«Φρόνιμη Λευτεριά», η συμβουλή του Θοδωρή Κολοκοτρώνη, που δεν τηρήθηκε!
Σκέψεις και φόρος τιμής για το «Γέρο του Μοριά» (Διαμαντή Βαχτσιαβάνου)
Οι μέρες που έρχονται φέρνουν στη θύμησή μας πρόσωπα και γεγονότα εκείνης της εποχής. Στο ερώτημα «ποιος υπήρξε ο σημαντικότερος από τους αγωνιστές – θρύλους του 1821», μία είναι η απάντηση: Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης». Υπήρξαν και άλλοι, αλλά Ο ΠΡΩΤΟΣ ΗΤΑΝ ΑΥΤΟΣ!
Για το γιο της Καλογριάς, το Γεώργιο Καραϊσκάκη, ο Σπύρος Μελάς λέει «ο Κολοκοτρώνης έφτιαξε την επανάσταση, ο Καραϊσκάκης φτιάχτηκε από αυτήν». Φυσικά και υπήρξαν και άλλοι αγωνιστές, αλλά αυτός ήταν ο σημαντικότερος.
Στην πραγματικότητα, ο Κολοκοτρώνης ήταν η επανάσταση, η οποία ξεκίνησε χωρίς αρχηγό και τον βρήκε στο πρόσωπό του. Στη στρατηγική και πολιτική σκέψη του, στη βροντερή φωνή του, στη θέληση και στην αποφασιστικότητά του.
Τον ονόμασαν Αρχηγό και Αρχιστράτηγο. Πολεμικός και πολιτικός ηγέτης. Πολιτικός όμως, όχι του κολάρου και του Φαναρίου, αλλά της φουστανέλας, με αγώνες στα βουνά και τα λαγκάδια, αγωνιζόμενος για το «κλέφτικο» και το εθνικό.
Στα δέκα του χρόνια ο Κολοκοτρώνης έχασε τον πατέρα του, στα δεκαπέντε έγινε κλέφτης και στα 33 οι Τούρκοι τον επικήρυξαν. Στη Ζάκυνθο στον αγγλικό στρατό έμαθε την τέχνη του στρατιωτικού, φτάνοντας στο βαθμό του ταγματάρχη. Στα 50 του μπήκε στη φωτιά της Επανάστασης (Βαλτέτσι, Βέρβαινα, Γράνα, Τριπολιτσά, Δερβενάκια).
Οι πολιτικοί τον φοβήθηκαν και βάλθηκαν να μειώσουν την επιρροή του σε λαό και στρατό. Τα δάνεια ήταν που εξαγόρασαν συνειδήσεις. Στον εμφύλιο δολοφόνησαν τον πρωτότοκο γιο του Πάνο και τον ίδιο τον φυλάκισαν στην Ύδρα. Στα χρόνια των Βαυαρών τον καταδίκασαν σε θάνατο!
Μετά την απελευθέρωση, Νοέμβρη του 1838, στην Πνύκα, ο Γέρος του Μοριά θα μιλήσει στους μαθητές του γυμνασίου. Θα τους μιλήσει για το χρέος τους να κοπιάσουν, σπουδάζοντες και όχι στις διασκεδάσεις, γιατί η Πατρίδα περιμένει από αυτούς την ανάπτυξη και την πρόοδό της. Να κοιτάξουν το καλό της κοινότητας, διότι εκεί βρίσκεται και το δικό τους καλό.
Μετά την εμπειρία του στον εμφύλιο, αρχαία τραγωδία της φυλής από την αρχαιότητα, τους είπε πως «τα θεμέλια της Πολιτείας βρίσκονται μεταξύ άλλων, κυρίως στην ΟΜΟΝΟΙΑ, τη ΘΡΗΣΚΕΙΑ και τη ΦΡΟΝΙΜΗ ΛΕΥΤΕΡΙΑ». Ο λόγος του αυτός αποτελεί αιώνια παρακαταθήκη για τους Έλληνες.
Η συμβουλή του Κολοκοτρώνη για «Φρόνιμη Λευτεριά» δεν έγινε μπορετή από τους Έλληνες, κυρίως τις περιόδους 1915-1920, 1945-1949 και όχι μόνο.
Ο Κολοκοτρώνης είναι η φλόγα των καντηλιών στα ξωκλήσια (Γιάννης Σμαραγδής) και ο Προκόπης Παυλόπουλος υπενθυμίζει ότι, όμοια με τον Κολοκοτρώνη, οφείλουμε να αγωνιστούμε για την παύση της τουρκικής κατοχής στην Κύπρο.
Ο Γέρος του Μοριά είχε μεγαλύτερο πολιτικό ένστικτο από τους πολιτικούς του Φαναρίου, τους αγύρτες των δανείων και της υποθήκης της Ελλάδας! Γι’ αυτό η Επανάσταση πέτυχε μόνον κατά 50% και έμεινε ανολοκλήρωτη. Με δική του πρόταση και προτροπή τον Απρίλη του 1827 στη Γ’ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας, ψηφίστηκε ο Ιωάννης Καποδίστριας για κυβερνήτης. Οδηγός του πάντα το εθνικό συμφέρον.
Ο Κολοκοτρώνης γνώρισε τις Μεγάλες Δυνάμεις από την καλή και από την ανάποδη και αρνήθηκε στον Άγγλο Τσώρτς να συνεργαστεί μαζί του για την απελευθέρωση. Όπως αντιλήφθηκε από νωρίς και το ρόλο των «Φιλελλήνων». Η πολιτική των «Δυνάμεων» έπεισε τον Κολοκοτρώνη να πει στον Τσώρτς «ό,τι είναι να κάνουμε θα το κάνουμε μόνοι μας, γιατί έτσι μπορούμε να επιτύχουμε τα πάντα σχεδόν, αρκεί να υπάρχει ενότητα» (Τερτσέτης – Απομνημονεύματα).
