Οικονομική και ηθική κρίση,απώλεια αξιών και ρυθμοί ζωής που θυμίζουν αγώνα δρόμου.Όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό με τις καθημερινές δυσκολίες των ανθρώπινων σχέσεων,έστεψαν την κατάθλιψη σε κυρίαρχη νόσο του αιώνα μας.Πράγματι,σύμφωνα με έρευνες ένας στους δέκα ανθρώπους οδηγείται σε κατάθλιψη.Ταυτόχρονα,ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποιεί πως η καταθλιπτική διαταραχή,ως το 2020,θα αποτελέσει το συχνότερο πρόβλημα υγείας.
Οι ηλικίες που φαίνεται να ”αγαπά” η εν λόγω διαταραχή είναι μεταξύ 25 και 45 ετών.Η κατάθλιψη φαινομενικά ”προτιμά” το γυναικείο φύλο καθώς εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα σε αυτό(επιλόχεια κατάθλιψη,προεμμηνορρυσιακή διαταραχή).Στην πραγματικότητα,τον ίδιο κίνδυνο να πέσει στην παγίδα της νόσου διατρέχει και το αντρικό φύλο.Ωστόσο,οι άνδρες πολλές φορές καλύπτουν τα καταθλιπτικά συμπτώματα πίσω από τυπικές ανδρικές συμπεριφορές όπως το αλκοόλ και ο τζόγος.Συνεπώς,οι στατιστικές διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα αναφορικά με την κατάθλιψη,οφείλονται περισσότερο σε κοινωνικές διαφορές(π.χ. οι γυναίκες ζητούν πιο εύκολα βοήθεια) παρά σε βιολογικές ανομοιότητες.
Τα ευρέως γνωστά συμπτώματα της καταθλιπτικής διαταραχής είναι η κακή διάθεση,ένα μόνιμο συναίσθημα λύπης,απελπισίας και αγωνίας.Επίσης,συμπτώματα αποτελεί το έντονο άγχος καθώς και η νευρικότητα και ο θυμός ειδικότερα στους ηλικιωμένους και στους άντρες.Τέλος,βασικό σύμπτωμα αποτελεί η ανηδονία,ένα συναισθηματικό μούδιασμα ή κοινώς μια απέραντη βαρεμάρα.Ωστόσο,για να μιλήσουμε για καταθλιπτική για διαταραχή,η έντονη θλίψη και η ανηδονία πρέπει να συνοδεύεται με τέσσερα τουλάχιστον από τα παρακάτω συμπτώματα:αλλαγές στην όρεξη,μόνιμη κούραση,μειωμένη λίμπιντο,διέγερση ή επιβράδυνση στην σκέψη και τις κινήσεις,ενοχικά αισθήματα,δυσκολία συγκέντρωσης καθώς και αδυναμία λήψης αποφάσεων.Σε προχωρημένες καταστάσεις υπάρχουν σκέψεις θανάτου και αυτοκτονικοί ιδεασμοί.Και φυσικά, η σωματοποίηση της διαταραχής(βάρος στο στήθος,ταχυκαρδίες,ενοχλήσεις στο γαστρεντερικό σύστημα,πονοκεφάλοι κ.α.),η οποία είναι συνήθως και αυτή που ωθεί το άτομο να αναζητήσει βοήθεια.
Ανάλογα με την βαρύτητα των συμπτωμάτων αλλά και την παρακώλυση της λειτουργηκότητας του ατόμου,η νόσος χαρακτηρίζεται ήπια,μέτρια και σοβαρή.Να μην ξεχνάμε όμως πως η στεναχώρια είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα που όλοι κάποτε βιώνουμε.Ωστόσο,τι είναι αυτό που κάποιους τους κάνει να βυθίζονται στην κατάθλιψη ενώ άλλοι βρίσκουν την δύναμη να ξεφύγουν;Σίγουρα τα γονίδια παίζουν σημαντικό ρόλο,καθώς το άτομο που έχει ιστορικό κατάθλιψης στο κοντινό συγγενικό του περιβάλλον έχει δύο με τρεις περισσότερες πιθανότητες να νοσήσει και το ίδιο.Η γενετική προδιάθεση δε σε συνδυασμό με στρεσσογόνα γεγονότα,με αρνητικό τρόπο σκέψης,με ψυχοπιεστικές καταστάσεις στην παιδική ηλικία,με ασθένειες και με την κατάχρηση ουσιών αυξάνει τον κίνδυνο.Αντιθέτως, ο υποστηρικτικός περίγυρος καθώς και μια πληθώρα ενδιαφερόντων και δραστηριοτήτων αποτελούν όπλα εναντίον της κατάθλιψης.
Όσον αφορά την θεραπεία αυτής της διαταραχής η πλέον αρμόζουσα καθίσταται η ψυχοθεραπεία.Στόχος της είναι οι αλλαγές στην νοοτροπία του ασθενή,η διόρθωση των λανθασμένων σκέψεων και εκτιμήσεων,η εδραίωση μιας ισορροπίας στον τρόπο σκέψης μέσω μιας πιο ρεαλιστικής εκτίμησης και αντιμετώπισης των καταστάσεων.Όπως προαναφέρθηκε,ανεκτίμητο ρόλο στην θεραπεία διαδραματίζει ένα υποστηρικτικό δίκτυο(φίλοι,συγγενείς,δραστηριότητες).Μεγάλος λόγος γίνεται για την φαρμακευτική θαραπεία,η οποία στην πραγματικότητα καθίσταται απαραίτητη μόνο για τις πολύ σοβαρές μορφές κατάθλιψης.Ωστόσο,η αυξανόμενη χρήση αντικαταθλιπτικών οφείλεται στην εγκατάλειψη της ψυχοθεραπείας λόγω του κόστους της(ενόψει και της οικονομικής κρίσης) καθώς και στο γεγονός πως τα αντικαταθλιπτικά προσφέρουν την εύκολη λύση.Στην πραγματικότητα,όμως,αποτελούν απλώς ένα ”κουκούλωμα” του προβλήματος χωρίς να το αντιμετωπίζουν ουσιαστικά.Τέλος,πολλοί πάσχοντες από κατάθλιψη προσπαθούν να ξεπεράσουν μόνοι τους την νόσο,όμως χρειάζεται βοήθεια.Μέρος της θεραπείας είναι να απαλλαγούμε από τον εγωισμό μας και να μάθουμε να ζητάμε βοήθεια!
Χαρά Γαύρου,
Ψυχολόγος
Απόφοιτη ΑΠΘ
