Αποστασία – Ιουλιανά – Ηλίας Ηλιού και Κων. Μητσοτάκης -1-
Πέρασαν 51 χρόνια από την αποστασία της 15ης Ιουλίου 1965 και τα γεγονότα εκείνα συγκλόνισαν τότε τη Χώρα, σημάδεψαν για πολλά χρόνια την πολιτική μας ιστορία. Χωρίς φόβο και χωρίς πάθος, ο ιστορικός του μέλλοντος πρέπει να μιλήσει ρίχνοντας φως στα γεγονότα. Χωρίς φιλική ή εχθρική διάθεση στα πρόσωπα, να φωτίσει τις σκοτεινές γωνιές για να φανεί η σκουριά και ο ρόλος που διαδραμάτισαν κάποιοι από τους πρωταγωνιστές. Χωρίς προκαταλήψεις και με στόχο την αλήθεια, να φανεί ο ρόλος των «αποστατών» και του ξένου παράγοντα!
Αν ο υπ’ αριθμόν ένας πρωταγωνιστής του σχίσματος της κυβερνώσας – τότε – «Ένωσης Κέντρου» ήταν ο Κ. Μητσοτάκης, από την πλευρά της ΕΔΑ σημαίνοντα ρόλο στα πολιτικά γεγονότα έπαιξε ο Ηλίας Ηλιού. Μπορεί ο Κ. Μητσοτάκης να μην έγινε πρωθυπουργός των «Αποστατών», ήταν όμως η «ψυχή» της αποστασίας. Το τελικό αποτέλεσμα των γεγονότων του 1965 είχε ως μοιραία κατάληξη την δικτατορία της 21ης Απρ. 1967 και οι πρωταγωνιστές δεν έχουν κανένα «άλλοθι»!
Η ΕΔΑ κατηγορήθηκε πως κινητοποιώντας τον κόσμο στις διαδηλώσεις έσπρωξε τα πράγματα στην αναρχία, κάτι που εκμεταλλεύτηκαν εκείνοι που είχαν κάθε συμφέρον να οδηγήσουν στη δικτατορία. Είχε πει ο Ηλ. Ηλιού στον Γιάννη Βούλτεψη (ΕΠΙΚΑΙΡΑ-τεύχος 412-24/30 Ιουνίου 1976): «Πράγματι κινητοποιήσαμε τον κόσμο. Ήταν η πολιτική μας. Δεν ήταν η πολιτική η δική μας όμως που οδήγησε στο πραξικόπημα. Η αποστασία η δική τους οδήγησε, διευκόλυνε, δημιούργησε τις προϋποθέσεις εκείνες πάνω στις οποίες άνθησε το πραξικόπημα, που όπως αναγνωρίζει και ο Μητσοτάκης, εμελετάτο από το ’50 αν μη και παλαιότερα. Πιστεύω πως ύστερα από την αποστασία, τίποτε δεν μπορούσε να σταματήσει τον Παπαδόπουλο… Όταν ο στρατός και τα τανκς είναι από τη μια μεριά, τί μπορεί να κάνει ο λαός;». Σε άλλο σημείο εκείνης της συνέντευξής του ο Ηλ. Ηλιού μιλάει για τα «πέντε σημεία» της Θεσσαλονίκης, όπου πρόκειται για συμβιβαστικές προτάσεις για την αποκατάσταση ηρεμίας στις Ένοπλες Δυνάμεις και την ομαλή λειτουργία της δημοκρατίας. (Π.χ. καταδίκη από όλους της δικτατορίας, εγγυήσεις για ελεύθερες εκλογές, πρόταση να διακηρυχθεί από όλους ότι δεν θα τεθεί πολιτειακό ζήτημα, να αφεθεί ελεύθερος ο στρατός στο έργο του, κλπ.).
