Ο Χριστός, το άστρο της Βηθλεέμ και η επανάσταση του χριστιανισμού – μέρος β’ (Ηλ. Μάρκου)

Τώρα όσον αφορά τους εσφαλμένους ισχυρισμούς ότι δήθεν απαγορευόταν να μετακινηθούν οι κάτοικοι για απογραφή στον τόπο καταγωγής τους, σύμφωνα με τον Ε. Μ. Blaiklock βρέθηκε πάπυρος που χρονολογείται από το 104 μ.Χ, που περιέχει διάταγμα του Γάιους Βίμπιους, πρώτου κατά σειράν Ρωμαίου νομάρχη της Αιγύπτου, στο οποίο μεταξύ των άλλων έγραφε: «Επειδή ο χρόνος της, σπίτι με σπίτι, απογραφής πλησίασε, κρίνεται αναγκαίο να υποχρεώσετε όλους εκείνους, οι οποίοι καθ’ οιονδήποτε λόγο βρίσκονται έξω από την επαρχία τους, να επιστρέψουν στα σπίτια τους, ώστε να φέρουν σε πέρας το κανονικό διάταγμα της απογραφής». Ο πάπυρος αυτός επιβεβαιώνει ότι η απογραφή έπρεπε να γίνει κατά οικογένειες.

Ο  Ράμσεϊ (Ramsay) παρατηρεί ότι υπήρχαν δύο τρόποι απογραφής. Ένας ήταν να απογραφεί ο καθένας εκεί που βρισκόταν κατά την ημέρα της απογραφής (κάτι που  απαιτούσε πολλούς απογραφείς, και οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες δεν αναλάμβαναν το κόστος) και ο άλλος ήταν να μεταβούν όλοι στον τόπο καταγωγής τους, και να παραμείνουν εκεί μέχρι να απογραφούν. Οι λόγοι λοιπόν αυτού του τρόπου απογραφής, ήταν καθαρά πρακτικοί και οικονομικοί, και δεν αποτελούν επιχείρημα κατά της αξιόπιστης μαρτυρίας του ευαγγελιστή Λουκά.

        Οι Ιουδαίοι δυσφορούσαν για την απογραφή, επειδή πίστευαν ότι ο φόρος έπρεπε να δίνεται μόνο στο Ναό και όχι στους κατακτητές και ταυτόχρονα θεωρούσαν πολύ υποτιμητικό το να τους μετρούν σαν ζώα σε εμποροπανήγυρη, όπως αναφέρει ο Ροπς (D. Rops) στο βιβλίο του «Η καθημερινή ζωή στην Παλαιστίνη στους χρόνους του Ιησού».  Δεν είναι τυχαίο το ότι ο Ιουδαίος ιστορικός Ιώσηπος στο έργο του «Ιουδαϊκές Αρχαιότητες» θεωρεί την απογραφή ως αιτία της επανάστασης που άρχισε ο Ιούδας ο Γαλιλαίος.

Για την Ορθόδοξη Εκκλησία η απογραφή έχει βαθύ θεολογικό νόημα, όπως προκύπτει και από το ιδιόμελο δοξαστικό του εσπερινού των Χριστουγέννων: «Αυγούστου μοναρχήσαντος επί της γης, η πολυαρχία των ανθρώπων επαύσατο· και σου ενανθρωπήσαντος εκ της Αγνής, η πολυθεΐα των ειδώλων κατήργηται. Υπό μίαν βασιλείαν εγκόσμιον, αι πόλεις γεγένηνται· και εις μίαν Δεσποτείαν θεότητας τα Έθνη επίστευσαν. Απεγράφησαν οι λαοί τω δόγματι του Καίσαρος· επεγράφημεν οι πιστοί, ονόματι θεότητας, σου του ενανθρωπήσαντος Θεού ημών. Μέγα σου το έλεος, δόξα σοι».