Γενιές Κολοκοτρωναίων υπηρέτησαν την Ελλάδα, με τελευταίο τον αντιστράτηγο Βλαδίμηρο Κολοκοτρώνη που πέθανε το 1970, χωρίς να αφήσει απογόνους. Ήταν δισέγγονος του Γέρου του Μοριά.
Σ’ εκείνο που παράκουσαν και δεν εφάρμοσαν οι Έλληνες, ήταν η συμβουλή του Κολοκοτρώνη για «Φρόνιμη Λευτεριά».
Η εικόνα της μετα-επαναστατικής Ελλάδας είχε πολλά τρωτά σημεία. Καταστροφή ήταν όσα ακολούθησαν. Γι’ αυτό μιλάμε για ανολοκλήρωτη επανάσταση.
Η πολιτική μεταβολή του 1843 της «3ης Σεπτεμβρίου» κατέληξε ουσιαστικά σε μια αλλαγή του τρόπου αποικιοκράτησης. Η Μικρασιατική εκστρατεία κατέληξε, μετά την προδοσία των Δυτικών συμμάχων, στη μεγαλύτερη ιστορικά καταστροφή του Ελληνισμού. Η μεγαλειώδης Εθνική Αντίσταση θα καταλήξει, με την παρέμβαση των Δυτικών, σε εμφύλιο και μετά στην αμερικανοκρατία. Η δε «μεταπολιτευτική» εμπειρία μετά το ’74 θα καταλήξει με τον πιο ταπεινωτικό τρόπο σε μια οικονομική και πολιτική τιμωρία μακράς διαρκείας.
Το ελληνικό όραμα των αληθινών αγωνιστών του 1821 θα συνθλιβεί ανάμεσα σε πολιτικές εξαπατήσεις και τιμωρίες αποικιακού τύπου (ΔΝΤ, μνημόνια, αποικία χρέους, αγγλικό δίκαιο κλπ.).
Όλα θυμίζουν τα «Παιδιά της Πλάκας», όπως το αποδίδει στο βιβλίο του με αυτό τον τίτλο ο Δημ.Μάρτος. Πρόκειται για περιστατικό στην Πλάκα της Αθήνας, όπου μια παρέα νεολαίων διαλέγεται με φόντο την επέμβαση του αγγλικού στόλου, λόγω της υπόθεσης «Πατσίφικο» (1850).
Οι μεγαλοστομίες και οι κραυγές των νεαρών για δυναμική αντιμετώπιση των εισβολέων κατέρρευσαν με την αγκυροβόληση και αποβίβαση του στόλου στον Πειραιά.
Η παρέα διαλύθηκε προς απογοήτευση των θαμώνων που παρακολουθούσαν την πατριωτική έπαρση. Έκτοτε, οι λεονταρισμοί χωρίς αντίκρισμα αποδίδονται με την έκφραση «αυτός είναι της Πλάκας» ή «Πλάκα κάνεις», που αποδίδει και την αισθητική της ανημποριάς. Δηλαδή το συναισθηματικό αδιέξοδο ανάμεσα στο δέον και το δυνατόν γενέσθαι.
Όλη η πορεία του μετα-επαναστατικού κράτους δείχνει ότι ξεχάσαμε τη συμβουλή του «Γέρου» για «Φρόνιμη Λευτεριά» και μαζί με όλα τα κακά, υιοθετήσαμε τη συμβουλή των εξουσιαστών-συμμάχων να μη σκεφτόμαστε εθνικά, αλλά όπως αυτοί προστάξουν! Εκτός γραμμής και με τιμωρίες οι λαοί που επιμένουν να σκέφτονται έξω από τα στερεότυπα της ολιγαρχικής – νεοταξικής κουλτούρας. Αυτών που μας θεωρούν ως ένα βάρβαρο και εκφυλισμένο λαό.
Το κακό το ριζικό μας φέρνει στο νου μας και πάλι τον Γιάννη Σκαρίμπα: «Το να κάνεις μια επανάσταση και αποτινάξεις το ζυγό, δεν έκανες τίποτε. Το να μη ξαναπέσεις σε ζυγό, αυτό είναι επανάσταση». Και δώστου να ’χει με Μαυροκορδάτο, Κωλέττη, Βενιζέλο, Κονδύλη, Πάγκαλο, Μεταξά, Πλαστήρα, Παπάγο, Κατοχή – εμφύλιο, για να κυβερνήσουν και οι δωσίλογοι, για να έρθουν τα δάνεια – υποθήκη της μεταπολίτευσης και τα μνημόνια με το αγγλικό δίκαιο.
… Και δώστου να ’χει , που λέει ο μπαρμπα Γιάννης Σκαρίμπας!
«Αν ο μόνος σκοπός που αξίζει τον κόπο κανείς να γεννηθεί, είναι η λευτεριά και μόλις γεννηθεί την υποθηκεύσουν τα συμφέροντα, τι άλλο του απομένει, αν όχι η επανάσταση»; (Γ. Σκαρίμπας).
Πού είναι τελικά η συμβουλή του Γέρου του Μοριά Θοδωρή για την «Φρόνιμη Λευτεριά»;!
Διαμαντής Θ. Βαχτσιαβάνος