ΑΡΙΣΤΟΣ ̔Η μέρα μᾶς μισεύγει,καὶ γιὰ ντροπή μου τὸ κρατῶ, νὰ σοῦ τὸ μολοήσω,τόση ὥρα νὰ σὲ πολεμῶ, καὶ νὰ μὴ σὲ νικήσω·περμάζωξε τὴν ἀντρειά, βάλε τὴ δύναμή σου,λέω σου δὰ παρὰ ποτὲ βαρίσκω, καὶ βλεπίσου*
.ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ ̓, Μὴ βιασθῆς, λέει ὁ Ρώκριτος κι ἡ μέρα πρὶ βραδιάση ἕνας μας θὲ νὰ σκοτωθῆ, κὶ ὁ Ρήγας του νὰ χάση,κι ἀκόμη ὁ ἥλιος εἶν’ ψηλά, καὶ πρίχου* χαμηλωση,γὴ αὐτὸ γὴ τοῦτο τὸ σπαθὶ τὸ τέλος θέλεὶ δώσει
Δυο αντιλήψεις διαμετρικά αντίθετες, δυο κόσμοι διαφορετικοί: Ο Άριστος εκφράζει τον κόσμο της ξιπασιάς. Υποτιμά τον αντίπαλό του. “για ντροπή μου το κρατώ, νὰ σου το μολοήσω,τόση ώρα να σε πολεμώ, και να μη σε νικήσω”· Δεν απολαμβάνει τον αγώνα. Είναι η κακία της υπερβολής: Εγώ ο Άριστος να μην μπορώ να νικήσω εσένα, τον ασήμαντο… Η έπαρση του Λυαίου παίζεται επί σκηνής.
Ο Ερωτόκριτος είναι ο εκφραστής του μέτρου, της αρμονίας..” η μέρα πρι βραδιάση ένας μας θε να σκοτωθεί, κι ο Ρήγας του να χάσει”. Απόλαυσε τον αγώνα, είναι όμορφο να αντιπαλεύεις ισοδύναμο αντίπαλο. Σέβεται τον αντίπαλο, αναγνωρίζει την παλικαριά και την αντρειοσύνη του.
Ο Άριστος είναι ο Ξέρξης που μαστιγώνει τη θάλασσα.. Ο Ερωτόκριτος είναι ο Πρωτομάστορας που ξέρει με μέτρο να εκφράζει και τη χαρά και τη λύπη του. “..οι μαθητάδες έκλαιγαν τσι κουβαλεί λιθάρια..”. Είναι το μέτρο, το θεμέλιο της Δημοκρατίας. Στήνει γέφυρες, εναρμονίζει αντιθέσεις.. Η “Αττική σύνθεση με άλλα λόγια: “φιλοκαλούμεν μετ’ ευτελείας και φιλοσοφούμεν άνευ μαλακίας”: αγαπούμε την ομορφιά και μένουμε απλοί, επιδιδόμαστε στην θεωρία και δεν καταντούμε νωθροί. Είναι η κληρονομιά, η παρακαταθήκη μας, που, ατυχώς, τη χάσαμε και πρέπει οι Νεοέλληνες να την ξανακερδίσουμε. Γινήκαμε η χώρα της υπερβολής και των άκρων..