Η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ το 2008 που έλαβε χώρα στο Βουκουρέστι, μονοπώλησε (και πολύ λογικά) το ενδιαφέρον των ελληνικών ΜΜΕ λόγω των πιέσεων που ασκήθηκαν από πλευράς Η.Π.Α. στην ελληνική πλευρά για αποδοχή της ένταξης της Π.Γ.Δ.Μ. (τότε) στον οργανισμό χωρίς να έχει επιλυθεί οριστικά το ζήτημα της ονομασίας. Είναι τότε που δημιουργήθηκε ο περίφημος μύθος «του βέτο του Καραμανλή στο Βουκουρέστι», ένα σωσίβιο που μαγικά ξεπροβάλλει κάθε φορά που έρχονται στην επιφάνεια τα διαπραγματευτικά αδιέξοδα της Δεξιάς για το Μακεδονικό.
Η συζήτηση για την διεύρυνση του ΝΑΤΟ όμως δεν είχε περιοριστεί μόνο στην Βόρεια Μακεδονία (πλέον). Κροατία, Αλβανία, Γεωργία και Ουκρανία περίμεναν κι αυτές στην σειρά. Για τις δύο πρώτες, όλα κύλησαν ομαλά. Καμιά χώρα δεν προέβαλλε αντιρρήσεις στο να ξεκινήσει η (μακρόσυρτη) διαδικασία ένταξης τους. Για τις δύο τελευταίες όμως, υπήρξαν ενστάσεις. Και όχι από όποιον κι όποιον. Γαλλία (Νικολά Σαρκοζί) και Γερμανία (Άνγκελα Μέρκελ) είχαν εκφράσει τις επιφυλάξεις τους, θεωρώντας ότι πρώτα πρέπει να κάνουν διάλογο με την Μόσχα. Οι Η.Π.Α. (Τζορτζ Μπους Τζούνιορ) από την άλλη πλευρά πίεζαν ασφυκτικά.
Ο Σαρκοζί και η Μέρκελ δεν ήταν ανόητοι. Και για αυτό αρνούνταν να παίξουν τον ρόλο του «χρήσιμου ηλίθιου» των Η.Π.Α., γνωρίζωντας ότι η ένταξη της Γεωργίας και της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ήταν υπαρξιακή απειλή για την Μόσχα. Δεν υπήρχε περίπτωση ούτε μια στο εκατομμύριο να συναινούσε η Ρωσία του Πούτιν στο να έρθουν ΝΑΤΟικές βάσεις κάτω από τη μύτη της. Η Ρωσία του Γκορμπατσώφ, μπορεί (αφού τελείωνε με την διαφήμιση της Pizza Hut). Η Ρωσία του Γέλτσιν, μπορεί (ειδικά αν τον πετύχαιναν μετά την 5η βότκα). Όταν μπήκαν οι χώρες της Βαλτικής στο ΝΑΤΟ, κανεις Ρώσος δεν αντέδρασε. Γεωργία και Ουκρανία όμως ήταν η διακηρυγμένη κόκκινη γραμμή.
Ο Σαρκοζι και η Μέρκελ ήξεραν επίσης ότι δεν είναι ιδιαίτερα φρόνιμο να τσιγκλάς μια χώρα που διαθέτει το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο του πλανήτη. Ειδικά αν στο τιμόνι της βρίσκεται ένας εξαιρετικά αυταρχικός τύπος που απεχθάνεται τις δημοκρατικές διαδικασίες και έχει δηλώσει επανειλημμένως ότι είναι πανέτοιμος για μακελειό αν νιώσει ότι περικυκλώνουν την χώρα του. Και οι Η.Π.Α. το ήξεραν, αλλά επέμειναν.
