Στην εποχή των ιδεοληψιών, εν μέσω πανδημίας λαμβάνονται μέτρα από τις κυβερνήσεις, που αντιστοιχούν σε προχειρότητα με τη σκέψη ενός νηπίου. Γιγαντώθηκε με γοργούς ρυθμούς ο φόβος και σκόρπισε ανάμεσα στους λαούς του κόσμου. Ελήφθησαν μέτρα αντισυνταγματικά, που υπονομεύουν το μεγαλύτερο αγαθό που δόθηκε στον άνθρωπο, την ελευθερία. Κλείστηκε ο κόσμος στο σπίτι, (να μια καλή πρόβα για τη ζωή εν τάφω), σφαλίζοντας τη πόρτα στο έρεβος του έξω κόσμου και παπαγαλίζοντας ολημερίς σαν προσευχή την ατομική ευθύνη. Ένα τσουνάμι ειδήσεων και φωνών στα μέσα μαζικής ενημέρωσης (εξημέρωσης) καθώς και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (αλλοίωσης) κοντεύει να μας πνίξει.
Είναι πρόδηλη, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, η ημιμάθεια, η κατάρρευση του δημόσιου συστήματος υγείας και η διάλυση κάθε συλλογικότητας. Δεν είναι καινούρια όλα αυτά. Απλά ήρθε η ώρα να τα αντιληφθούμε όλοι – σχεδόν. Όταν μια κυβέρνηση επιμένει τόσο πολύ στον δημόσιο λόγο της για την ατομική ευθύνη, δεν χρειάζεται να έχει κάποιος ιδιαίτερες γνώσεις ώστε να σκεφτεί, ότι αυτόματα γίνεται μετατόπιση ευθύνης από τους κυβερνώντες νυν και πρώην στο λαό. Ο λαός της χώρας μας μέχρι τώρα έχει επιδείξει τεράστια ατομική ευθύνη στη συντριπτική του πλειοψηφία. Το παρα – κράτος που διαφεντεύει και έχει τα ηνία της χώρας επιδεικνύει άραγε την αντίστοιχη ευθύνη, που φέρει βάση νόμων, ως προς τους πολίτες του;
Δεν ασκεί αντιπολίτευση αυτό το κείμενο. Αξιωματική αντιπολίτευση διαθέτουμε άλλωστε. Έστω για τους τύπους. Είναι ξεκάθαρα θέμα ιδεολογίας στην εποχή των ιδεοληψιών. Η αλήθεια, όπως μας είπε και ο Σωκράτης, είναι μία. Εν ολίγοις, ένας άνθρωπος, που είναι υπέρμαχος της αλήθειας, της δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης κ.ά. , δεν εμπίπτει σε χρώματα και κόμματα αριστερά, δεξιά, κεντρώα. Είναι κάτι πολύ περισσότερο, υπεράνω όλων αυτών. Ασχολείται με τον εξανθρωπισμό του ανθρώπου. Του ιδίου σε πρώτο επίπεδο και των γύρω του κατόπιν. Η σφυρηλάτηση της ιδεολογίας ψάχνει τρόπο έκφρασης μεταγενέστερα στα πολιτικά κόμματα, που θεωρεί πως την αντιπροσωπεύουν. Κάτι καθ’ όλα δημοκρατικό και όχι της παρούσης.
Στο δια ταύτα λοιπόν, είναι επιβεβλημένο σε τέτοιους καιρούς να διατηρούμε το μυαλό μας ακονισμένο. Ειρήσθω εν παρόδω, να σας διαβεβαιώσω ότι αυτό δεν μπορεί να συμβεί σε μια νύχτα. Κάθε τι πολύτιμο σε αυτή τη ζωή απαιτεί αγώνα, προσπάθεια, χρόνο, αφοσίωση, πειθαρχία. Μια βασική αρχή της επιστήμης της φιλοσοφίας είναι η αμφιβολία. Το σημείο λοιπόν εκκίνησης της σκέψης του καθενός μας μπορεί να αφορμάται από την αμφισβήτηση. Η αμφισβήτηση των θεσφάτων μπορεί να αποβεί εξαιρετικά γόνιμη, γιατί φέρνει το νου αντιμέτωπο με επιχειρήματα και αντεπιχειρήματα στα οποία καλείται να πάρει θέση. Η λογική είναι ο οδηγός σε όλη αυτή τη διαδικασία. Στον αντίποδα υπάρχει η αποδοχή. Η αποδοχή μπορεί να είναι αποτέλεσμα της προαναφερθείσας διαδικασίας, μπορεί όμως, και είναι σίγουρα στην πλειοψηφία της σήμερα άκριτη. Εύκολα μπορεί να γίνει κατανοητό, ότι η άκριτη αποδοχή εγκλωβίζει το νου σε μια στατικότητα. Και ως γνωστόν, ο κόσμος – ο άνθρωπος δεν θα υπήρχε σήμερα, αν αυτή η ακινησία του νου, που τόσο μεθοδευμένα γίνεται, είχε ενσταλάξει σε όλη την ανθρωπότητα. Ούτε θα μιλούσαμε σήμερα για homo sapiens sapiens (σοφότατος άνθρωπος).