            Τα μέχρι σήμερα αρχαιολογικά  ευρήματα επιβεβαιώνουν ότι ο Ιησούς Χριστός γεννήθηκε λίγο πριν από το 4 π.Χ, δεδομένου ότι ο Ηρώδης βασίλεψε από το 37 ως το 4 π.Χ, και ότι από υπολογιστικό λάθος κατά τον 6ο αιώνα μ.Χ. ως έτος γεννήσεώς του ορίσθηκε το 753 από κτίσεως Ρώμης, δηλαδή 3-4 χρόνια αργότερα από την πραγματική χρονολογία. Αυτό όμως δεν αλλοιώνει τις αφηγήσεις των Ευαγγελίων, αλλά οφείλεται στους κατοπινούς υπολογισμούς που αγνοούσαν όλα τα δεδομένα. Δεν αλλάζει λοιπόν τίποτα από τα όσα γράφονται στα Ευαγγέλια, παρά μόνο μετατίθενται κατά 3 – 4 χρόνια νωρίτερα τα γεγονότα σε σχέση με το δικό μας ημερολόγιο. Εκτός, όμως από τις ιστορικές και αρχαιολογικές πηγές οι οποίες κατά τους χριστιανούς ερευνητές και μελετητές επιβεβαιώνουν την ιστορική ακρίβεια της Καινής Διαθήκης, το ατράνταχτο γι αυτούς επιχείρημα που ενισχύει ταυτόχρονα  και την πίστη τους είναι ο τρόπος που πέθαναν οι περισσότεροι από τους συγγραφείς αποστόλους, κι αυτός είναι η μεγαλύτερη απόδειξη για την αξιοπιστία τους.

Απαρνήθηκαν τα πάντα και έφτασαν μέχρι το μαρτύριο και το θάνατο γι αυτό που πίστευαν, επειδή εξαπατήθηκαν από άλλους. Όμως, ποτέ κάποιος απατεώνας δεν πεθαίνει για να συντηρήσει την απάτη και την πλάνη του. Οι μαθητές και απόστολοι του Χριστού δεν πέθαναν για κάτι που τους είπαν άλλοι, αλλά γι’ αυτό που οι ίδιοι βίωσαν και κήρυξαν. Την αλήθεια τους δε, επισφράγισαν με τη θυσία τους, που είναι και η μέγιστη αδιαμφισβήτητη απόδειξη.

Κι αν για τους πιστούς χριστιανούς τα πράγματα είναι ξεκάθαρα για τη γέννηση του Χριστού και το άστρο της Βηθλεέμ, για τους αγνωστικιστές και τους αθεϊστές, για τους μαρξιστές και ορθολογιστές φιλόσοφους, εξακολουθούν να παραμένουν θολά και αμφισβητήσιμα. Για όσους η ιστορικότητα του προσώπου του Ιησού είναι αμφιλεγόμενο θέμα, το άστρο της Βηθλεέμ είναι ένας καλοστημένος μύθος για να τονιστεί η δήθεν θεία φύση του προσδίδοντας παράλληλα εξαιρετική λαμπρότητα και ιδιαίτερο μεγαλείο κατά τη γέννησή του. Άλλωστε, όπως ισχυρίζονται, τα άστρα πάντα παρουσιάζουν ένα μυστήριο και μια μαγεία.  

Οι χριστιανοί, όσον αφορά το άστρο της Βηθλεέμ, πιστεύουν πως πρόκειται για ένα καθαρά υπερβατικό γεγονός που ξεφεύγει από τα όρια της γήινης επιστήμης και εντάσσεται στο γενικό πλαίσιο της ενσάρκωσης επί της γης του Υιού και Λόγου του Θεού, ενώ σκεπτικιστές και αμφισβητίες προσπαθούν να τους διαψεύσουν, εντάσσοντας το όλο θέμα στη δικαιοδοσία της αστρονομίας. Για τη χριστιανική διδασκαλία είναι το ουράνιο σημάδι, το συμβολικό αστέρι των προφητειών της Παλαιάς Διαθήκης για τον αναμενόμενο Μεσσία.