Για να μην υπάρξουν αιχμές, είπε ο Ηλ. Ηλιού: «προτείναμε να αμνηστευθούν ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΚΑΙ ΑΣΠΙΔΑ, παρόλο που ο ΑΣΠΙΔΑ ήταν μια σκηνοθεσία. Τα «πέντε σημεία» τα βρήκε θετικά και ο Παν. Κανελλόπουλος, αλλά φαίνεται πως η ζαριά είχε ριφθεί». Αφήνει όμως αιχμές και στο δικό του πολιτικό χώρο, όταν λέει πως «η ΕΔΑ εκηδεμονεύετο από το εξωτερικό και εγώ συγκρούστηκα με τον Καλλιγιάννη…».
Η δικτατορία ερχόταν, όλοι το έβλεπαν, αλλά ο καθένας το έκρινε από τη δική του σκοπιά. Κάποια στιγμή ο Ηλ. Ηλιού είχε πει πως όσες μπανανόφλουδες έριξαν στην αριστερά, τις πάτησε όλες. Τα συμφέροντα πολλά και όταν υπάρχει ανάμειξη του εξωτερικού παράγοντα, τότε αυτά γίνονται πιο επικίνδυνα!
Ένα άλλο σημείο που πρέπει να τονιστεί και το οποίο αναφέρει και ο ίδιος στη συνέντευξή του αυτή, είναι δύο περίεργοι θάνατοι που έπαιξαν ρόλο στο «στημένο παιχνίδι». Πρόκειται για το θάνατο του Σοφοκλή Βενιζέλου και του βασιλέως Παύλου!
Του Σοφοκλή Βενιζέλου, διότι ίσως να σταματούσε τη «ροή» βουλευτών στο χωνευτήρι της «αποστασίας» και του βασιλέως Παύλου, που μετά από αυτόν άνοιξε ο δρόμος στην Φρειδερίκη να κάνει ό,τι θέλει με τον εύπλαστο νέο βασιλιά Κωνσταντίνο!
Από την άλλη έχουμε έναν 80/ρη Γ. Παπανδρέου και στο θέμα της διαδοχής συνωστίζονται στελέχη όπως ο Γ. Μαύρος, ο Κων. Μητσοτάκης, ο Τσιριμώκος και ο Ανδρέας Παπανδρέου. Αν σε αυτό το σκηνικό αναμείξουμε τις επιρροές στρατοκρατών, Φρειδερίκης, Αμερικανών και ντόπιων οικονομικο-πολιτικών συμφερόντων, τότε το μείγμα είναι κάτι παραπάνω από εκρηκτικό! Και αυτή η έκρηξη έγινε ξημερώματα Παρασκευής 21ης Απρ. 1967, ώρα 1.30.
Ιουλιανά – Αποστασία – Δικτατορία -2-
Μετά τον 2ο μεγάλο πόλεμο ήρθε ο εμφύλιος και στο μέσο του εμφυλίου το «εθνοσωτήριο» ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΡΣΑΛ. Μια οικονομική βοήθεια που βοήθησε περισσότερο τους κλέφτες παρά την Ελλάδα!
Αυτοί που ήθελαν ελεγχόμενη την Ελλάδα, δεν ήθελαν ανάπτυξη στη χώρα. Δεν ήθελαν σταθερότητα, τους βόλευε μια Ελλάδα επαίτης, γονατισμένη οικονομικά, ελεγχόμενη πολιτικά και αδύναμη παντού. Το σχέδιο ΜΑΡΣΑΛ έβαλε τις βάσεις για τον «έλεγχο» και δημιούργησε τα «οικονομικά τζάκια». Αυτά με τη σειρά τους δημιούργησαν τα «πολιτικά τζάκια», που συνεχίζουν μέχρι τις μέρες των «μνημονίων» ακάθεκτα το «θεάρεστο» έργο τους!
Επειδή μεγάλο μέρος της οικονομικής βοήθειας πήγαινε στις στρατιωτικές δαπάνες και δεν είχαμε τώρα πόλεμο, ο Ξενοφών Ζολώτας είχε πει πως «το πρόβλημα των στρατιωτικών δαπανών σωρεύει μεγάλους κινδύνους και αφήνει έκθετον την οικονομικήν ανάπτυξιν και σταθερότηταν της Χώρας».
