Η αναίτια δολοφονία του ανθρωπιστή Γερμανού γιατρού από τους αντάρτες κοντά στο Βατερό, γεγονός που προκάλεσε θηριωδίες και εκτελέσεις αμάχων. Η αυθεντική μαρτυρία της μάνα Βάιας από το Μικρόκαστρο για την παρ’ ολίγον εκτέλεση του γιατρού στο χωριό της (Διαμαντή Βαχτσιαβάνου)

Συμβαίνουν γεγονότα που πολλές φορές αποδίδονται με λάθος τρόπο. Συμβαίνει να τιμούμε λανθασμένα ανθρώπους και να υπάρχει το γεγονός ατιμωρησίας των υπευθύνων για τις λανθασμένες αποφάσεις τους.

Διαχρονικά η Ελλάδα έχει μια δουλοπρεπή στάση απέναντι στους δήμιους του Ελληνισμού και το χειρότερο, αποφεύγει ακόμη και να ζητήσει την τιμωρία τους. Είμαστε το μοναδικό κράτος που δεν ζήτησε ποτέ την τιμωρία εγκληματιών πολέμου, την επιστροφή του κατοχικού δανείου και των αποζημιώσεων για τις καταστροφές από τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής, περνώντας το μήνυμα πως ό,τι και να μας έκαναν θα μείνει ατιμώρητο!

Εκτός από τα δεινά όμως που μας προξένησαν ξένες εχθρικές δυνάμεις, υπάρχει και ένα δεύτερο θέμα. Πρόκειται για την «εκ του ασφαλούς» δράση εγχώριων δυνάμεων – ανταρτών – που οδήγησαν στα εκτελεστικά αποσπάσματα των Γερμανών πλήθος αθώων και άμαχου πληθυσμού. Για ενέργειες που δεν στόχευαν πουθενά, αλλά και δεν εξυπηρετούσαν εθνικό σκοπό. Δράσεις που οδηγούσαν τις κατοχικές δυνάμεις σε εφαρμογή μαζικών αντιποίνων, μέχρι ολοκαυτωμάτων και θηριωδιών-ανθρωποθυσιών. Ο άμαχος πληθυσμός μιας περιοχής στην οποία σημειωνόταν αντιστασιακές ενέργειες θεωρούνταν συνυπεύθυνος και οδηγούσε σε εκτελέσεις με τον πλέον βάρβαρο και φρικιαστικό τρόπο αθώων πολιτών! Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως είμαστε αντίθετοι με τη δράση των ανταρτών κατά την περίοδο της κατοχής, αλλά κάποιες ενέργειες ήταν άσκοπες και οδήγησαν σε εκτελέσεις πολιτών χωρίς λόγο. Άλλο η επίθεση κατά του στρατού κατοχής και άλλο σε περιπτώσεις, όπως αυτή που θα αναφέρουμε παρακάτω. Άλλο η σφαγή στο Δίστομο, στα Καλάβρυτα, στους Πύργους και στο Μεσόβουνο Εορδαίας, στην Κάντανο και στον Σκινέ Χανίων και άλλο η ιστορία των εκτελέσεων αθώων πολιτών με αφορμή την εκτέλεση από αντάρτες του Γερμανού στρατιωτικού γιατρού, στις 24 Ιανουαρίου 1944, ημέρα Δευτέρα. Με συνοδεία στρατιώτη ο γιατρός θα πήγαινε στη Σιάτιστα και την Γαλατινή, προκειμένου να εξετάσει ασθενείς. Ο γιατρός, πιστός στον όρκο του Ιπποκράτη, υπηρετούσε τον όποιο ασθενή, αν και κατακτητής. Οι αντάρτες έστησαν καρτέρι στο δρόμο κοντά στο Βατερό και σκότωσαν τον γιατρό και τον στρατιώτη οδηγό του. Τα αντίποινα φοβερά, με εκτελέσεις αθώων πολιτών, κυρίως από το Βατερό και τα γύρω χωριά.

Το μνημείο κοντά στο δρόμο από Κοζάνη προς Λευκόβρυση (θέση νταμάρια), στήθηκε για να θυμίζει το γεγονός αυτό. Το ερώτημα είναι, γιατί οι αντάρτες σκότωσαν τον Γερμανό γιατρό, έναν πραγματικό και εξαίρετο επιστήμονα και ανθρωπιστή, που χωρίς αμοιβή χειρούργησε πολλούς Έλληνες!!!

Το γεγονός της εκτέλεσης του ανθρωπιστή γιατρού και η ιστορία του μνημείου, είναι εν πολλοίς γνωστή.

Θα αναφερθούμε στην ιστορία της παρ’ ολίγον εκτέλεσης του γιατρού αυτού, σε άλλο χρόνο και άλλο τόπο, έξω από το χωριό Μικρόκαστρο Βοΐου, κοντά στο μοναστήρι της Παναγιάς. Την ιστορία μας την είχε διηγηθεί η μάνα μας Βάια….

… Οι αντάρτες της περιοχής με επικεφαλής τον καπετάνιο του ΕΛΑΣ «Μ.Τ.» είχαν προγραμματίσει τη δολοφονία του γιατρού, ο οποίος περνούσε τακτικά από την περιοχή. Επισκεπτόταν ασθενείς στα χωριά, προσφέροντας δωρεάν φάρμακα και υπηρεσίες υγείας. Ειδικά στο Μικρόκαστρο, η Βάια θυμόταν την επίσκεψή του στον μικρό φιλάσθενο Νικολάκη, δίνοντας, εκτός από φάρμακα, ζάχαρη, γάλα σκόνη, ακόμα και σοκολάτες!

Για το σχέδιο δολοφονίας του γιατρού έμαθε με κάποιον τρόπο ο καλόγερος της Ι.Μ. Παναγίας Μικροκάστρου, ο Μακάριος. Αμέσως παρενέβη στον αρχικαπετάνιο του ΕΛΑΣ «Μ.Τ.» και ζήτησε, μάλλον απαίτησε, να μη γίνει η επιχείρηση δολοφονίας του γιατρού, επισημαίνοντάς του πως ο γιατρός είναι ανθρωπιστής, βοηθάει τους κατοίκους και δεν έχει καμία σχέση με τους φονιάδες των SS. Τόνισε ακόμη πως αν προχωρήσουν στη δολοφονία του, οι Γερμανοί σε αντίποινα θα εκτελέσουν τους κατοίκους του χωριού. «Πρώτα εμένα θα σκοτώσετε και μετά το γιατρό» τους είπε!

Έτσι, με την επιμονή του αυτή, η εκτέλεση του γιατρού δεν έγινε στο Μικρόκαστρο και το χωριό γλύτωσε τα αντίποινα. Αν γινόταν η εκτέλεση του γιατρού στο Μικρόκαστρο, τα θύματα δεν θα ήταν στο Βατερό και την γύρω περιοχή και το μνημείο των εκτελεσθέντων θα στηνόταν στο Μικρόκαστρο.

Αυτού του είδους οι εκτελέσεις ήταν ένα τραγικό λάθος και κάποιοι πρέπει να ζητήσουν δημόσια συγγνώμη…

Διαμαντής Θ. Βαχτσιαβάνος