Το αμφισβητούμενο είναι ο κόσμος

Οι αρνητές του Θεού παλιότερα ως ακαταμάχητο όπλο είχαν τον φιλοσοφικό στοχασμό και στα επιχειρήματά τους κυριαρχούσε σχεδόν πάντα, η διάψευση της Βίβλου. Εξάλλου από την κλασική εποχή μέχρι και την ύστερη Αναγέννηση, η φιλοσοφία, ως γνωστόν, ήταν η κατεξοχήν γνώση και δεν ασχολείτο μόνο με την έννοια της ύπαρξης, αλλά και με πρακτικές συμβουλές για μια ευτυχισμένη ζωή. Τα μαθηματικά, η αστρονομία, η φυσική και γενικά όλες οι άλλες επιστήμες δεν είχαν ακόμα αυτονομηθεί και εμπεριέχονταν στο γνωστικό αντικείμενο της φιλοσοφίας. Αργότερα, όταν η επιστήμη αποσπάστηκε από τη φιλοσοφία και οι ερευνητές στα εργαστήριά τους κατέληξαν σε πρωτοποριακές ανακαλύψεις, ένας Αγγλικανικός επίσκοπος, ο Τζωρτζ Μπέρκλεϋ αναφώνησε: «μαθηματικοί και φυσικοί πρεσβεύουν παράλογα πράγματα που δεν βρίσκονται σε αρμονία με τις αισθήσεις και ανοίγουν το δρόμο του αθεϊσμού».
Ο Γάλλος φιλόσοφος και μαθηματικός, ο Καρτέσιος, σε αντίθεση με τον σκεπτικισμό που αποσκοπούσε στην υπέρβαση της επιθυμίας για σταθερή και σίγουρη γνώση, αυτός τον χρησιμοποίησε ως μέσο, οπότε οδηγήθηκε στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση. Έτσι, απέδειξε ότι με το σκεπτικιστικό επιχείρημα φτάνουμε στην αλήθεια και τη βεβαιότητα κόντρα στον σκεπτικιστή στοχαστή, που το χρησιμοποιεί για να καταλήξει στην αβεβαιότητα. Είναι γεγονός πάντως πως πολλοί υποστηρίζουν ότι η διατύπωση από τον Καρτέσιο του σκεπτικιστικού προβλήματος στην πλήρη και γενική μορφή του είναι κάτι καινούργιο στη φιλοσοφία και ότι δεν υπήρξε πριν κάτι παρόμοιο.
Αυτό που επιδιώκει η καρτεσιανή μέθοδος είναι ότι πρέπει να αμφιβάλλουμε μόνον όταν υπάρχει λόγος σοβαρός και τέτοιο λόγο ο Γάλλος δεν είχε για να αμφισβητήσει την ικανότητά του να σκέφτεται δεν είχε άλλο μέσο στη διάθεσή του εκτός από το λόγο τον ίδιο. Για τον Καρτέσιο το πρόβλημα σχετικά με τη φύση της πραγματικότητας εγείρεται σε σχέση με τη φύση της βεβαιότητας και της αλήθειας!
΄Ετσι, δεν το εξετάζει από επιστημολογική άποψη, δηλαδή από την άποψη της απόδειξης και της δικαιολόγησης των αξιώσεων που ανακύπτουν σε σχέση με τη γνώση, αλλά μεταφυσικά.
ο Καρτέσιος ανατρέποντας τις κοσμολογικές και τελολογικές αποδείξεις της θεολογίας της εποχής του καταλήγει στο εξής: Το αμφισβητούμενο είναι ο κόσμος και για την υπέρβαση αυτή της αμφισβήτησης μόνον ένας τρόπος υπάρχει κι αυτός δεν είναι άλλος από την παραδοχή της ύπαρξης του Θεού.
Πουθενά δεν αφήνει υπονοούμενα και ούτε δίνει λαβή για τυχόν αθεϊστικές σκέψεις, αφού ως γνήσιο τέκνο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας βασίζει την απόδειξη της ύπαρξης του Θεού στις έμφυτες ιδέες. Μάλιστα υποστηρίζει ότι την πιο υπέροχη, σαφή και ευκρινή ιδέα απ΄όλες τις έμφυτες στον άνθρωπο, όπως χαρακτηρίζει την ιδέα του Θεού, την εμφύτευσε στο ανθρώπινο πνεύμα ο ίδιος ο Θεός κατά την έννοια που ένας καλλιτέχνης υπογράφει το δημιούργημά του για την απόδειξη της γνησιότητάς του.
Ηλίας Μάρκου