Πολύ απλά ο Ξενοφών Ζολώτας επισημαίνει ότι η σταθερότητα και ανάπτυξη δεν εξαρτώνται από την αμυντική ικανότητα της Χώρας (και είχαμε ειρήνη τότε), αλλά από την οικονομική ανάπτυξη. Και αυτό είναι που δεν επιθυμούσαν οι «επιβήτορες». Την οικονομική ανάπτυξη. Μπορεί να μην το λέει ευθέως ο Ζολώτας, αλλά αφήνει αιχμές πως μόνον έτσι, αφενός υπονομεύει την οικονομική ανάπτυξη και αφετέρου, οι κλέφτες θησαυρίζουν από τις στρατιωτικές προμήθειες. Με αυτές τις πολεμικές (σε καιρό ειρήνης!!!) προμήθειες στήθηκαν τα νέα μεταπολεμικά «τζάκια» στην οικονομικο-πολιτική σκηνή και τα οποία μακροημερεύουν έως τις μέρες μας!
Η «ΑΠΟΣΤΑΣΙΑ» έρχεται… -3-
Ας δούμε το δρόμο που ακολουθείται για να φτάσουμε στο «ποθούμενο» του εξωτερικού παράγοντα και των ντόπιων συνεργατών τους!
Οι Αμερικανοί γνωρίζοντας την «θεωρία της μάζας» και το χόρτο που βοηθά στην εξέλιξη αυτή, αυτό που χρειαζόταν ήταν απόλυτα ελεγχόμενους πολιτικούς. Αυτούς που θα καθοδηγούσαν τις «μάζες» των ψηφοφόρων!
Επειδή σ’ αυτή τη φάση η «Δεξιά» εκτιμήθηκε πως δεν ήταν «η κατάλληλη» για το σκοπό και επειδή ήταν ταϊσμένη πολύ καλά για να αντιδράσει σε έξωθεν εντολές, επιλέγεται το «Κέντρο» ως η «καταλληλότερη» δύναμη δράσης! Εκτιμήθηκε ακόμη πως το «Κέντρο» μπορεί να εγκλωβίσει την «Αριστερά» και να αποφευχθούν ανεξέλεγκτες καταστάσεις!
Ο Γ. Παπανδρέου είναι ήδη δοκιμασμένος και υπάκουος από πολύ παλαιότερα και η νίκη της ΕΝΩΣΗΣ ΚΕΝΤΡΟΥ το 1961 θεωρείται ομαλή εξέλιξη. Ενοχλούν όμως οι παραχωρήσεις στην ΕΔΑ και αρχίζει η υπονόμευση. Το πρόβλημα δεν είναι η ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΟΥ, αλλά ο Γ. Παπανδρέου.
Σε αυτή τη φάση έρχεται να βοηθήσει την «αντίδραση» κατά του Γ. Παπανδρέου η φούσκα του ΑΣΠΙΔΑ. Υπαρκτός ο ΑΣΠΙΔΑ, αλλά δεν είναι παρά μια παρεούλα φιλο-Ανδρεϊκών αξιωματικών, που απλά «τα λένε!». Ο φιλικός δεσμός του Ανδρέα Παπανδρέου με αυτούς τους αξιωματικούς (Άρης Μπουλούκος) δίνει τα «φτερά» στον Ανδρέα να βγει στο προσκήνιο. Με αυτόν τον «αέρα» ο Ανδρέας κάνει «ντου» στην πολιτική και από άγνωστος βγαίνει στον «αφρό». Ακούγεται τώρα παντού το όνομά του!