Η πρώτη πράξη αυτού του δράματος παίχτηκε το 2008 στην αρχέγονη κοιτίδα των λαών και των γλωσσών αυτού του κόσμου: τον Καύκασο. Τότε ο πόλεμος κράτησε 9 ημέρες, και τον ξεκίνησε ο ανεκδιήγητος Σαακασβίλι αφού του φούσκωσαν τα μυαλά οι Η.Π.Α. μέσω του (πολύ γνωστού και στην Ελλάδα) Άλεξ Ρόντος. Νεκροί υπήρξαν πολλοί, αλλά δεν δώσαμε ιδιαίτερη σημασία. Πέφτει κάπως μακριά η Αμπχαζία και η Νότια Οσσετία. Προφέρονται και δύσκολα οι ρημάδες.
Η δεύτερη πράξη είναι πιο κοντά πλέον. Από το 2014 οι Η.Π.Α. έχουν ξοδέψει αρκετά δισεκατομμύρια δολάρια, τροφοδοτώντας την Ουκρανία με πολεμικό εξοπλισμό, ιδρύοντας στρατόπεδα εκπαίδευσης Ουκρανών στρατιωτικών, στήνοντας δίκτυο πληροφοριών, στέλνοντας στρατιωτικούς συμβούλους, σπρώχνοντάς την ολοένα και πιο κοντά στον πόλεμο. Η Ουκρανία όμως δεν είναι Γεωργία, και κρύβει ορισμένες ιδιαιτερότητες. Πάμε να δούμε σύντομα μερικές από αυτές:
εικόνα 1
Στην εικόνα 1, βλέπουμε τα αποτελέσματα των Ουκρανικών εκλογών το 2004. Συντριπτική υπεροχή του φιλορώσου υποψήφιου στα νοτιοανατολικά της χώρας (μπλε χρώμα), συντριπτική υπεροχή του φιλοδυτικού υποψήφιου στα δυτικά.
εικόνα 2
Σχεδόν απαράλλακτη εικόνα στις εκλογές του 2010 (εικόνα 2). Συντριπτική υπεροχή του φιλορώσου υποψήφιου στα νοτιοανατολικά της χώρας (μπλε χρώμα), συντριπτική υπεροχή του φιλοδυτικού υποψήφιου στα δυτικά.
εικόνα 3
Στην εικόνα 3 βλέπουμε τις απαντήσεις στο ερώτημα δημοσκόπησης για λογαριασμό του International Republican Institute (IRI) το 2015: «αν η Ουκρανία μπορούσε να μπει μονάχα σε έναν διεθνή οικονομικό συνασπισμό, ποιος πιστεύετε ότι θα έπρεπε να ήταν αυτός»; Οι επαρχίες στα δυτικά της χώρας απαντούν «Ευρωπαική Ένωση» (σκούρο μπλέ χρώμα) με τεράστια ποσοστά ενώ όσο προχωρούμε προς τα νοτιοδυτικά η απάντηση «Ευρασιατική Οικονομική Ένωση» (Ρωσία, Λευκορωσία, Καζακστάν, με κόκκινο χρώμα) κερδίζει σταθερά έδαφος.
εικόνα 4
Για την ίδια έρευνα, στην ερώτηση για το ποια θα ήταν η απάντηση σε ενδεχόμενο δημοψήφισμα για την ένταξη ή όχι της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, οι επαρχίες στα δυτικά της χώρας τάσσονται αναφανδόν υπέρ του ναι (σκούρο μπλε χρώμα), ενώ όσο πλησιάζουμε προς τα νοτιοανατολικά τα ποσοστά του όχι (κόκκινο χρώμα) υπερτερούν ολοένα και περισσότερο (εικόνα 4).
