Εριφύλη (ως Φούλα τη γνωρίζουμε όλοι μας), Ευρυπίδης, Αλκυόνη και Καλλιφόρνια (ως Καλλιφρόνη τη γνωρίζουμε όλοι μας).
Για τους μαθητές αυτούς θυμάμαι κάθε χρόνο που τους έγραφα στη νέα τάξη του μαθητολογίου και το Γενικό Έλεγχο του σχολείου, έλεγα από μέσα μου : πού τα βρήκαν οι νονοί τους αυτά τα ονόματα (ασυνήθιστα τουλάχιστον για το χωριό μας εκείνα τα χρόνια), και – άλλωστε γιατί να το κρύψω – με δυσκόλευαν κάθε φορά και στην ορθογραφία τους.
Όσο για το όνομα Καλλιφόρνια, με ταξίδευε νοερά κάθε τόσο στην Πολιτεία των Ν.Δ. Η.Π.Α., στον Ειρηνικό ωκεανό με πρωτεύουσα το Σακραμέντο (και λίγη γεωγραφία πιστεύω δεν βλάπτει).
Και στο σημείο αυτό να αναφέρω ότι άριστος στο μάθημα της Γεωγραφίας ήταν ο συμμαθητής μου Παναγιώτης Δ. Ζήσης. Όλοι οι υπόλοιποι μαθητές τον καιρό εκείνο, γνωρίζαμε μόνο την Ντουβρά, τον Αμάρμπη κι εγώ του Παλιοκρούσιο.
Επανέρχομαι στο όνομα Καλιφόρνια (με ένα λ). Η λέξη αυτή, πιθανώς προήλθε από το συμφυρμό (συμφυρμός : ανάμειξη στοιχείων σε τυχαία αναλογία ή συνένωση με ανακάτωμα – ανάμειξη κατά τυχαίο τρόπο χωρίς σειρά ή συγκεκριμένη αναλογία) των λέξεων Calinte Fornella ΄΄Θερμός Κλίβανος΄΄, λόγω του κλίματος της περιοχής. Πολλές φορές, δύο λέξεις, μορφήματα, συμπλέκονται στη συνείδηση του ομιλητή και καταλήγουν σε μία. Όπως π.χ. ψάχνω + χαλεύω = ψαχουλεύω, δηλαδή ζητώ κάτι.
Όλα αυτά μου προκαλούσαν πάντα κρυφό θαυμασμό. Αυτός είναι, εξάλλου, και ο λόγος που με παρακίνησε ύστερα από ,50. Χρόνια να αναζητήσω κι’ άλλα ονόματα του χωριού και να γραφτεί το παρόν μικρό σχόλιό μου.
Το χωριό μας, ο Μεταξάς, ίσως να είναι το χωριό της περιοχής με τα περισσότερα αρχαιοελληνικά και μυθολογικά βαπτιστικά ονόματα, που τίμησε στην περιοχή των Καμβουνίων τον αρχαίο Ελληνισμό.
Είναι δε γνωστό, από την Ιστορία, ότι ο αρχαίος Ελληνικός Πολιτισμός και ο Χριστιανισμός ήρθαν σε σύγκρουση, όταν ο Χριστιανισμός επιβλήθηκε και καθιερώθηκε από τον Ρωμαίο στρατηγό και αυτοκράτορα, της κάποτε Ενιαίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ειδωλολάτρη Φλάβιο Κωνσταντίνο, ως επίσημη θρησκεία της Αυτοκρατορίας. Γι ‘ αυτό και η Εκκλησία τον ανακήρυξε αργότερα Άγιο και επίσημη γλώσσα της αυτοκρατορίας ορίστηκε η Ελληνική (527 μ.Χ.). Την εποχή αυτή ,όποιος δήλωνε Έλληνας, ταυτίζονταν με την ειδωλολατρία. Μόνο οι Έλληνες του Πόντου, οι Τραντέλληνες, δήλωναν με υπερηφάνεια : Εγώ είμαι Έλληνας! Αψηφώντας τους κινδύνους της εποχής έδιναν, στην αρχή διακριτικά, στους απογόνους τους αρχαιοελληνικά ονόματα, ασφαλώς, σε πείσμα των καιρών.
