Η χώρα μας – αλλά και ο πλανήτης ολόκληρος – δοκιμάζονται από κρίση. Και ο καθένας έχει και το δικαίωμα και την υποχρέωση να αναλογιστεί και να καταλάβει τι σημαίνει κρίση και, κυρίως, πώς προκαλούνται αυτές οι περίφημες και οδυνηρές για τους πολλούς κρίσεις, που ενώ για τους ταλαίπωρους είναι θηλιές πνιγμού, για τους λίγους γίνονται «χρυσοτόκες όρνιθες». Αυτό είναι εξόφθαλμο. Δε χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση. Το βιώνει και το καταλαβαίνει ο καθένας. Πόσοι, όμως, και πόσο καταπιάνονται με την αναζήτηση των αιτίων που προκαλούν αυτές τις «επάρατες» κρίσεις που εμφανίζονται κατά περιόδους, με τις γνωστές συνέπειες που ήδη επισημάναμε; Ίσως πολλοί. Πόσοι, όμως, κατορθώνουν να φτάσουν στη ρίζα του φαινομένου; Φοβούμαι ότι είναι ελάχιστοι! Μια σίγουρη, σχετικά με το θέμα, ένδειξη, αν όχι απόδειξη, είναι το γεγονός ότι, ενώ υποθέτουμε ότι εντοπίζουμε τα αίτια, οι κρίσεις επανέρχονται κατά ένα περίπου «περιοδικό σύστημα». Αν οι «διαγνώσεις» των αιτίων ήταν πραγματικές, θα έπρεπε να θεραπεύονταν οι κρίσεις. Έτσι δε γίνεται στην επιστήμη; Έτσι δε γίνεται στην ιατρική; Στην αρχιτεκτονική; Στη ναυσιπλοϊα κλπ; Η ορθή διάγνωση συνεπάγεται θεραπεία του σφάλματος ή της νόσου, αποφυγή της επανάληψης του ίδιου λάθους για το ίδιο ζήτημα. Γι’ αυτό οι αρχαίοι Έλληνες είχαν διατυπώσει τη σοφή σκέψη: «το δις εξαμαρτείν ταυτό ουκ ανδρός σοφού» (: το να κάνει κανείς δύο φορές το ίδιο λάθος δεν είναι γνώρισμα σοφού ανθρώπου). Έτσι, το κάθε επόμενο βήμα είναι ασφαλέστερο, το αποτέλεσμα ικανοποιητικότερο. Αυτό είναι αυταπόδεικτο. Έτσι προοδεύει η επιστήμη, η τεχνική και κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα. Όταν οι επιστήμονες πειραματίζονται, το κάνουν για να ελαχιστοποιήσουν έως να μηδενίσουν τα σφάλματα και στη συνέχεια να βαδίζουν σε ασφαλή δρόμο. Από το «πέταγμα» του μυθικού Ίκαρου με τα κέρινα φτερά μέχρι τα μιράζ και τα φάντομ, από το ξύλινο ησιόδειο αλέτρι, που έσερναν τα μουλάρια ή τα βόδια, μέχρι τα μηχανοκίνητα τρακτέρ, έγιναν αμέτρητα πειράματα, ώσπου να κατακτηθεί το «νέο μοντέλο». Γιατί; Διότι ο άνθρωπος ήθελε και θέλει να βελτιώσει τα εργαλεία της δραστηριότητάς του. Και το κατορθώνει. Και πορεύεται βελτιωτικά, συνεχώς.
Άλλο ζήτημα, βέβαια, αν αυτή η βελτίωση της επιστήμης και της τεχνικής χρησιμοποιείται και για τη βελτίωση της ζωής όλων των ανθρώπων ή την καρπώνονται ελάχιστοι. Το ξέρουμε και χρείαν μαρτύρων δεν έχουμε ότι τα καλά είναι για ελάχιστους. Και τώρα, παραμερίζοντας τις άλλες πτυχές της ανθρώπινης επίνοιας: επιστήμης και της τεχνολογίας, θα εστιάσουμε την προσοχή στην καρδιά του αιτίου, που είναι πρόξενο της οικονομικής δυσπραγίας των λαών κατά περιόδους, όπως συμβαίνει σήμερα. Το καίριο ερώτημα είναι: επιστήμη που ασχολείται με την Οικονομία αναπτύσσεται ανάλογα με τις άλλες επιστήμες και είναι ικανή να βελτιώνει τα σχετικά προβλήματα, ώστε να αποσοβούνται οι Κρίσεις; Το λογικό (και το βέβαιο, πιστεύουμε) είναι μια αναντίρρητη κατάφαση! Τότε, λοιπόν, γιατί οι Κρίσεις δεν αποσοβούνται; Εδώ είναι το κρίσιμο, αμφιλεγόμενο και πολυσυζητημένο σημείο. Και εδώ πρέπει να μιλήσουμε με απόλυτη ειλικρίνεια, αν και δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι πολλοί είναι οι αντιρρησίες. Άλλοι από άγνοια και άλλοι από σκοπιμότητα. Ας είναι, όμως. «Πολλοί οι κλητοί, ολίγοι οι εκλεκτοί». Πολλοί γνωρίζουν την αλήθεια, λίγοι, όμως, την υπερασπίζονται και την μεταδίδουν και στους πολλούς. Γιατί η αλήθεια, όπως είχαν αποφανθεί και οι οξυνούστατοι πρόγονοί μας, είναι απλή. «Απλούς ο μύθος της αληθείας», έλεγαν. Κοινός νους χρειάζεται για να εννοήσουμε τα πράγματα – θεωρητικά και πρακτικά.
