Το ενεργειακό θέατρο του παραλόγου
(του Ευστάθιου Χιώτη)
Το άρθρο αναφέρεται σε θέματα ανορθόδοξης λογικής που επικρατεί σε κοινοτικά ενεργειακά πρότυπα, υπό την απειλή ενεργειακής στέρησης και περιβαλλοντικής κόλασης, για να τονίσει την ανάγκη ψύχραιμης εθνικής ενεργειακής πολιτικής, με την έννοια της καλλίτερης δυνατής αξιοποίησης των ενεργειακών πόρων της Χώρας μας.
Ζούμε σε εποχή που γοητεύει η λογική του παραλόγου και αυτό έχει τις ρίζες του στην απληστία ισχυρών της αγοράς για υπερκέρδη, απέναντι σε ανήμπορες κυβερνήσεις. Συμπεριφορές πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές, τα πάντα, επενδύονται με λογικοφανές και περιβαλλοντικό ένδυμα για να αποκομίζεται όφελος. Αρκετά μας ταλαιπώρησε …… ο Αριστοτέλης με τη Λογική του. Όπως θα έλεγε ο Κλίντον, το κέρδος είναι που μετράει stupid!
Εισέβαλε η Ρωσία στην Ουκρανία; Θα τιμωρηθεί με τον τρόπο μας και θα μας πουλάει με ενδιάμεσους το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο σε χαμηλές τιμές ώστε να μειωθούν τα έσοδά της. Θα επιτραπεί όμως σε άλλους να κερδίσουν τη διαφορά και οι αντίπαλοι της Ρωσίας να πάρουν τα «εξαγνισμένα» ρωσικά προϊόντα, διυλισμένα, φθηνότερα και με τους ρύπους διύλισης να εκπέμπονται σε μακρινούς τόπους, με σχηματική μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα των χωρών εισαγωγής. Όταν βέβαια η … Αγορά αφουγκράζεται τέτοιους σχεδιασμούς … γελάει και δεν αργεί να αγνοήσει στην πράξη το πλαφόν των G7.
Ναι, επιτρέπεται η διέλευση ρωσικού αερίου από την Ουκρανία, διαρκούντος του πολέμου, αρκεί να κερδίζει και η Ουκρανία.
Τα βρήκαν ΗΠΑ και Κίνα στις οικονομικές συναλλαγές και στο δανεισμό των ΗΠΑ; Ναι, αλλά το έκαναν για χάρη της κλιματικής αλλαγής. Χάριν του Πλανήτη, για χάρη μας.
Ποινικοποιήθηκε με πρόστιμο το διοξείδιο του άνθρακα και συγκεντρώνονται ασύμμετροι φόροι χωρίς ανταποδοτικότητα, για να χρηματοδοτηθεί από το λαό η ενεργειακή-τεχνολογική επανάσταση που είναι σε εξέλιξη – και βεβαίως μακάρι να πετύχει – αλλά είναι μακρύς και αχαρτογράφητος ο δρόμος. Φαίνεται πως δεν ήρθε η ώρα ακόμη να φορολογηθεί και το μεθάνιο του φυσικού αερίου που λανσάρεται ως φιλικό προς το περιβάλλον. Ας είναι εφεδρεία όταν χρειαστεί.
-Μα το φυσικό αέριο σε μαγειρικές εστίες προξενεί άσθμα στα παιδιά , ενώ παράγεται βενζένιο για το οποίο δεν υπάρχει ασφαλές όριο απέναντι στον καρκίνο.
-Όσοι το γνωρίζουν ας το αποφύγουν, αλλά δεν είναι λόγος να διατυμπανίζεται. Δειλά, μεθοδικά και με …. σεμνότητα θα απαγορευθεί προς το παρόν η χρήση φυσικού αερίου στις νέες οικοδομές.
Επί τέλους, απαλλαχθήκαμε από τους αγωγούς Nord Stream και το υγροποιημένο φυσικό αέριο θα φθάνει στην κατανάλωση από τα πέρατα του κόσμου με τάνκερ.
-Μα έτσι οι εκπομπές μεθανίου θα είναι πολλαπλάσιες και η κλιματική θέρμανση θα επιδεινωθεί.
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα δεν είναι καθόλου περίεργο πως η σύγχρονη ενεργειακή πολιτική έχει σαφείς κλιματικούς στόχους, αλλά ασαφείς ενεργειακούς, γιατί κατά βάση είναι φορολογική πολιτική διμέτωπου ενεργειακού πολέμου, με τη Ρωσία και την Κίνα από τη μια πλευρά και με ανταγωνισμούς για τις επιδοτήσεις στο εσωτερικό της ΕΕ.
Με δογματική λογική και το σύνθημα ότι ο λιγνίτης είναι ακριβός και ρυπογόνος, προχώρησε ανεύθυνα η απολιγνιτοποίηση στην Ελλάδα και ευτυχώς, από ανάγκη και όχι από … φιλοτιμία, γίνονται διορθωτικές κινήσεις στη πράξη. Δεν έγινε όμως ποτέ μέχρι τώρα σύγκριση μετρήσεων εκπομπών λιγνίτη και φυσικού αερίου, για το σύνολο δηλαδή των αερίων θερμοκηπίου. Ναι, η τεχνολογία των λιγνιτικών ατμοηλεκτρικών σταθμών της δεκαετίας του 1970 ήταν ρυπογόνος, σε αναλογία με αυτή των αυτοκινήτων που προκαλούσαν το αστικό νέφος, αλλά η τελευταία στα αυτοκίνητα βελτιώθηκε και συνεχίζουμε να τα χρησιμοποιούμε. Το ίδιο και ο νέος λιγνιτικός σταθμός Πτολεμαΐδα 5, είναι βελτιωμένος από πλευράς εκπομπών και ενεργειακής απόδοσης και είναι ανταγωνιστικός προς το φυσικό αέριο και αυτό ίσως ενοχλεί.