Και μπορεί η γέννηση σημαντικών προσώπων να συνδέεται με ουράνια ή με μεγαλειώδη φυσικά φαινόμενα και με υπερβάσεις των γνωστών φυσικών νόμων, αφού μ’ αυτόν τον τρόπο ο Θεός γνωστοποιεί στους ανθρώπους την άφιξη στη Γη των εκλεκτών του, αλλά αναφορές για υπερφυσικές γεννήσεις αγοριών με θεία αποστολή, υπό το φως ουράνιων σωμάτων συναντάμε και στην απόκρυφη ιουδαϊκή γραμματεία Υπάρχουν αρκετά προχριστιανικά ιουδαϊκά κείμενα, όπως το «Γενέσεως Απόκρυφο» ( Genesis Apocryphon), το οποίο ανήκει στον έναν από τους επτά δερμάτινους κυλίνδρους που βρέθηκαν στο σπήλαιο Qumran της Νεκράς Θάλασσας το 1947, και το επίσης απόκρυφο κείμενο του Β’ Ενώχ, τα οποία μιλούν για θαυματουργό τρόπο γέννησης ιστορικών προσώπων, όπως ο Νώε, ο οποίος είναι «δι’ αγγέλου θεόπεμπτος» και ο Μελχισεδέκ, ο οποίος γεννήθηκε χωρίς η Σοπανείμ, η αδελφή του Νώε, να έρθει σε επαφή με τον Νηρ τον άντρα της.

Το βιβλίο Ενώχ Β’ ή «Σλαβονικός Ενώχ», κατά την άποψη της πλειοψηφίας των κριτικών προέρχεται από την εποχή μετά το 70 μ.Χ, όταν η Ιερουσαλήμ, ο ναός και το ιερατείο είχαν εντελώς αφανισθεί από τους Ρωμαίους. Είναι καταπληκτικό τι έφτιαχνε το εβραϊκό πνεύμα με μυθιστορηματικό τρόπο κατά τα δύσκολα αυτά χρόνια! Κάποιοι Εβραίοι πίστευαν πως η αρχιεροσύνη του ναού της Ιερουσαλήμ ήταν πανάρχαιος θεσμός, συνδεόταν, με την αυγή της ανθρωπότητας, με τη δημιουργία του κόσμου και την προκατακλυσμιαία εποχή! Στο ερώτημα πώς, κατά τον κατακλυσμό του Νώε, διασώθηκε η αρχιεροσύνη ανέλαβε κάποιος και απάντησε ως εξής στα κεφάλαια 69-73: Τον ιερέα Ενώχ διαδέχθηκε ο Μαθουσάλας, κι αυτόν ο δεύτερος γιος του Λάμεχ, ο Νηρ, ο οποίος γέννησε τον Μελχισεδέκ. Ο Νηρ ήταν πολύ μεγάλος στα χρόνια, καθώς και η γυναίκα του Σοπανείμ και δεν μπορούσαν να κάνουν παιδί. Η ανομία όμως όλο αυξανόταν στον κόσμο και όλα προμήνυαν τον ερχομό του κατακλυσμού. Πώς θα σωζόταν η αρχιεροσύνη για τον κόσμο που θα ‘ρχόταν μετά τον κατακλυσμό;