Φαίνεται, όμως, ότι αυτός ο κοινός νους λείπει σήμερα απελπιστικά από τους πολλούς και τείνει να γενικευτεί, με την επιρροή μεθοδευμένων διαλυτικών παραγόντων που μας κατακλύζουν και στους οποίους ελάχιστα αντιστεκόμαστε. Έτσι, με «διαπαιδαγωγητές» τα παπαγαλάκια των πολυώνυμων και «σαγηνευτικών» μέσων πληροφόρησης (δηλ. παραπληροφόρησης!), οι περισσότεροι πολίτες, απανταχού της γης, διαμορφώνονται σε παθητικά φερέφωνα των παπαγαλιστών ψευδολόγων και διαστρεβλωτών, καταδικάζοντας σε ατονία τη δική τους κρίση! Πικρή διαπίστωση. Δυστυχώς, όμως, αληθινή! Οι «έχοντες και κατέχοντες» βέβαια, γνωρίζουν τι θέλουν και πώς να το πετύχουν. Οι άλλοι, το μέγα πλήθος, έχει παχυλή άγνοια. Συνεπώς, εύκολα παγιδεύεται και αδρανοποιείται, προσμένοντας την «εξ ύψους παρηγορίας» που δεν πρόκειται ποτέ να εμφανιστεί! Συνοπτικά και σχηματικά, λοιπόν, έχουμε στην κοινωνία δυο κατηγορίες ανθρώπων: Εκείνους που απατούν και εκείνους που απατώνται. Αυτές οι δυο κατηγορίες ανθρώπων, δηλ. οι μαχόμενοι για την αλήθεια (αλλά χωρίς να κοπιάζουν για την κατάκτησή της!) και οι πολέμιοι της αλήθειας (που είναι σατανικοί σχεδιαστές απίθανων παραπλανητικών σεναρίων), είναι δυο προαιώνιοι αντίπαλοι στον κόσμο που ζούμε. Σχηματικά, θα λέγαμε: η πάλη του Καλού και του Κακού.
Και αυτή η πάλη γίνεται και θα γίνεται, όσο η φύση των ανθρώπων θα είναι η ίδια – για να θυμηθούμε την περίφημη ρήση του μέγιστου Ιστορικού Θουκυδίδη. Αλλά προσοχή!
Ταυτόχρονα, πρέπει να σημειώσουμε ότι τα λόγια του Θουκυδίδη δεν έχουν το απλοϊκό νόημα που τους αποδίδουν πολλοί αδαείς ή σκόπιμοι διαστρεβλωτές (οι τελευταίοι για τους δικούς τους, ανομολόγητους σκοπούς!). Σ’ αυτή τη σκέψη του Θουκυδίδη εμπεριέχεται το πρώτο βήμα – σπέρμα της Διαλεκτικής, χιλιάδες χρόνια πριν από τον θεμελιωτή της Διαλεκτικής και του ιστορικού υλισμού, τον Κάρολο Μαρξ. Γιατί η σκέψη του Θουκυδίδη, με τη διατύπωση: «όσο η φύση των ανθρώπων θα είναι η ίδια», υποδηλώνει ότι, όταν η φύση των ανθρώπων θα αλλάξει, δε θα γίνονται αυτά που γίνονται τώρα. Που σημαίνει, με άλλα λόγια, ότι η φύση των ανθρώπων μπορεί να αλλάξει. Είναι επιδεκτική αλλαγής. Αυτό, βέβαια, σήμερα δεν υπάρχει κανένας σοβαρός διανοητής που να το αρνείται. Κανένας δεν διανοείται σήμερα να αρνηθεί ότι ο άνθρωπος γίνεται, διαπλάθεται, διαπαιδαγωγείται. Δεν γεννιέται καλός ή κακός, δίκαιος ή άδικος κλπ. Πολύ περισσότερο, μάλιστα, το ξέρουν και το πιστεύουν αυτό εκείνοι που καμώνονται το αντίθετο. Γιατί αν πράγματι πίστευαν πως ο άνθρωπος γεννιέται και είναι ό,τι είναι, από κάποια «μοίρα», δε θα φρόντιζαν με μύριους τρόπους (σχολεία, κατηχητικά, τηλεοράσεις, ραδιόφωνα, εφημερίδες, προπαγάντες κλπ.) να ελέγχουν και να κατευθύνουν τη συμπεριφορά όλων των ανθρώπων και ιδιαίτερα, φυσικά, των νέων. Επομένως ο άνθρωπος πλάθεται. Αλλά περιττή η παραπέρα ανάλυση για ζήτημα που είναι «ηλίου φαεινότερον». Κοινή λογική φτάνει για την κατανόηση αυτής της αλήθειας.
