί της συμβολής των οδών Ελ. Βενιζέλου και Δ. Παγούνη, το οποίο δυστυχώς κατεδαφίστηκε, όπως και πολλά άλλα αρχοντικά της Κοζάνης, τα οποία που στερήθηκε η Κοζάνη, τα ωραιότερα αρχοντικά της Μακεδονία, όπως γράφει ο καθηγητής της αρχιτεκτονικής του ΑΠΘ. Ν. Μουτσόπουλος. Ο πατέρας του Χαρίλαος μετά τον γάμο συνέχισε τις σπουδές του στο εξωτερικό, στο Παρίσι, στη Βιέννη και στο Λονδίνο, χάρη στη συνδρομή του πεθερού του Γιώργου (Γούτσιου) Πασιαλή, που ήταν μεγάλος βυρσοδέψης και δερματέμπορος. Έλαβε ευρεία ιατρική μόρφωση, στις αρχές του 1900. Στη συνέχεια ακολούθησαν το λειτούργημα του πατέρα τους τα δύο αγόρια, ο Φιλόλαος και ο Γιώργος.

Τα τέκνα του Χαρίλαου και της Λέγκως ήταν τέσσερις κόρες και δύο γιοι: ο Φιλόλαος, γιατρός ,η Μαλαματή, παντρεμένη με τον οδοντίατρο Δημήτριο Τέρπου (διετέλεσε και δήμαρχος Κοζάνης το 1946-1950,και πρόεδρος του Οδοντιατρικού συλλόγου), η Τασία, η Αρετή, που διετέλεσε και δημοτικός σύμβουλος, η Ειρήνη φαρμακοποιός, και ο Γιώργος γιατρός. Ο Γιώργος νυμφεύθηκε το 1958 την Ευγενία(Μπέμπα), κόρη του Χαράλαμπου Παπαμπλούρα, πολύ καλός γιατρός και άνθρωπος με καταγωγή από το Βελβεντό, νυμφευμένος με την Άννα Οικονόμου εκ Βελβεντού. Η οικογένεια της Άννας όμως από χρόνια διέμεινε στο Βουκουρέστι, όπου γεννήθηκε και η ίδια και ο αδερφός της Νίκος. Ἠταν πολύ καλά αποκαταστημένη εκεί, και μετά τον πόλεμο, λόγω της ένταξης της Ρουμανίας στο σοβιοτικό μπλοκ, τα χάσανε όλα, όπως και πολύ άλλοι Έλληνες που διέμειναν στη Ρουμανία. Η αείμνηστη Άννα ήταν πολύ καλή κυρία, σύζυγος και μάνα. Και από το Βουκουρέστι βρέθηκε στην Κοζάνη. Ήρθε στο Βελβεντό ένα καλοκαίρι όπου είχε συγγενείς γνωρίστηκε με τον νεαρό γιατρό Χαράλαμπο και πλέχτηκε ειδύλλιο με επακόλουθο τον γάμο. Απέκτησαν την Ευγενία και την Αφρούλα, που μένει στην Αθήνα. Η αείμνηστη Άννα πήγαινε πολλές φορές τα παιδιά της στους παππούδες στο Βουκουρέστι. Αλλά και με το άνδρα της Χαράλαμπο επισκέπτονταν τους γονείς της στο Βουκουρέστι. Οι οποίοι απέθαναν στο Βουκουρέστι όπου και ενταφιάστηκαν. Ήταν μια οικογένεια που διατηρούσε σφιχτά τους δεσμούς της.

