Το ακατάστατο, αισθητηριακό παιχνίδι ή αλλιώς messy ή sensory play. Eίναι μία μη δομημένη βιωματική δραστηριότητα κατά την διάρκεια της οποίας, παιδιά όλων των ικανοτήτων και ηλικιών, χρησιμοποιούν υλικά που απευθύνονται σε όλες τις αισθήσεις. Όλα για όλους! Τα παιδιά αγγίζουν, μυρίζουν, γεύονται, δοκιμάζουν και έτσι..μαθαίνουν.
Με την φυσική περιέργεια που τα διακρίνει, εξερευνούν και πειραματίζονται ελεύθερα με υφές και υλικά σε ασφαλές περιβάλλον, με τον δικό τους τρόπο και στον χρόνο που τα ίδια επιθυμούν, καθοδηγούμενα απ’ τον εαυτό τους και μόνο. Υλικά όπως φερμουάρ, κουμπιά, βρασμένα μακαρόνια, χώμα, πέτρες, πριονίδι, άμμος, χορτάρι και τόσα άλλα παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στο παιχνίδι αυτό. Οι αισθήσεις των παιδιών διεγείρονται κατά την διάρκεια του παιχνιδιού. Όταν οι αισθήσεις τους διεγείρονται, τα παιδιά μαθαίνουν. Σε αντίστοιχα κατάλληλο χώρο, που να μην έχουμε την έννοια μην λερώσει ή μην λερωθεί και σαφώς του φοράμε και αντίστοιχα χαλαρά ρούχα, ώστε να το ευχαριστηθεί και εκείνο και εμείς.
Παίζεται από παιδιά πολύ μικρής ηλικίας..βρέφη ακόμα! Αρκεί να μπορούν να πιάσουν με τα χεράκια τους, ότι τους προσφέρεται. Φυσικά όσο πιο μικρά τα παιδιά τόσο πιο άγρυπνο το μάτι που ενήλικα δίπλα τους, διότι μπορούν σίγουρα να πιάσουν, να μετρήσουν, να σπάσουν οδοντογλυφίδες μα μπορούν πανεύκολα να τσιμπηθούν κιόλας! Η λίστα των υλικών που χρησιμοποιούνται στο messy play δεν σταματά ποτέ να μεγαλώνει. Ο λόγος είναι ότι χρησιμοποιούνται σχεδόν αποκλειστικά βρώσιμα υλικά που συναντάμε γύρω μας στην καθημερινότητα μας. Στη κουζίνα και στο κήπο βρίσκονται τα περισσότερα! Είναι υλικά όπως :χρώματα ζαχαροπλαστικής, νερό, αλεύρι, corn flour, ζελέ, γιαούρτι, βρώσιμες πλαστελίνες, ζυμαρικά, δημητριακά, μαγειρική σόδα, ξύδι και αφρός.
Τα μικρά χεράκια αναγνωρίζουν υφές, ανακατεύουν υλικά διαφορετικού μεγέθους, χρώματος και σχήματος και τα ανακινούν ή τα ζημώνουν, παρατηρώντας κάθε φορά το σχήμα, το χρώμα, το μέγεθος ή και τον ήχο που παράγεται.
Αναπτύσσει και βελτιώνει τη λεπτή κινητικότητα των παιδιών πολύ βαθιά και έξυπνα. Αποτελεί βασική δεξιότητα του παιδιού και δυστυχώς παρατηρούμε ότι ειδικά τα παιδάκια του «καναπέ» κα της «οθονης» δεν την έχουν ιδιαίτερα ανεπτυγμένη. Στη λεπτή κινητικότητα οφείλουμε την ικανότητά μας να δένουμε τα κορδόνια μας, να κουμπώνουμε κουμπιά, να γράφουμε.
Κι επειδή το αισθητηριακό παιχνίδι εστιάζει στο να κάνει γενικότερα το παιδί μικροκινήσεις, η λεπτή κινητικότητα αναπτύσσεται πολύ μέσα από αυτό. Απαιτεί συγκέντρωση , αυτοέλεγχο, ηρεμία και οργάνωση μέσα στο χαμό που προκύπτει. Δεν ανακατεύουμε απλά υλικά «μαγειρεύοντας στο πάτωμα» . Υπάρχουν στόχοι και σκοποί πίσω από αυτό.
Ακόμη είναι αρκετά χαλαρωτικό για τα παιδιά και τα βοηθά να διοχετεύσουν την ενέργειά τους και να συγκεντρωθούν. Η μανούλα, η γιαγιά, η δασκάλα μας είναι εκεί κοντά και ιδανικά συμμετέχει εκεί μαζί με τα παιδια ελέγχοντας παράλληλα κάθε παράμετρο που μπορεί να προκύψει..
Το messy play έχει πια αποδειχτεί από σύγχρονες έρευνες πως αναπτύσσει τον εγκέφαλο των παιδιών, μαθαίνοντάς του να επεξεργάζεται και να διαχειρίζεται τα διάφορα ερεθίσματα και τα αισθητηριακά εισερχόμενα από το περιβάλλον του.
Μάλιστα, έρευνες έχουν δείξει πως το αισθητηριακό παιχνίδι διεγείρει περισσότερα νεύρα, καθιστώντας το παιδί ικανό να ολοκληρώσει πιο σύνθετες εργασίες, όταν του ανατίθενται. Παράλληλα, βοηθά στη γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού, διότι αυτό κατακτά περισσότερες λέξεις για να μπορεί να εκφράσει τα χαρακτηριστικά των πραγμάτων που γνωρίζει.
Είναι πραγματικά μία πρωτότυπη δραστηριότητα για παιδιά καθώς περνάει πολλά εκπαιδευτικά μηνύματά με ψυχαγωγικό τρόπο και προάγει τη κινητική και αισθητηριακή τους ικανότητα.
Μαμάδες λερωθείτε άφοβα με … messy play!
- νηπιαγωγός και εκπαιδευτής ενηλίκων με MSc στην Ειδική Εκπαίδευση (2019) & MSc στην Διοίκηση Εκπαιδευτικών Μονάδων (2022).