Έτσι γεννήθηκε η αφήγηση ότι ασπόρως ο Μελχισεδέκ γεννήθηκε από τον Νηρ, μάλιστα μετά παρατεταμένη κύηση (κάπου τρία χρόνια) μετά τον θάνατο της μητέρας του, η οποία τον γέννησε την ώρα που την έθαβαν (ο άνδρας της Κηρ μαζί με τον Νώε): Και ο Νώε και ο Νηρ είπαν: «Ιδού ο Θεός ανανεώνει την ιεροσύνη από το αίμα που συγγενεύει μ’ εμάς, κατά την ευαρέσκειά του, και ο Νώε και ο Νηρ έσπευσαν και έπλυναν το παιδί και το έντυσαν με τα ενδύματα της ιεροσύνης και του έδωκαν τον ιερό άρτο και τον έφαγε. Και του έδωσαν το όνομα Μελχισεδέκ. Και ο Νώε και ο Νηρ σήκωσαν το σώμα της Σοπανείμ και της έβγαλαν τα μαύρα ρούχα και την έπλυναν και την έντυσαν με εξαιρετικά λαμπρά ενδύματα και έχτισαν ένα μνημείο γι’ αυτήν. Για να σωθεί το παιδί από τον κατακλυσμό μεταφέρεται από τον αρχάγγελο Μιχαήλ στον παράδεισο της Εδέμ και εκεί έμεινε όλες τις δύσκολες ημέρες της δοκιμασίας και έτσι σώθηκε από τον κατακλυσμό, όπως σε όνειρο είχε δει ο πατέρας του».

    Στα χειρόγραφα της Νεκράς Θάλασσας και συγκεκριμένα στην «Ιστορία του Αβραάμ» (Ma’ ase abraham)  αναφέρεται επίσης ότι και κατά τη γέννηση του Αβραάμ εμφανίστηκε στην ανατολή ένας κομήτης που περιφερόταν στον ουρανό της Xαλδαίας, «καταπίνοντας» τέσσερα άστρα (το καθένα τους στερεωμένο σε διαφορετικό τεταρτημόριο του ουράνιου θόλου).

Το έκτακτο αυτό γεγονός ερμηνεύτηκε από τους σοφούς ιερείς – αστρολόγους της αυλής, ως σημάδι γέννησης ενός αγοριού που θα γινόταν βασιλιάς και που οι απόγονοί του θα κληρονομούσαν τη Γη στους αιώνες και ειδοποίησαν τον βασιλιά Nεμρώδ (ή Nεβρώδ), ο οποίος θορυβήθηκε και θέλησε να εξοντώσει το νεογέννητο. Όμως, ο αρχάγγελος Γαβριήλ με εντολή του Θεού έκρυψε τον μικρό Αβραάμ από τους στρατιώτες του Nεμρώδ, σκεπάζοντάς τον με ένα σύννεφο. Τότε ο πατέρας του Θάρα (Tεράχ, κατά το Tαλμούδ), φοβούμενος για τη ζωή του πρωτότοκου γιου του, εγκατέλειψε την Oυρ (ή τη Xαρράν) της Μεσοποταμίας για τη γη Xαναάν. Ο Nεμρώδ τελικά σφάγιασε 70.000 αρσενικά νήπια, προκειμένου να φονεύσει και τον Αβραάμ.

            Αλλά και στη γέννηση του Μωυσή κατά την εβραϊκή παράδοση, όπως αναφέρει ο Ιώσηπος, ένα άστρο εμφανίζεται περιστασιακά για να λάμψει κατά την αναγγελία της γέννησής του στην Αίγυπτο. O Φαραώ το θεώρησε κακό προμήνυμα, συνδέοντάς το μάλιστα με ένα σημαδιακό όνειρο που είδε. Οι σοφοί ιερείς, από τους οποίους ζήτησε να του ερμηνεύσουν το όνειρο, του είπαν ότι σε κάποια από οικογένειες των Εβραίων της Αιγύπτου θα γεννιόταν ένα αγόρι που θα οδηγούσε τη χώρα στην καταστροφή. Έτσι, ο Φαραώ διέταξε μόλις γεννιούνται αρσενικά παιδιά στους Ισραηλίτες, να πετιούνται στον ποταμό. Όμως, άγγελος Κυρίου έσωσε τον μικρό Μωυσή, ειδοποιώντας τον πατέρα του (Αμράμ)  να τον κρύψει.

Πάντως εντύπωση προκαλεί και στις δύο περιπτώσεις η ομοιότητα με την αφήγηση της Καινής Διαθήκης, πολλούς αιώνες αργότερα, για την εντολή του Ηρώδη να σφαγιαστούν όλα τα άρρενα νήπια κάτω των δύο ετών.