Ιουλιανά – Αποστασία -4-
Ο Γ. Παπανδρέου για να αποδείξει την προβοκάτσια περί ΑΣΠΙΔΑ, διατάσσει διοικητική εξέταση και για να μην υπάρξει αμφισβήτηση, την αναθέτει στον φιλοβασιλικό αντιστράτηγο Ι. Σίμο. Το πόρισμα είναι αθωωτικό για τον ΑΣΠΙΔΑ και αυτό δεν ικανοποιεί θρόνο και ΗΠΑ. Έτσι το παλάτι ζητά να παραπεμφθεί η υπόθεση σε τακτική ανάκριση. Ο Γ. Παπανδρέου συμφωνεί, αλλά με τον όρο να πάει πακέτο με το ΣΧΕΔΙΟ ΠΕΡΙΚΛΗΣ (υπόθεση βίας και νοθείας 1961).
Ρελάνς από τον Γ. Παπανδρέου, ο οποίος ζητάει ακόμη την παραίτηση του υπουργού Αμύνης Πέτρου Γαρουφαλιά.
Ο Π. Γαρουφαλιάς όμως αρνείται να παραιτηθεί και ο βασιλιάς αρνείται να υπογράψει το αίτημα του πρωθυπουργού για παραίτηση Γαρουφαλιά!
Σύμφωνα με το Σύνταγμα, «ο βασιλιάς συμβουλεύει, αλλά η κυβέρνηση αποφασίζει». Οι ανταλλαγές επιστολών μεταξύ βασιλιά-Γ. Παπανδρέου δείχνουν το πλήρες αδιέξοδο και στην τελική συνάντηση 15 Ιουλίου στα ανάκτορα, ο Γ. Παπανδρέου ανακοινώνει πως με το ξημέρωμα θα υποβάλλει την παραίτησή του!
Ιουλιανά – Αποστασία και το «πακέτο» σε δολάρια -5-
Ο Γ. Παπανδρέου παραιτείται και ο Νόβας επιλέγεται ως νέος πρωθυπουργός.
Ψήφο εμπιστοσύνης όμως; Βρίσκονται οι πρώτοι 25 αποστάτες από την «Ένωση Κέντρου», αλλά δεν φτάνουν. Χρειάζονται και άλλοι. Όπως γράφει ο Βασίλης Ραφαηλίδης «η ταρίφα ορίζεται από 100-200 χιλιάδες δολάρια το κεφάλι.
Ποσό μικρό σε σχέση με τα οφέλη της ολιγαρχίας από τη «δημοκρατία», που πρόκειται να αγοραστεί στην κυριολεξία!
Και ήταν όλοι κεντρώοι οι άθλιοι. Πουλήθηκαν για 100 χιλιάδες δολάρια οι φθηνότεροι και 200 χιλ. δολάρια οι ακριβότεροι. Η αγοραπωλησία έγινε σε τρία στάδια και όσοι πουλήθηκαν πρώτοι πήραν τα λιγότερα… Επιτελείς του σχεδίου της Αποστασίας, ο Χοϊδάς από τη μεριά των ανακτόρων και ο Κ. Μητσοτάκης από τη μεριά του Κέντρου».
Στο «πρώτο στάδιο» ο Νόβας δεν παίρνει ψήφο εμπιστοσύνης. Στο «δεύτερο στάδιο» δεν θα πάρει ψήφο εμπιστοσύνης ούτε ο ΕΑΜίτης Τσιριμώκος. Θα πετύχει τον στόχο ο Στ. Στεφανόπουλος, κεντρώος κι αυτός!
Η κερκόπορτα άνοιξε, η πόλη πάρθηκε και η προδοσία είχε κεντρώο άρωμα. Η αποστασία έγινε πράξη με ψήφο της Βουλής 24 Σεπτ. 1965!
Ιουλιανά – Αποστασία και ο πρώτος νεκρός -6-
Η όλη εξέλιξη όμως κάνει τον Γ. Παπανδρέου σύμβολο της δημοκρατίας. Ό,τι είχε χάσει ο πιο πιστός άνθρωπος του «συστήματος» το κέρδισε τώρα. Σε λίγες μέρες η Αθήνα σείεται και ο Γ. Παπανδρέου γίνεται λαϊκός ήρωας. Αντί όμως να κάνει τα αυτονόητα, δεν τολμά. Συμβιβάζεται συμμετέχοντας στο συμβούλιο του Στέμματος και έτσι νομιμοποιείται το βασιλικό πραξικόπημα!
