Η θρησκεία των Ιουδαίων είναι η σύνθετη έκφραση μιας θρησκευτικής και εθνικής κοινότητας, ένας τρόπος ζωής κι ένα σύνολο θεμελιακών πεποιθήσεων και αξιών που διακρίνεται σε πρότυπα πράξης, κοινωνικής διάρθρωσης και πολιτισμού και σε θρησκευτικές θέσεις και έννοιες.
Ο Ιουδαϊσμός σπανίως υπήρξε μονολιθικός στην άσκησή του (αν και ήταν πάντα μονοθεϊστικός ως προς τη θεολογία του) και διαφέρει από πολλές θρησκείες ως προς το γεγονός ότι η κεντρική αυθεντία δεν αποδίδεται σε κάποιο άτομο αλλά μάλλον στις ιερές Γραφές (Τανάκ) και στις μακραίωνες παραδόσεις (Μαλακά). Βέβαια, ο Ιουδαϊσμός σε όλες τις παραλλαγές του παρέμεινε προσδεδεμένος σε έναν αριθμό θρησκευτικών αρχών, η σημαντικότερη εκ των οποίων είναι η πίστη ότι υπάρχει ένας μοναδικός, παντογνώστης, παντοδύναμος, πανάγαθος, υπερβατικός Θεός, (ΓΧΒΧ), ο οποίος δημιούργησε το σύμπαν και συνεχίζει να το κυβερνά. Το προσωπικό όνομα του Θεού στο εβραϊκό κείμενο της Αγίας Γραφής εκφράζεται με τον όρο «Τετραγράμματο» – τη λέξη με τα τέσσερα σύμφωνα ΓΧΒΧ (γιοδ, χε, βαβ, χε) – και η χρήση του καθιερώθηκε αφενός επειδή το όνομα γράφεται με τέσσερα γράμματα και αφετέρου επειδή είναι αβέβαιο πώς προφερόταν στα αρχαία χρόνια, δεδομένου ότι η εβραϊκή γραφή έχει μόνο σύμφωνα και η γλώσσα επί πολλούς αιώνες ήταν ουσιαστικά νεκρή.
Αυτό το Τετραγράμματο, λοιπόν, μεταγράφεται ως «Γιαχβέ» (ή Ιαβέ, αγγλ. Jahveh/Yahweh) ή «Ιεχωβά» (ή Ιεοβά, αγγλ. Jehovah/Yehowah). Το όνομα «Ιεχωβά» αποτελεί ελληνική μεταφορά του εβραϊκού βιβλικού όρου ο οποίος μεταγράφεται επακριβώς ως (γι, εχ, οβ, αχ).
Παρά την αβεβαιότητα για την ετυμολογία και την προφορά του Τετραγράμματου ονόματος του Θεού, είναι κοινός τόπος ότι η θεολογική σημασία του μπορεί να προσδιοριστεί από τον τρόπο χρήσης του στο ιερό κείμενο.
Για πολλούς η ετυμολογία και η χρήση του Θεϊκού Ονόματος τονίζει την αυθυπαρξία του Θεού, για άλλους την ιδιότητά του ως δημιουργού του σύμπαντος ενώ μια τρίτη άποψη είναι ότι αυτό αναφέρεται στον Θεό, ως Εκείνον που εκπληρώνει τις υποσχέσεις του και βρίσκεται κοντά στον λαό Του. Σύμφωνα με την παραδοσιακή εβραϊκή πίστη, ο Θεός που δημιούργησε τον κόσμο, εγκαθίδρυσε μια διαθήκη με τον εβραϊκό λαό, και τού αποκάλυψε τους νόμους Του και τις εντολές Του με τη μορφή της Τορά (συνήθως αναφέρεται και ως «Μωσαϊκός Νόμος»). Η άσκηση του Ιουδαϊσμού είναι αφιερωμένη όχι μόνο στη μελέτη της Τορά, αλλά και στην τήρηση των νόμων και των εντολών, έτσι όπως είναι καταχωρημένοι εκεί.
Τι είναι, όμως, η Τορά; Είναι το ένα από τα τρία μέρη ( Τορά – Προφήτες – Αγιόγραφα) στα οποία χωρίζονται τα 39 βιβλία της εβραϊκής Βίβλου, η οποία διαφέρει της χριστιανικής Βίβλου. Η Τορά επιβεβαιώνει τα γεγονότα που αναγνωρίζονται από την κοινότητα ως πράξη του Θεού και στη γραπτή της μορφή θεωρήθηκε ότι είναι ιδιαίτερα παρούσα στα πρώτα πέντε βιβλία της Βίβλου (Πεντάτευχος), τα οποία κατά συνέπεια κατέληξαν να αποκαλούνται Τορά και η σύνταξή τους να αποδίδεται στον Μωυσή. Με την ευρεία της δε, έννοια η Τορά περιλαμβάνει την εβραϊκή Βίβλο στο σύνολό της, συμπεριλαμβανομένων των προφητικών βιβλίων. Παράλληλα προς τη γραπτή Τορά, δηλαδή το «Νόμο» υπήρχαν επίσης άγραφοι νόμοι ή έθιμα και ερμηνείες τους, που μεταδόθηκαν με την προφορική παράδοση από γενιά σε γενιά, αποκτώντας το κύρος της προφορικής Τορά.
Μια συνοπτική, λοιπόν, απάντηση στο ερώτημα τι είναι η Τορά, θα μπορούσε να είναι: Με αυτό τον όρο στον Ιουδαϊσμό ονομάζεται ο Νόμος, οι διδασκαλίες που έδωσε ο Μωυσής στους Εβραίους στην Πεντάτευχο (που κι αυτή ονομάζεται Τορά), αλλά και στις προφορικές παραδόσεις που αργότερα καταγράφηκαν στο Ταλμούδ και στο Μιδρά που είναι μέρος του Εβραϊκού Νόμου.
Ηλίας Κ Μάρκου