Στην κατ’ευφημισμό νομική επιστήμη ισχύει το αξίωμα ότι όποιος είναι ένοχος δεν έχει τη δυνατότητα να ενοχοποιεί άλλον. Λέω κατ’ ευφημισμό επιστήμη τη νομική, γιατί τη θεωρώ τέχνη, αφού η αρχαία διανόηση αποφάνθηκε ότι «δίκαιον εστί το της καθεστηκυίας αρχής συμφέρον». Αλλά η «παντογνωσία» των αδαών, εδώ και αιώνες πολλούς, προκαλεί όργια άνευ ορίων. Όμως η σοφή ρήση του Ευρυπίδη:
«όλβιος όστις της έσχε μάθησιν, μήτε πολιτών επί πημοσύνας μήτ’ ες αδίκους πράξεις ορμών αλλ’ αθανάτου καθορών φύσεως κόσμον αγήρω, τις τε συνέστη και όπη και όπως», τους αφοπλίζει όλους τους ανιστόρητους. Γιατί όποιος δε βαθαίνει στα μυστικά της φύσης και δε μελετάει ενδελεχώς τη βαθύτερη υπόσταση πραγμάτων και γεγονότων, αγνοεί τα πάντα και, κυρίως, αγνοεί ότι αγνοεί. Για να συλλάβεις τις διαστάσεις των πραγμάτων προϋποθέτει να έχεις ικανότητα Δηλίου κολυμβητού. Την οποία στερούνται παντελώς οι ληρούντες και τριβελίζοντες τα ώτα όλων μας. Πρωτίστως οι πολιτικοί που ορμούν προς κακουργήματα και άδικες πράξεις κατά πολιτών. Και τούτα για χάρη του δελεαστικού θώκου. Και μόνον! Είναι οι μεγάλοι ένοχοι των σωρευμένων στο λαό δεινών.
Κοκορομαχούν και σκυλοκαβγαδίζουν αδιάκοπα και ασύστολα. Και από μας οι πλείστοι δηλώνουμε συμμετοχή και συμπαράταξη υπέρ ή κατά του Α ή Β ή… Οι ένοχοι είναι οι πολιτικοί; Περιέργως θα αρνηθώ να συμμεριστώ την αποψη. Τη θεωρώ και νομικά (με την έννοια που εννοώ τη νομική επιστήμη) αβάσιμη και ουσιαστικά ανιστόρητη. Είπαμε ότι ο ένοχος δεν μπορεί να ενοχοποιήσει άλλον ως ένοχο. Αυτή είναι η νομική πλευρά. Υπάρχει, όμως, και η ιστορική, η ουσιαστική πλευρά. Πολιτικός χωρίς πολιτικούς οπαδούς υπάρχει; Άρα οι πρώτοι ένοχοι είναι οι πολίτες. Η άποψη αυτή, ενώ είναι ηλίου φαεινότερη, παραμερίζεται και οι πρώτοι ένοχοι ενοχοποιούν τους δεύτερους. Αντιλαμβάνομαι ότι είναι σκληρό «το λακτίζειν προς κέντρα». Είναι, όμως, σκληρότερο το να κρύβεις την αλήθεια. Ο άνθρωπος είναι περίεργο όν. Τα λάθη και τα αδικήματα τα φορτώνει πάντα στους άλλους. Έτσι και στην πολιτική. Και ιδιαίτερα ο αδαής και επαμφοτερίζων πολιτικά. Τα ξέρει όλα, τα κάνει όλα σωστά, αλλά οι άλλοι είναι οι φταίχτες! Ε, λοιπόν, δεν τα κάνει όλα σωστά. Ούτε τα ξέρει όλα. Και, πρωτίστως, δεν ξέρει ότι δεν ξέρει! Πώς αλλιώς; Γιατί ζητάει επίμονα (και το θεωρεί αυτονόητο!) να έχει γνώμη για όλα, χωρίς ούτε στιγμή να αναλογιστεί, αν έχει την αναγκαία γνώση; Αν ο πολίτης ήταν εφοδιασμένος με γνώση και συνείδηση, θα έκανε τη σωστή πολιτική επιλογή. Άρα η πρώτη ευθύνη ως προς αυτό είναι δική του. Η γνωστή ρήση: τοιούτος έδει η(υ)μίν ηγεμών έχει την αξία και τη σημασία της. Αλλά για να αποφύγω κάθε παρανόηση, σχετικά με την αιρετική, φαινομενικά, άποψη, μακριά από μένα η αντίληψη ότι τα δεινά του κόσμου τα προκαλούν οι λαοί. Οι αρχιτέκτονες και πρόξενοι των δεινών για όλους τους λαούς της γης είναι οι πανταχού και πάντοτε «έχοντες και κατέχοντες». Αυτό είναι το απόλυτα δεδομένο. Αλλά από ’κει και μετά αρχίζει και των πολιτών η ευθύνη και το χρέος. Οφείλουν και μπορούν να αφυπνιστούν, να οργανωθούν, να δράσουν, να οικοδομήσουν πολιτική και ταξική συνείδηση και να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. Αντί να αναλώνονται σε καφενόβιες αμπελοφιλοσοφίες περί πολιτικής, κοινωνικής και ιστορικής θέσης, αντιδικώντας χωρίς πνευματικό οπλισμό, χωρίς γνώσεις και γνώση, να επιδοθούν με ζήλο και επιμονή στη μελέτη έγκυρων βιβλίων, μακριά από τα φληναφήματα που τους λανσάρουν τα διαφθορεία σκέψης και συνείδησης ΜΜΕ! Και τα ΜΜΕ (τα πλείστα!) τη δουλειά τους κάνουν. Και την κάνουν πολύ καλά και τα ακριβοπληρώνουμε εμείς, βέβαια. Εμείς, όμως, κάνουμε το χρέος μας; Ας το στοχαστεί ο καθένας.