Ο διαλλακτικός Παν. Κανελλόπουλος αντιλαμβάνεται τον κίνδυνο της δημοκρατίας και συμφωνεί με τον Γ. Παπανδρέου για εκλογές σε 45 μέρες. Οι άνθρωποι του «συστήματος» όμως αντιδρούν και ο Κανελλόπουλος αποσύρει την πρόταση για εκλογές. Η Αποστασία τώρα επεκτείνεται και στο κόμμα Μαρκεζίνη. Οι αποστάτες πληθαίνουν και η τιμή πώλησης ψήφου είναι πολύ καλή!
Εν τω μεταξύ στους δρόμους της Αθήνας γίνεται χαμός, ο πρώτος νεκρός είναι ο Σωτήρης Πέτρουλας και πολλοί οι τραυματίες και συλληφθέντες. Η κυβέρνηση Αποστατών Στ. Στεφανόπουλου αντέχει 15 μήνες.
Η Αθήνα πλέον καίγεται από τις διαδηλώσεις και ο πρεσβευτής Φίλιπ Τάλμποτ βλέπει την κατάσταση να ξεφεύγει από τα χέρια του. Στη φάση αυτή φαίνεται να τα βρίσκουν Παπανδρέου-Κανελλόπουλος και αποφασίζουν εκλογές.
Ο Γ. Παπανδρέου παρότι έχει λαϊκή στήριξη, πάλι δεν τολμά. Είναι το παρελθόν που τον βαραίνει; Σαν καλό και υπάκουο σκυλί πάλι «συμμαζεύεται» και επιλέον προσπαθεί να συμμαζέψει και τον Ανδρέα, ο οποίος δείχνει τάσεις φυγής από την πολιτική γραμμή του πατέρα του.
Μέσα σε όλα αυτά, φαίνεται πως οι πρωταγωνιστές της Αποστασίας να έχουν καεί. Ο μεν Τσιριμώκος, από σίγουρος διάδοχος του «Γέρου» και τώρα αποστάτης, έχει «τελειώσει» και ο δεύτερος δελφίνος Κ. Μητσοτάκης δεν έχει καμιά ελπίδα διαδοχής. Ο μόνος διάδοχος τώρα φαίνεται να είναι ο ατίθασος Ανδρέας Παπανδρέου, αλλά δεν είναι ο εκλεκτός του «συστήματος». Το περίεργο είναι πως ο Γεώργιος Παπανδρέου είναι αυτός που δέχεται να τον αχρηστεύσει!
Η κυβέρνηση Αποστατών τελικά τελειώνει 20/12/1966, μετά τη συμφωνία για εκλογές μεταξύ Παπανδρέου-Κανελλόπουλου. Θεωρούν πως οι εκλογές θα ηρεμήσουν την κατάσταση και θα φέρουν πολιτική ομαλότητα!
Η κωμωδία καλά κρατεί και ο λαός είναι στα κάγκελα. Η ΕΔΑ με τον Ηλία Ηλιού καταγγέλλει την κωμωδία και έρχεται τώρα η κυβέρνηση Παρασκευόπουλου με τις ψήφους ΕΡΕ-ΕΝΩΣΗΣ ΚΕΝΤΡΟΥ. Η βόμβα που σκάει όμως είναι από τα χέρια του Ανδρέα Παπανδρέου, όταν 40 βουλευτές της «ΕΚ» δεν την στηρίζουν. Ο Ανδρέας Παπανδρέου καθοδηγεί την «κίνηση των 40» και με αυτό προετοιμάζει τη δική του ώρα
Ο Ανδρέας όμως εκείνη τη στιγμή δεν είναι αποδεκτός από το «σύστημα». Όχι γιατί ήταν αντιαμερικανός ή σοσιαλιστής, αλλά γιατί δεν ήταν «δοκιμασμένος». Ήταν κάτι νέο, απέναντι στο παλιό και ελεγχόμενο, άρα όχι και αποδεκτός. Δεν ήταν καιρός για πειράματα. Το «σύστημα» άρχισε να βάζει σε εφαρμογή το «plan B».