Ο Γιώργος Κούγιας και η Μπέμπα, μια πολύ καλή σύζυγος, που στάθηκε δίπλα του άξια στα 58 χρόνια του έγγαμου βίου και βέβαια στοργική μητέρα, δημιούργησαν μια θαυμάσια οικογένεια, με δύο παιδιά επιστήμονες τη Λένα και τον Μπάμπη. Η Λένα διαπρέπει στην Αμερική. Σημειωτέον ότι είχε φιλοξενήσει του γονείς της στη Αμερική πολλές φορές. Μάλιστα, σε μία επίσκεψη που κράτησε τρεις μήνες, τους γύρισε σε όλη την Αμερική. Ο Γιώργος ήταν πανευτυχής και μας διηγείτο τι είδε και πώς είχε περάσει στην Αμερική. Ο Μπάμπης ήταν ανώτατος αξιωματικός των ενόπλων δυνάμεων. Από τα δύο παιδιά τους, ο Γιώργος και η Μπέμπα απέκτησαν τρία εγγόνια: από τον γιο Μπάμπη δύο αγόρια, ο μεγαλύτερος είναι φοιτητής και από τη θυγατέρα Λένα ένα κορίτσι (φοιτήτρια στο πανεπιστήμιο της Κολούμπια των ΗΠΑ).Ο Γιώργος είχε μεγάλη αδυναμία στα εγγόνια, τα υπεραγαπούσε και δέχονταν την αγάπη και τον σεβασμό τους.

Τον Γιώργο Κούγια και την Ευγενία τους στεφάνωσε ο αείμνηστος γιατρός χειρουργός κλινικάρχης Διονύσιος Μανέντης, βουλευτής, υπουργός και λογοτέχνης, που καταγόταν από την Κεφαλονιά. Στην Κοζάνη τον έφερε ο γιατρός Γ. Κουπαρούσος ως χειρουργό για την κλινική που διατηρούσε τότε επί της οδού Αθηνάς, κοντά στο «Μισκιάθ’κο». Ο Μανέντης νυμφεύθηκε την Κατίνα, της μεγάλης Κοζανίτικης οικογένειας Γκορτσούλη, που ήταν ευκατάστατη και με πολλά κτήματα στο χωριό Κρόκος. Ο Μανέντης έκτισε δική του κλινική με πολύ καλό σχέδιο, ήταν ονομαστή, επί της οδού Τράντα. Και δυστυχώς κατεδαφίστηκε κι αυτή. Ο Γιώργος Κούγιας στεφάνωσε τον αείμνηστο Μιχάλη Παπακωνσταντίνου (δικηγόρο, βουλευτή, υπουργό, ιστορικό και συγγραφέα, που υπεραγαπούσε τον γενέθλιο τόπο, την Κοζάνη)με την Τάσα Στέφου, μια πολύ όμορφη κοπέλα, που λάμπρυνε τις δεξιώσεις, όταν ο Μιχάλης ήταν υπουργός. Ήταν και εγκάρδιος φίλος μας.

Ο αείμνηστος σεβαστός φίλος μας Γιώργος Κούγιας ήταν «κύριος», ευγενής, ευχάριστος στις συζητήσεις και συνεπής στον λόγο του, τζέντελμαν και πολιτισμένος άνθρωπος. Επίσης, ήταν ευθύς και ειλικρινής, άψογος στη συμπεριφορά του, έντιμος και φιλόξενος. Έχουμε γευματίσει πολλές φορές στο σπίτι του, καθώς προσκαλούσε για γεύμα φίλους του, όπως τον Βασίλη Ριζόπουλο, όταν μετακόμιζε στην Αθήνα. Σημειωτέον, όταν έμεινε ο Βασίλης στην Κοζάνη, «ήταν ο αρχηγός μιας συντροφιάς αστών συμπολιτών, μας που έκαναν ταχτικά σουαρέ». Προσκαλούσε επίσης τον φίλο του Φόρη Τσιμηνάκη, πρώην εφοριακό, της μεγάλης οικογένειας Τσιμηνάκη, ένας εξαίρετος άνθρωπος. Βέβαια στους συνδαιτυμόνες ανήκε και η αφεντιά μου, και όλοι χαιρόμασταν την αρχοντιά της κ. Ευγενίας και περνούσαμε ευχάριστες ώρες σε πάλαι ποτέ όμορφες οικογενειακές και φιλικές συναθροίσεις Αλησμόνητες ώρες!

Ο Γιώργος ήταν Σοβαρός μετρημένος στα λόγια και στις πράξεις , Ευθυτενής και ευπρεπώς ενδεδυμένος, ως άλλος παλιός αστός της ωραίας εποχής των αστών και συνεχιστής αυτών.