Οι μεγάλοι καταναλωτές άνθρακα, Αμερική, Ινδία, Κίνα, Ιαπωνία, Γερμανία και Αυστραλία, διατήρησαν τη κατανάλωση σε υψηλά επίπεδα. Φαίνεται όμως πως το αφήγημα της υπεροχής του φυσικού αερίου έναντι του άνθρακα καλλιεργήθηκε για την αξιοποίηση στη Γερμανία του άφθονου φυσικού αερίου της Ρωσίας, χάριν της βιομηχανίας και εις βάρος της ταχύτερης επέκτασης των ΑΠΕ.
Ο μύθος του «φιλικού φυσικού αερίου» επιβλήθηκε από τη Γερμανία στα πλαίσια της ψευδεπίγραφης πολιτικής «Energiewende», της στροφής δηλαδή προς τις ΑΠΕ, ενώ στην πραγματικότητα η στροφή σχεδιάστηκε για την επικράτηση του φυσικού αερίου των αγωγών Nord Stream 1 και 2. Απλά πράγματα! Απλοϊκά δυστυχώς. Φθηνή ενέργεια στη βιομηχανία για να παραμείνει ανταγωνιστική, με πλεόνασμα ηλεκτρικής ενέργειας για εξαγωγή. Λογαριασμοί της καλής νοικοκυράς, που εξορκίζει την πυρηνική ενέργεια, πράγμα που σε λίγα χρόνια θα αποδειχθεί ενεργειακός ακρωτηριασμός της Γερμανίας.
Οι προθέσεις αυτές επιβεβαιώθηκαν μετά την ανατροπή της υπόθεσης των αγωγών Nord Stream 1 και 2, οπότε για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης το 2022 η Γερμανία επανήλθε στον ενοχοποιημένο άνθρακα. Με εντατικοποίηση των ανθρακωρυχείων, αλλά και αυξημένες εισαγωγές άνθρακα κατά 8%, με το ένα τρίτο των εισαγωγών από τη Ρωσία παρά τις κυρώσεις. Και ενώ το 2020 αναγγέλθηκε ότι το 2038, και ίσως και ενωρίτερα, θα παύσει η καύση του «κλιματικού φονιά» (climate killer στο κείμενο της Deutsche Welle), τώρα γίνεται λόγος για ουδέτερο αποτύπωμα άνθρακα το 2045.
Εικόνα, μνημείο υποκρισίας, από ιστοσελίδα της Deutsche Welle στις 25 Φεβρουαρίου 2023, που περιγράφει την επιστροφή της Γερμανίας στον άνθρακα, αλλά παράλληλα υπενθυμίζει αναμνηστική φωτογραφία του Καγκελάριου για το κλείσιμο λιγνιτικού σταθμού, ενωρίτερα τον ίδιο μήνα.
Στις οικιακές καταναλώσεις φυσικού αερίου στις ΗΠΑ οι εκπομπές άκαυστου μεθανίου εκτιμώνται σε ποσοστό 1,3%. Επίσης, η καύση φυσικού αερίου σε κλειστούς χώρους έχει συνδεθεί με τον σχηματισμό διοξειδίου του αζώτου, μονοξειδίου του άνθρακα, φορμαλδεΰδης και βενζενίου. Αναγνωρίζεται, με καθυστέρηση έστω, η ανάγκη μετριασμού των εκπομπών μεθανίου στην οικιακή κατανάλωση και δεν είναι ασφαλώς τυχαία η ταυτόχρονη δημοσίευση στον τύπο περιοριστικών μέτρων στη χρήση φυσικού αερίου στις νέες οικοδομές. Στη Γερμανία, με κριτήριο τα αέρια θερμοκηπίου, και επίσης στις ΗΠΑ, αλλά χωρίς να αποσιωπούν τα θέματα υγείας.
Τέλος, για αποφυγή παρανόησης τονίζεται ότι χωρίς αμφιβολία θα χρειαζόμαστε το φυσικό αέριο τις προσεχείς δεκαετίες, αλλά επιβάλλεται η εφαρμογή καθαρής τεχνολογίας σε όλα τα στάδια του κυκλώματος, από την παραγωγή, τη μεταφορά και την αποθήκευση, μέχρι την καύση. Και δυστυχώς αυτό παραβλέπεται και στη Χώρα μας.
Ο Ευστάθιος Χιώτης είναι Δρ. Μεταλλειολόγος Μηχανικός ΕΜΠ, Μηχανικός Πετρελαίων Imperial College, πρώην διευθυντής στη Δημόσια Επιχείρηση Πετρελαίων και στο Ινστιτούτο Γεωλογίας και Ερευνών Υπεδάφους.
https://independent.academia.edu/Chiotis
https://www.researchgate.net/profile/Eustathios_Chiotis https://energypress.gr/search?keywords=%CE%A7%CE%B9%CF%8E%CF%84%CE%B7%CF%82&sort_bef_combine=published_at+DESC&sort_bef_combine=published_at+DESC
