240
Η υδάτινη πολιτεία του Βοΐου: Πεντάλοφος και Βυθός. ΓΕΦΥΡΙΑ & ΜΥΛΟΙ.
Νερόμυλοι -αρκετές φορές μαντάνια και νεροτριβές (ντριστέλες), κάποτε και νεροπρίονα- συναντώνται πολλοί κοντά στα γεφύρια. Στοιχείο που όλα αυτά τα κάνει τα γειτνιάζουν είναι βέβαια το νερό, που για μεν το γεφύρι συνιστά εμπόδιο που πρέπει να προσπεραστεί, για δε τον μύλο, και τα συμπληρωματικά του, κινητήρια δύναμη –“με κουβαλητό νερό μύλος δε γυρίζει…”.
Η στενή -χωροταξικά- σχέση γεφυριού και μύλου επιβεβαιώνεται περίτρανα μέσα από την καταγραφή των πετρογέφυρων. Μάλιστα με αυτή διαπιστώνεται ότι, συχνά, τα γεφύρια ονοματίζονται από τους γειτονικούς τους μύλους (γεφύρι του Μύλου), κάποτε και από το όνομα του ίδιου του μυλωνά (γεφύρι του Κόκκορου), ιδίως αν ο τελευταίος μικροεπισκευάζει το γεφύρι προς συμφέρον του -κερδίζει πελάτες και από την απέναντι όχθη.
Θα πρέπει επίσης να επισημανθεί πως γειτνιάσεις γεφυριών και μύλων συμβαίνουν σε δρόμους τοπικής σημασίας και όχι στις μεγάλες κεντρικές αρτηρίες. Θα ήταν τουλάχιστον αφύσικο -στην πραγματικότητα επικίνδυνο- ένας μύλος να λειτουργούσε σε σημείο διέλευσης κάθε λογής ταξιδιωτών και βέβαια ατάκτων ενόπλων που στο πέρασμά τους λυμαίνονται τους τόπους.
Στο παρατιθέμενο σκαρίφημα, βλέπουμε, ως παράδειγμα, τους πολλούς μύλους και τα αρκετά γεφύρια που υπήρχαν και “συνεργάζονταν” κάποτε στο χωριό Πεντάλοφος (το τότε Ζουπάνι) στο Βόιο (Ανασελίτσα) της Κοζάνης. Να σημειωθεί πως με το διπλανό χωριό, τον Βυθό (Ντόλος), τότε αποτελούσαν μία κοινότητα