Οι αρχαίοι Έλληνες διακρίθηκαν περισσότερο από κάθε άλλο λαό, για τον πλούτο των προσωπικών ονομάτων. Η χαρά και η υπερηφάνεια των Ελλήνων ήταν το προσωπικό τους όνομα, ποτέ το επάγγελμα ή ο Τίτλος! Οι πρόγονοί μας αποδείχθηκαν αρκετά προνοητικοί και σοφοί, δίνοντας στα παιδιά τους ονόματα λαμπρών και επιφανών Ελλήνων (ανδρών και γυναικών) της Αρχαιότητας και της Μυθολογίας, τα οποία έφεραν υπερηφάνως.
Αξίζει να προσθέσω πως ιστορική πηγή αναφέρει ότι η περιοχή των Καμβουνίων κατοικείται από αρχαιοτάτων χρόνων.
Κατά τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, τον Όμηρο, τον Ησίοδο, τον Ηρόδοτο, τον Στράβωνα, τον Απολλόδωρο, τα Καμβούνια είναι περιοχή της Πελασγικής Δωδώνης και της Στύγας.
Η Πελασγική Δωδώνη (Καμβούνια) είναι ο τόπος του αρχαιότερου μαντείου, του μαντείου της Πελασγικής Δωδώνης, πριν αυτό μεταφερθεί στην Ήπειρο, όπως μας αναφέρει ο πατέρας της ιστορίας, ο Ηρόδοτος. Και αναφέρει ότι οι Πελασγοί κατοικούσαν στη Θεσσαλία, στη Δωδώνη και στην Αρκαδία.
Ο Όμηρος ορίζει την περιοχή της Δωδώνης ως ορεινή περιοχή, που συνορεύει με τους Τιταρήσιους. Τους κατοίκους της Δωδώνης τους ονομάζει όχι Ελλούς , όπως ο Πίνδαρος, αλλά Σελλούς και τους χαρακτηρίζει απολίτιστους.
Τέτοια, λοιπόν, ορεινή και κακοχείμωνη περιοχή είναι η περιοχή των Καμβουνίων.
Ο Στράβων λέει ότι ο Τιταρήσιος πήγαζε από τη Στύγα και χυνόταν στον Πηνειό ποταμό. Όταν αποκόπηκε από τη Στύγα, τον περιγράφει να πηγάζει από το όρος Τίταρος , που βρίσκεται δίπλα στον Όλυμπο. Το όρος Τίταρος είναι κορυφή των Καμβουνίων, ενώ η μία από τις δύο πηγές του Τιταρήσιου βρίσκεται σήμερα στο βουνό Αμάρμπη των Καμβουνίων.
Οι ΄΄ περί τη Δωδώνη ΄΄ είναι κάτοικοι των Καμβουνίων και ο Τιταρήσιος είναι ποταμός στην περιοχή του Σαρανταπόρου Ελασσόνας.
Η Δωδώνη ήταν περιοχή, όπου κυριαρχούσε η Βελανιδιά (φηγή), και ο Αμάρμπης, τα μόνα δέντρα που έχει είναι οι Βελανιδιές. Η βελανιδιά ήταν το ιερό δέντρο του Δία και στο μαντείο υπήρχε μια μεγάλη βελανιδιά, η οποία όταν κάηκε από κάποιους, μεταφέρθηκε το μαντείο στην Ηπειρωτική Δωδώνη. ΄΄ το χρηστήριον εμπρησθέντος δ’ υπό τινών του δένδρου μετητέχθη κατά χρησμόν του Απόλλωνος εν Δωδώνη (της Ηπείρου) ΄΄ – πηγή: Ησίοδος.