Πολύ, όμως, φαινομενικά (στην πραγματικότητα όχι!) απομακρυνθήκαμε από το βασικό ερώτημα και την δέουσα απάντηση: ποια τα αίτια και οι στόχοι των Κρίσεων. Συνοπτικά, λοιπόν, λέμε ότι οι Κρίσεις είναι κατασκευασμένες, τεχνητές, και ο σκοπός είναι η εξαθλίωση, το γονάτισμα των λαών, ώστε ευχερώς να χειραγωγούνται από τους «έχοντες και κατέχοντες», για να έχουν εκείνοι το κεφάλι τους ήσυχο! Οι πρόξενοι των Κρίσεων, οι «μάγειροί» τους, είναι οι απανταχού κάτοχοι του παγκόσμιου πλούτου, ο οποίος είναι τόσο πολύς που αν μοιραζόταν δίκαια, ολόκληρη η ανθρωπότητα θα ζούσε μέσα στη χλιδή! Πόσοι και ποιοι κατέχουν τον πλούτο της Οικουμένης; Ελάχιστοι μεγιστάνες! Τραπεζίτες, μεγαλέμποροι, διακινητές ναρκωτικών, έμποροι όπλως κλπ. Με δυο λόγια οι καπιταλιστές (ή, κυριολεκτικά: καπιταληστές!). Αυτοί έχουν στη δούλεψή τους στρατιές αργυρώνητων κονδυλοφόρων – οικονομολόγων – χρηματιστών – που σχεδιάζουν σατανικά χρηματοοικονομικά σενάρια, σκαμπανεβάζοντας τις τιμές των κάθε λογής μετοχών στα χρηματιστήρια όλης της γης, σύμφωνα με τα συμφέροντα των μεγαλομετόχων που υπηρετούν. Παράλληλα, τα ισχυρότερα μέσα μαζικής ενημέρωσης, εκτοξεύουν με φανταχτερά λόγια τις διάφορες πληροφορίες και παραπλανούν τον κόσμο, οδηγώντας τον εκεί που συμφέρει τους καπιταλιστές – δολοπλόκους «μάγειρους» των πολύμορφων κρίσεων, με αποτέλεσμα το χιλιοειπωμένο: οι πλούσιοι να γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι! Οι πολιτικοί το ξέρουν αυτό; Έχουν επίγνωση των δολοπλοκιών και της απάτης που έχει σαν αποτέλεσμα να βασανίζεται ο πλανήτης από ανέχεια, εξοντωτική εξαθλίωση και θάνατο; Το ερώτημα είναι ρητορικό, προφανώς! Όλοι είναι μέλη του συστήματος!
Συμπαιγνία υπάρχει. Και δε χρειάζεται τίποτα περισσότερο από κοινό νου, για να καταλάβει κανείς ποιο είναι το μοναδικό και βαθύ αίτιο των ανθρωποβόρων Κρίσεων. Και, μολονότι είναι πολυειπωμένο, πρέπει να το βροντοφωνάξουμε ακόμα μια φορά: «Είναι ο καπιταλισμός, ηλίθιε»! Λέτε να μην είναι; Λέτε να φταίει η «μοίρα» μας; Αλίμονο, αν έχουμε τόσο αποβλακωθεί! Πιστεύω, όμως, πως κανένας με κοινό μυαλό δε μπορεί να μην καταλαβαίνει αυτό που είπε ο πολέμιος του καπιταλισμού. Για να γίνει η κοινωνία ανθρώπινη, πρέπει «να σταματήσει η εκμετάλλευση ανθρώπου άνθρωπο». Για να γίνει, όμως, αυτό, πρέπει να πάρει σάρκα και οστά ή άλλη του φιλοσοφική σύλληψη: «οι προηγούμενοι φιλόσοφοι ήθελαν να καταλάβουν τον κόσμο. Εμείς θέλουμε και να τον αλλάξουμε». Αυτό, λοιπόν, είναι το μεγάλο ζητούμενο. Και πρέπει «τα πλήθη προς τα εκεί να ξεκινήσουν, αν θες οι πολυώνυμες Λαϊδες να σιγήσουν». Ο κόσμος του καπιταλισμού ούτε είναι ούτε γίνεται ανθρώπινος. Ήταν, είναι και θα παραμένει μήτρα κάθε κακού, όσο θα εξακολουθεί να μας διαφεντεύει. Ότι πρέπει και μπορεί να αλλάξει, είναι αναντίρρητο.
Εξίσου αναντίρρητο είναι ότι δεν θα αλλάξει με ευχές ή αναθέματα!