Τα παραπάνω σχήματα αποτυπώνουν την εικόνα μιας βαθιά διαιρεμένης χώρας που καλείται να συγκεράσει αντίρροπες δυνάμεις εντός της. Θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι αυτή ήταν διαχρονικά η μοίρα της χώρας αυτής, καθώς από τον 17ο αιώνα ακόμα η περιοχη αποτελούσε πεδίο συγκρούσεων για τις δυνάμεις της εποχής (Αυστροουγγαρία και Πολωνο-Λιθουανική κοινοπολιτεία διεκδικούσαν τα δυτικά εδάφη της σημερινής Ουκρανίας, η αυτοκρατορική Ρωσία τα ανατολικά εδάφη). Χαρακτηριστικό είναι ότι περιοχή της Κριμαίας (Ταυρίδα) παραχωρήθηκε από την Ρωσία στην Ουκρανία μόλις το 1954, από τον Ουκρανικής καταγωγής Γενικό Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος Σοβιετικής Ένωσης (ΚΚΣΕ) Νικήτα Χρουστσώφ.
Οι αντίρροπες αυτές δυνάμεις λοιπόν που άλλοτε μαίνονταν φανερά στο εσωτερικό της Ουκρανίας και άλλοτε βρίσκονταν εν υπνώσει εργαλειοποιήθηκαν στην εντέλεια από τις Η.Π.Α. (παρόμοια τακτική ακολουθήθηκε και στον διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας, όπου αποδεδειγμένα πλέον υποδαύλιζαν επι χρόνια κυρίως τα θρησκευτικά αλλά και εθνοτικά μίση ξοδεύοντας πακτωλό χρημάτων για να διαλύσουν μια χώρα – υπόδειγμα αρμονικής συνύπαρξης διαφοροποιημένων λαών). Όλες οι κινήσεις τους από το 2008 κι έπειτα μαρτυρούν πως αυτόν τον πόλεμο τον επιδίωκαν με εκπληκτική συνέπεια. Και κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν γνώριζαν. Τα τελευταία 14 χρόνια το Ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών είχε δηλώσει επίσημα αρκετές φορές σε ανυποψίαστες στιγμές ότι «αν βάλετε την Ουκρανία στο ΝΑΤΟ θα έχουμε πόλεμο». Το εύλογο ερώτημα που γεννάται είναι: αφού γνώριζαν καλά ότι οδηγούμαστε σε πόλεμο, γιατί να τον επιδιώξουν; Γιατί να τον σιγουρέψουν με τόση μανία; Γιατί να τον σχεδιάσουν με τόση προσπάθεια; Ποιος θα βγει ζημιωμένος από τον πόλεμο αυτόν;
εικόνα 5. η επέκταση του Βορειο-Ατλαντικού Συμφώνου (North Atlantic Treaty Organization – ΝΑΤΟ) προς ανατολάς τα τελευταία 20 χρόνια, παρά την άτυπη υπόσχεση που φέρεται να έδωσε η ηγεσία του στην Ρωσία μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου για το αντίθετο (δεν έχει καταστεί εφικτό να αποδειχθεί η ιστορική αλήθεια του ισχυρισμού αυτού).
Πρώτος από όλους ο λαός (ποιος άλλος) της Ουκρανίας, για τον οποίο αποδεδειγμένα κανείς δεν νοιάζεται. Τα συμφέροντα της Ρωσίας επίσης πλήττονται σφοδρά, όπως και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τι γίνεται με τα συμφέροντα των Η.Π.Α.; Οι Η.Π.Α. δεν πλήττονται και τόσο πολύ. Μάλλον θα βγουν κερδισμένες από την όλη ιστορία. Εκτός αν πιστέψουμε ότι οι κολοσσιαίες επενδύσεις που άρχισαν να λαμβάνουν χώρα από το 2014 κι εντεύθεν για εγκαταστάσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) σε αμερικανικό έδαφος θα πανε στον βρόντο. Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι οι επενδύσεις αυτές δικαιολογούνται από την εσωτερική αγορά τους. Αν όμως συμβαίνει αυτό, τότε γιατί το εφοπλιστικό κεφάλαιο (πρωτοστατούντος του ελληνικού) επενδύει με την σειρά του σαν τρελό σε πλοία μεταφοράς LNG; Γιατί ενταφιάστηκε τόσο άδοξα ο Nord Stream 2 από την Γερμανική Βουλή, αυτός ο πολυδιαφημισμένος και πολλά υποσχόμενος να προμηθεύει την Ευρώπη με φθηνό ρωσικό αέριο αγωγός;