Ο Γιώργος ήταν μια πολυδιάστατη προσωπικότητα στη ζωή της κοινωνίας της πόλης μας. Μάλιστα, ο Γιώργο διέπρεψε ως πρόεδρος του «Ολυμπιακού» Κοζάνης και η προεδρία του ήταν υποδειγματική. Να υπενθυμίσω ότι στο τέλος της δεκαετίας του ’50 διετέλεσε πρόεδρος1958-1960, ο αδερφός του Γιώργου, ο Φιλόλαος, γιατρός παθολόγος με γεν. γραμμ. Το Γιώργο και είχε στο συμβούλιο πολλούς γιατρούς, όπως: Ν. Σπινάρης, Γ. Μπουντιούκος, Μπάμπης Αμανατίδης, αείμνηστοι κ.ά. Οι ποδοσφαιριστές του «Ολυμπιακού», όπως είναι γνωστό, ήταν τακτοποιημένοι σε εργασίες. Μας είναι γνωστά τα ονόματα των ποδοσφαιριστών καθώς και η επαγγελματική τους ασχολία. Μόνον το ΚΤΕΥΛ είχε πάρει τέσσερις ποδοσφαιριστές, χάρη στον πρόεδρο του ΚΤΕΥΛ Στέργιο Ζάμπρο, που ήταν ιδρυτικό μέλος του «Ολυμπιακού» το 1928,ενώ στη συνέχεια διετέλεσε και πρόεδρος της ομάδος. Ο Γιώργος ανέλαβε πρόεδρος του «Ολυμπιακού» το 1960 με γεν.γραμμ. τον υπογράφοντα. Κατά τη διάρκεια της θητείας του (μέχρι το 1964) διοίκησε την ομάδα με σύνεση και προγραμματισμό. Ήταν οργανωτικός, συνεργάσιμος, τυπικός στα καθήκοντά και αποφασιστικός στην επίλυση των προβλημάτων. Θα αναφερθώ σε μερικά χαρακτηριστικά στιγμιότυπα της προεδρίας του.