Και ο Απολλόδωρος γράφει ότι ξύλο από τις βελανιδιές της Δωδώνης χρησιμοποίησε ο Άργος για την παρασκευή της πρώρας της Αργώς , ώστε να ταξιδέψει ο Ιάσωνας στην Ιωλκό (Αργοναυτική εκστρατεία). ΄΄ η Στύγα βρισκόταν στις πηγές του Τιταρήσιου στα Καμβούνια, στην κορυφή Τίταρος ΄΄ – πηγή : Απολλόδωρος.
Να, λοιπόν, η εξήγηση με τα αρχαιοελληνικά και μυθολογικά ονόματα του χωριού μας και της ευρύτερης περιοχής των Καμβουνίων.Ονόματα του χωριού μας, που κατάφερα να συγκεντρώσω – και να με συγχωρήσουν οι συγχωριανοί μου αν, εν αγνοία μου, παρέλειψα κάποιο Αρχαιοελληνικό ή Μυθολογικό όνομα – είναι :
o Αγλαΐα,
o Αθηνά,
o Αλεξάνδρα,
o Αλκυόνη,
o Αμαλία
(αρχαίο γερμανικό όνομα που σημαίνει δραστήριος, ενεργός Amalie).
o Ανδρομάχη,
o Ανδρονίκη,
o Αντιγόνη,
o Αρετή,
o Αριστείδης,
o Άρτεμις,
o Αρτεμισία,
o Αφροδίτη,
o Αχιλλέας,
o Γαλάτεια,
o Δάφνη,
o Δημοσθένης,
o Έλλη,
o Ελένη,
o Ελπίδα,
o Ερμιόνη,
o Ευφροσύνη,
o Θεανώ,
o Θεμιστοκλής,
o Καλλιόπη,
o Κλεοπάτρα,
o Μάριος,
o Μενέλαος,
o Μερόπη,
o Νίκη,
o Ξενοφών,
o Οδυσσέας,
o Πηνελόπη,
o Πολυξένη,
o Σωκράτης,
o Χαρίλαος.
Κάθε τόπος, είτε με την ευρεία, είτε με την στενή έννοια, έχει την ιστορία του. Και η ιστορία του ξεκινά από τη στιγμή, κατά την οποία ο τόπος κατοικείται. Διότι, από την πλευρά αυτή, ο άνθρωπος είναι εκείνος, ο οποίος ζωοποιεί με το πνεύμα του την ύλη.
Οι γενεές που έζησαν στον χώρο, τον οποίο εμείς σήμερα κατέχουμε, δημιούργησαν πολλά. Μεγαλούργησαν, έχυσαν αρκετό αίμα, χάριν των ιδεωδών. Έγραψαν τη δική τους λαμπρή ιστορία. Και τα άτομα αυτών των γενεών του παρελθόντος, ήδη από αιώνων κείνται άφωνα κάτω από τη γη. Η γη, όμως, δε χάθηκε ποτέ.
Σ’ αυτή τη γη κατοικούμε κι’ εμείς σήμερα, αυτόν τον τόπο πονούμε και αγαπούμε. Υποχρέωσή μας είναι να τον παραδώσουμε ακέραιο στις επερχόμενες γενεές.
Αυτός είναι ο Μεταξάς, με τον ευλογημένο τόπο και τους προκομμένους ανθρώπους. Αυτόν τον τόπο αγαπάμε και αυτόν τον τόπο χαιρόμαστε όλοι μας!
Τελειώνω την παρούσα αυτή εργασία μου με τα λόγια του Εκκλησιαστή :
΄΄ Γενεά πορεύεται και γενεά έρχεται και η γη εις τον αιώνα έστηκε ΄΄ – πηγή: ΔΕΛΙΝΟ 2014.
Μεταξάς, 21 – 01 – 2017
Παναγιώτης Μπασιάς
(Συνταξιούχος Δάσκαλος)
Φωτογραφία :6/ΘΕΣΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΤΑΞΑ (ΕΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ : 1959)