Η αμφιβολία δεν είναι ο σκοπός αλλά το μέσο. Ως σκοπός ενέχει παγίδες, που δύνανται να οδηγήσουν σ’ έναν ατέρμονο και άγονο σκεπτικισμό. Ως μέσο δίνει ώθηση στο πνεύμα για αναζήτηση και έρευνα. Χάριν της αμφιβολίας καταπολεμείται ο δογματισμός και καταρρίπτονται αναχρονιστικές γνώσεις. Εν ολίγοις, απαγκιστρώνει το νου από την δυνητικά επικίνδυνη κατάσταση της αποχαύνωσης και ταυτόχρονα λυτρώνει τη σκέψη από κάθε κοινωνική προκατάληψη. Γίνεται επομένως φανερό, πως αυτή η λειτουργία του πνεύματος είναι έκφραση ελεύθερου και αδέσμευτου συλλογισμού. Κοντολογίς διαπιστώνουμε πόσο αναγκαία και εποικοδομητική είναι για αρχή η ελευθερία της σκέψης.
Είναι εξαιρετικά εύκολο και απλοϊκό, να σκεφτεί κανείς κάπου εδώ, πως δεν τον αφορά το συγκεκριμένο κείμενο, διότι ο ίδιος είναι ελεύθερος, δεν του περιορίζει κανείς τη σκέψη και εντέλει ζει στην Ελλάδα η οποία είναι μια δημοκρατική χώρα. Αυτή η απάντηση έρχεται σε ρήξη σε πρώτο επίπεδο με την πραγματικότητα και σε δεύτερο με την οξυδέρκεια. Δείχνει τη μαθημένη αντίδραση του λιμνάζοντος πνεύματος, να αποδέχεται άκριτα κατασκευασμένες αλήθειες και δοξασίες. Έχει επενδυθεί αρκετός χρόνος και χρήμα για να επιτευχθεί η παραπάνω ανθρώπινη καρικατούρα, που με τη σειρά της θα γεννάει πανομοιότυπα αντίγραφα σε έναν ατέρμονο φαύλο κύκλο. Διότι κάποιοι δεν θέλουν να τους αμφισβητείς. Διότι κάποιοι σε θέλουν μια καλοκουρδισμένη μηχανή. Διότι κάποιοι έκαναν τον κόπο να σκεφτούν για κάθε εσένα χωρίς εσένα.
Είναι επιβεβλημένο, λοιπόν, για τον άνθρωπο κατανοώντας την ιστορικότητά του για αρχή, να προκρίνει την αναζήτηση της αλήθειας και της πνευματικότητας στο παρόν, συνδιαλεγόμενος με το παρελθόν για να οικοδομήσει το μέλλον. Όλα ξεκινάν με μια ερώτηση ή με αμφισβήτηση σε έναν κανόνα, σε μια έτοιμη «γνώση». Αρκεί μια ολιγόλεπτη συναναστροφή με ένα παιδί για να το διαπιστώσει και ο πιο καχύποπτος. Συγκυριακά λοιπόν και με βάση τα προαναφερθέντα μπορούν να τεθούν αρκετά ερωτήματα γι’ αυτό που βιώνουμε σήμερα. Επί παραδείγματι – τα μέτρα που πάρθηκαν για τον ιό εξυπηρετούν τον άνθρωπο; – αν η κάθε ανθρώπινη ζωή είναι τόσο πολύτιμη για το ελληνικό κράτος γιατί δεν υπήρχε ένα σύστημα υγείας θωρακισμένο (έτος 2020) ήδη; – γιατί δεν επιτάσσονται οι ιδιωτικές κλινικές εφόσον πρέπει όλοι να επιδείξουμε ατομική και συλλογική ευθύνη; – γιατί δόθηκε το ποσό των εκατομμυρίων στην καμπάνια για τον covid-19, ενώ την ίδια ώρα γιατροί και νοσηλευτές ζητούν οικονομική ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας; – η οικονομική ύφεση που έρχεται ποια κοινωνικά στρώματα θα πλήξει κατά κύριο λόγο; – τους εφοπλιστές και τους μεγαλοκεφαλαιούχους;
Τα ερωτήματα που μπορούν να τεθούν είναι πολλά. Τα οποία, με τη σειρά τους και ανάλογα με την απάντηση που δίνεται, μπορούν να γεννήσουν κι άλλα. Είναι ζωτικής σημασίας, ως πολιτικά και κοινωνικά όντα, να σκεφτόμαστε, να συνδιαλεγόμαστε, να αντιδρούμε και να μην αφηνόμαστε έρμαια σε κάθε μορφή εξουσίας. Ευελπιστώ το συγκεκριμένο κείμενο να παρακινήσει με οποιονδήποτε τρόπο. Είναι ένας συλλογισμός που εκφράζεται με πρόθεση να ανοίξει ένα διάλογο. Ακόμη κι ένας αντίλογος με επιχειρήματα θα ήταν κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτος και σεβαστός. Άλλωστε αυτή δεν είναι μια μορφή ελευθερίας και μια δημοκρατική πράξη;
Βασιλική – Μαρία Δάλλα
https://eleytheroipoliorkimenoi.wordpress.com