Σαββατιάτκου λούσ’μο….στα χωριά Βοϊου

Γειά σας πιδιά μ΄καλά!

Έγραψα τ΄ν άλλ΄ τ΄ φορά, απού πήγα στ΄ν  Αθήνα, ότι για να πάω στο τρανό το σπίτ΄ τς Κατίνας μι τα τσιοχλιά, λούσκα κι ας μη ήταν Σαββάτο.  Για τ΄αυτό έγραψι κατ΄ το Τζουλούλ΄, απού μ΄ άρεσε πουλύ, για τ΄ αυτό είπα ότι αυτά απού έγραψι για τα Σαββατιάτκου του λούσμου, είνι καλύτερα από ένα θκό μ΄, άρθρο.   Για τ΄αυτό  αντέγραψα αυτά πού έγραψι, για να μαθαίνουν κι οι μκρότερ΄,  τα παληακά τα συνήθεια. Ας τον διαβάσουμι:

Πάππου μ’ για κάθε λέξη του κειμένου σου μπορεί κάποιος να γράψει ολόκληρη ιστορία. Κουβέντες “μκουκυρίσιις”.

Εγώ θέλω να σχολιάσω κάτι που δεν σχολίασε κανένας. Το σημείο εκείνο που παραδέχεσαι πως έπραξες κάτι παράτυπο και έξω από τις συνήθειες σου, γράφεις: “λούσκα κιας μην ήταν Σαββάτου”.  Κάποιος, δικαιολογημένα, ίσως να το πέρασε αυτό έτσι ασχολίαστο και χωρίς να εμβαθύνει στο μήνυμα.

Για να μαθαίνουν και οι νεώτεροι.   Εκείνα τα χρόνια στα χωριά μας, (δεν ξέρω τι έκαναν σε άλλα μέρη), τα Σάββατα πράγματι ήταν η μέρα καθαρισμών γενικά για να μας βρει η Κυριακή, ανθρώπους, σπιτικό και βιό, καθαρούς και περιποιημένους, έτοιμους να πάμε πρωι-πρωι της Κυριακής στην εκκλησιά. Τις υπόλοιπες μέρες βρισκόμασταν σε δουλειές, στα χωράφια, στους κήπους, με τα ζώα μας κ.λ.π. Κάθε Σάββατο άναβαν τα καζάνια για ζεστό νερό οι μάνες και το λούσιμο όλης της οικογένειας ήταν μια ιεροτελεστία.

Σε λουμινένια κουπάνα όρθια τα μικρά, με κρεμαστό νιφτήρα οι μεγάλοι. Φου-φρου και αρώματα δεν υπήρχαν ούτε σαμπουάνια. Νεράκι ζεστό και σαπούνι πράσινο το γνωστό “καλούπ” και καλό ξέβγαλμα με καθαρό νερό, με μια λαένα αρχίζοντας από το κεφάλι και προς τα κάτω. Και πάντα Σάββατο. Όχι Παρασκευή, γιατί ως την Κυριακή θα ξαναλερωνόμασταν και δεν θα ήμασταν καθαροί για την εκκλησιά.

Τα Σάββατα καθαρίζονταν επιμελώς, πέραν της καθημερινής φροντίδας και οι χώροι των οικόσιτων. Καθαρίζονταν τα σοκάκια γύρω-γύρω από το σπίτι, ασβεστώνονταν πετροντούβαρα για ομορφιά αλλά και για να σκοτωθούν τα μικρόβια. Έτσι λοιπόν είχε καθιερωθεί αναγκαστικά το Σάββατο, ημέρα καθαριότητας και φυσικά για λούσιμο.

Για αυτό πάππου το τονίζεις και εσύ, με έναν τρόπο σαν να ζητάς συγνώμη που “λούσκις κι ας μην ήταν Σαββάτου”. Εξάλλου, στην Αθήνα ήσουνα, ποιός να σε παρεξηγήσει;  Εμείς πάππου ξέρουμε πως το λούσιμο του Σαββάτου ήταν, πέρα από τα όσα λέω παραπάνω, και η προϋπόθεση μιας καλής και ολοκληρωμένης συμβίωσης!

Γιώργος Τζούλης

Αυγερινός