1. Επισκεπτόμασταν τον νομάρχη Κοζάνης και άλλες δημόσιες υπηρεσίες, και με την επιχειρηματολογία και τον επιδέξιο χειρισμό του προέδρου τα θέματα επιλύονταν.
2. Όταν ο ποδοσφαιριστής Γιάννης Κωφίδης, από τους καλύτερους ποδοσφαιριστές και ωραίος ανθρώπους, υπηρετούσε τη στρατιωτική του θητεία, ο πρόεδρος μαζί με τον κουμπάρο του βουλευτή Διονύση Μανέντη, πήγαν στην Αθήνα, επισκέφτηκαν τον υφυπουργό Εθνικής Αμύνης Γιώργο Θεμελή και ζήτησαν να μετατεθεί ο Κωφίδης από το Λιτόχωρο, όπου υπηρετούσε ως «χαρακτηρισμένος», στην Κοζάνη. Τότε ο Μανέντη είπε στον Θεμελή : «Αν δεν μετατεθεί ο Κωφίδης δεν μπορώ να πάω στην Κοζάνη». Και μετατέθηκε στην Κοζάνη ο Κωφίδης, και μάλιστα υπηρέτησε στη Λέσχη Αξιωματικών Κοζάνης .
3. Την περίοδο εκείνη είχαμε προσλάβει στον «Ολυμπιακό» τον προπονητή-σύμβολο Ζιώγα, που ήταν γνωστός τότε στους κύκλους του ποδοσφαίρου των Αθηνών, με καταγωγή από τη Γέρμα Καστοριάς. Ο «Ολυμπιακός» είχε τότε προπονητή τον γνωστό Κοζανίτη Κωνσταντούλη Στυλιανού, τον αρχηγό όπως τον αποκαλούσαν, γιατί είχε διατελέσει αρχηγός της ομάδος του «Ολυμπιακού» προ του ’40. Ήταν σπουδαίος τερματοφύλακας και επικράτησε από τότε ως Αρχηγός. Κάναμε συνέλευση στα εντευκτήρια του «Ολυμπιακού». Ήταν ένα διώροφο σπίτι παλιό, της οικογένειας Παύλου, με μεγάλη αυλή και με προϊστορία. Ο γνωστός φανατικός φίλαθλος του «Ολυμπιακού» Θύμιος το είχε ονομάσει «Χάνι της Γραβιάς». Τώρα στο χώρο έχει ανεγερθεί μεγάλη πολυκατοικία, όπου έμενε ο Γιώργος με την οικογένεια του, βρίσκεται επί της πλατείας Ελευθερίας. Σκοπός της συνέλευσης ήταν να ηρεμήσουμε τους φιλάθλους του «Ολυμπιακού» για την πρόσληψη του Ζιώγα, χωρίς να αντικαταστήσουμε όμως τον προπονητή Κωνσταντούλη. Ο Γιώργος ως πρόεδρος μεταξύ των άλλων αναφέρθηκε και σε μια ωραία παρομοίωση λέγοντας: «Οι επιπλοποιοί, όταν τελειώσουν το έπιπλο, το περνάν από λούστρο. Έτσι κι εμείς πήραμε τον Ζιώγα, για να λουστράρει την ομάδα» και δέχτηκε τα χειροκροτήματα όλων.
4. Στην Κοζάνη υπηρετούσε ένας ποδοσφαιριστής από την ομάδα των Αχαρνών (Μενίδι),ονόματι Ευάγγελος Καράμπελας, που έκανε προπόνηση με τον «Ολυμπιακό». Η Διοίκηση αποφάσισε να τον ζητήσει από την ομάδα του ως μεταγραφή. Έγιναν οι σχετικές επαφές, συμφώνησε η ομάδα του και ο γενικός αρχηγός της ομάδας Μερκούρης Κυρατσούς πήγε στην Αθήνα, για να προχωρήσει στη μεταγραφή. Ο πρόεδρος κάλεσε στο σπίτι του τον Κυρατσού, του έδωσε χρήματα από το συρτάρι του και του είπε: «Αυτά έχω, πάρτα και να μας φέρεις τον Καράμπελα»· όπερ και έγινε.
5. Το 1963 παίζαμε (ο «Ολυμπιακός») στο πρωτάθλημα Β.΄Εθνικής με ομάδα της Άρτας, από την οποία ηττηθήκαμε με τέρματα 2-1. Ο πρόεδρος μίλησε με τον προπονητή Κώστα Καραπατή, ο οποίος του είπε ότι ο Κουτσιμάνης δεν ήταν συνεργάσιμος, έπαιρνε τη μπάλα και σούταρε ο ίδιος, δεν έδινε πάσα στους επιθετικούς, ως κεντρικός χαφ που ήταν και όφειλε να μοιράζει τη μπάλα. Έτσι δικαιολόγησε την ήττα ο προπονητής. Το απόγευμα της Δευτέρας μετά την ήττα είμαστε με τον πρόεδρο στον κεντρικό δρόμο την Κοζάνης, στον νυν πεζόδρομο, μας πλησίασε ο γνωστός φανατικός φίλαθλος του «Ολυμπιακού» Θύμιος Λιάπης μαζί με άλλους φιλάθλους και λέει: «Πρόεδρε γιατί χάσαμε;». Κι ο πρόεδρος απαντά: «Διότι ο Κουτσιμάνης δεν τροφοδοτούσε την επίθεση». Και συμπληρώνει: «Ο Κουτσιμάνης είναι ο σκαφτιάς και ο Τηλέμαχος είναι ο κτίστης» [σπουδαίος επιθετικός παίκτης, αείμνηστος] . Ωραία παρομοίωση για τον ρόλο που έχει κάθε ποδοσφαιριστής. Και ο θυμόσοφος Θύμιος «καλά τι θ’χτιζαν το γεφύρι» της Άρτας;» Τότε ο πρόεδρος έκλεισε τη συζήτηση: «Σ’αμσίσκα»’, Και φύγαμε . Ωραίες ποδοσφαιρικές εικόνες και ατάκες σε ήρεμο και πολιτισμένο επίπεδο. Αξέχαστες ημέρες μιας εποχής που το ποδόσφαιρο της Κοζάνης είχε ομορφιά και οι φίλαθλοι ήσαν φιλοσοφημένοι.