Άλεξ Ρόντος. Παιδί Ελλήνων ομογενών, εξ απορρήτων σύμβουλος του Γεωργιανού Προέδρου Σαακασβίλι το 2008 όταν ο τελευταίος έσπασε την εκεχειρία εισβάλοντας στην Νότια Οσσετία. Γνωστός από την εν Ελλάδι θητεία του ως σύμβουλος του ΥπΕξ Γιώργου Παπανδρέου από το 1999. Την περίοδο εκείνη φημολογείται έντονα ότι διαχειρίζεται σχεδόν άνευ όρων τα περίφημα μυστικά κονδύλια του Υπουργείου Εξωτερικών σε μια περίοδο που είναι σχεδόν μόνιμα εγκατεστημένος στο Βελιγράδι και τα Βαλκάνια στην κυριολεξία φλέγονται. Οι φήμες μάλλον ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, καθώς ο ίδιος αργότερα θα δηλώσει αυτάρεσκα ότι ήταν ουσιαστικά ο άνθρωπος που «έριξε» τον Σλόμπονταν Μιλοσεβιτς.
Μιχαήλ Σαακασβίλι. Πρόεδρος της Γεωργίας κατά την κρίσιμη περίοδο του 2008, όταν έσπασε την εκεχειρία εισβάλοντας στην Νότια Οσσετία και προκάλεσε την Ρωσική αντίδραση. Στις 13 Αυγούστου του 2014 καταδικάστηκε ερήμην στη Γεωργία για κατάχρηση δημοσίου πλούτου. Στις 29 Μαΐου 2015 του δόθηκε η ουκρανική υπηκοότητα από τον πρόεδρο της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο και διορίστηκε κυβερνήτης της Οδησσού.
Το διακύβευμα για όλον τον προοδευτικό και δημοκρατικό κόσμο είναι να πέσει η αυλαία αυτού του πολέμου όσο το δυνατόν πιο σύντομα και αναίμακτα. Κανείς φυσιολογικός άνθρωπος δεν μπορεί να είναι υπέρ ενός πολέμου. Πόλεμος σημαίνει θάνατος. Και ο άνθρωπος (πρέπει να) είναι υπερ του μεγαλύτερου αγαθού, που είναι η ζωή. Πρέπει να είναι όμως σε θέση να μπορεί να ερμηνεύσει την αιτία για την οποία γίνεται ο κάθε πόλεμος. Να μπορεί να αιτιολογεί, όχι να δικαιολογεί. Θα πει κανείς: «μα καλά, δεν έχουν το δικαίωμα οι Ουκρανοί να αποφασίσουν να κάνουν ότι οι ίδιοι επιθυμούν; Αυτονόητο δεν είναι; Είναι δηλαδή καταδικασμένοι να ζουν ανάμεσα στις μυλόπετρες του ιμπεριαλισμού και να φοβούνται ανά πάσα στιγμή μη γείρουν προς τη μια ή την άλλη πλευρά μήπως και συνθλιβούν;» Φυσικά και το έχουν (θεωρητικά). Στην πράξη, μόνο όταν η κάθε πατρίδα (δηλαδή ο λαός) γίνει ανεξάρτητη και κυρίαρχη του εαυτού της (και κανενός άλλου) θα μπορούν να κάνουν ότι πραγματικά θέλουν. Όταν θα πάψουν να υπάρχουν κράτη που βλέπουν άλλα κράτη ως δικές τους μπροστινές και πίσω αυλές. Ίσως όταν θα έχει καταργηθεί η έννοια του κράτους.
Αυτή η ιστοσελίδα χρησιμοποιεί cookies για να βελτιώσει την εμπειρία σας. Θα υποθέσουμε ότι είστε εντάξει με αυτό, αλλά μπορείτε να εξαιρεθείτε αν το επιθυμείτε. ΑποδοχήΔιαβάστε περισσότερα