6. Την 1^η Απρ. 1962 διεξήχθη στη Θεσσαλονίκη στο γήπεδο του «Άρεως» ο προκριματικός αγώνας μεταξύ του «Ολυμπιακού» και του «Πιερικού» Κατερίνης για την άνοδο στην Α΄ Εθνική. Η Κοζάνη είχε ξεσηκωθεί: λεωφορεία, φορτηγά, ταξί, τρένο και Ι.Χ. μετέφεραν φιλάθλους. Δυστυχώς, χάσαμε 1-0 και μαζί και την άνοδο του «Ολυμπιακού» στην Α.΄Εθνική. Τον αγώνα παρακολούθησε και ο Διονύσιος Μανέντης ως υπουργός Βορείου Ελλάδος. Την επομένη ο πρόεδρος έγραψε ένα άρθρο με τίτλο «Θλιμμένη πρωταπριλιά», που έκανε εντύπωση και έδειχνε το πόσο βαθιά στεναχωρήθηκε η διοίκηση για την άσχημη κατάσταση στην οποία περιήλθε ο σύλλογος μετά την αποτυχία αυτή.

Ο Γιώργος πρωτοστάτησε και για τη συγχώνευση των ομάδων «Ολυμπιακού» και «Μακεδονικού» το 1964, όταν η ενιαία ομάδα έλαβε το όνομα «Κοζάνη». Έκτοτε δεν ασχολήθηκε ξανά με το ποδόσφαιρο. Η περίοδος της προεδρίας του Γιώργου στον «Ολυμπιακό» ήταν από τις καλλίτερες. Η διοίκηση ήταν ενωμένη, συνεργαζόταν άψογα και αγωνιζόταν για την άνοδο της ομάδος, στην Α΄Εθνική, που δυστυχώς δεν κατορθώθηκε λόγω απρόβλεπτων περιπτώσεων. Επί της προεδρίας του Γιώργου η ομάδα οργάνωνε κάθε χρόνο δύο χορούς. Έναν το καλοκαίρι στον κήπο του Τερζή, στον καταπράσινο εκείνο κήπο με λουλούδια και δέντρα και με δύο πίστες χορού, που ήταν λίγο πιο κάτω από τη Νομαρχία. Ένας ονειρικός κήπος που τον νοσταλγούμε, αναπολώντας την όμορφη και αλησμόνητη εκείνη εποχή προ μισού αιώνα.(το τσιμέντο τα κατέστρεψε όλα). Η ορχήστρα αποτελούνταν από Κοζανίτες: Κούσμας, Ζιάκας,Καλέας,Τούλης, Τσιάνας, Ντόνας,Τσίντζιλης κ.ά. Ο άλλος χορός γινόταν στις Απόκριες στο κινηματοθέατρο «Όλυμπο», που μετατρεπόταν σε αίθουσα χορού. Και ήταν οι χοροί της χρονιάς.

Αναφέρθηκα σε στιγμιότυπα των παλιών εποχών που τα έχουμε ζήσει και δεν ξεχνιούνται και τα νοσταλγούμε. Οι αναμνήσεις μας μεταφέρουν στην όμορφη, γαλήνια και ανεπανάληπτη εκείνη εποχή, και μας θυμίζουν ώρες και ημέρες ευχάριστες και ανθρώπινες.

Φίλε Γιώργο και αξέχαστε πρόεδρε, πορεύσου εν ειρήνη στην αιώνια ζωή. Θα σε θυμόμαστε πάντοτε. Να δώσεις χαιρετισμούς στα στελέχη και στους ποδοσφαιριστές που θα συναντήσεις εκεί επάνω! Η γη της Κοζάνης, που δέχεται τα εκλεκτά της παιδιά, να είναι απαλή και δροσερή και το θρόισμα των φύλλων να σου τραγουδούν ψιθυριστά τον ύμνο του «Ολυμπιακού». Η Ευδοκία του Κυρίου να απαλαίνει τον πόνο της οικογενείας του.