Η ώρα της 21ης Απριλίου 1967
Με τις κυβερνήσεις των Αποστατών, οι βασικοί στόχοι εκπληρώνονται. Ανακόπτεται ο δρόμος προς τα αριστερά (η ΕΔΑ το 1958 είχε 25%) και βρέθηκε συμβιβαστική οδός με «αδελφωμένα» τα κόμματα «Ένωση Κέντρου-ΕΡΕ». Επιπλέον κλείνουν πολλά ζητήματα που ενοχλούσαν. Εκδίδεται πόρισμα για την δολοφονία Λαμπράκη, με αθώωση των υπευθύνων, απαλλάσσονται οι υπεύθυνοι του «Σχεδίου ΠΕΡΙΚΛΗΣ» και παραπέμπονται όμως οι αξιωματικοί του ΑΣΠΙΔΑ!
Η χούντα των στρατηγών είναι σε ετοιμότητα αν παραστεί ανάγκη και αυτό εάν δεν βρεθεί τρόπος για αγαστή συνεργασία μεταξύ «Ένωσης Κέντρου-ΕΡΕ». Πάντως οι εκλογές έχουν οριστεί για τον Μάϊο 1967 και τον Ανδρέα να συμβιβάζεται!
Η κυβέρνηση Παρασκευόπουλου δεν τους χρειάζεται άλλο και γι’ αυτό ανατρέπεται και οι νέες εκλογές ορίζονται για τις 28 Μαϊου 1967. Όμως η CIA έχει πληροφορίες πως ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΟΥ και ΕΔΑ θα ξεπεράσουν το 60% και οι ΗΠΑ δεν θέλουν ρυθμιστή την ΕΔΑ. Με δεδομένο όμως πως πρώτο κόμμα είναι η ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΟΥ, θέλουν ρυθμιστή την ΕΡΕ. Πώς θα γίνει αυτό όμως, όταν η ΕΔΑ έχει «ρεύμα»; Εδώ μπαίνουν στο παιχνίδι τα μεγάλα-βρώμικα μυαλά, η Αριστερά παρασύρεται εκεί που θέλουν και παίζει το παιχνίδι τους. Ίσως γι’ αυτό ο Ηλίας Ηλιού κάποια άλλη στιγμή δήλωσε πως «όσες μπανανόφλουδες πέταξαν στην Αριστερά, τις πάτησε όλες!».
Εν τω μεταξύ οι οχλοκρατικές εκδηλώσεις είναι καθημερινό φαινόμενο και ο «κομμουνιστικός κίνδυνος» ο μπαμπούλας για τον έλεγχο της πολιτικής σκηνής με μία χούντα!
Είναι Παρασκευή 21 Απριλίου 1967 και ώρα 1.15 μεσάνυχτα. Τα τανκς του Στυλιανού Παττακού έχουν ξεκινήσει από το Γουδί και ο Παττακός δηλώνει την επομένη: «Ουδαμού συνήντησα εχθρόν».
Πραγματική αντίσταση δεν υπήρξε. Ούτε στην αρχή του καθεστώτος ούτε κατά τη διάρκεια αυτής. Ανώτατες δικαστικές αρχές και Ακαδημία έκριναν το καθεστώς καθ’ όλα νόμιμο. Το πολιτικό σύστημα είχε ξοφλήσει. Ξεχωρίζουν λίγοι αντιστασιακοί και αυτό σε προσωπικό επίπεδο. Ο Αλέκος. Παναγούλης κυρίως και κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις, εκτός και εάν θεωρήσουμε «αντίσταση» την τουριστικού τύπου περίπτωση της Μελίνας Μερκούρη, που το «έπαιζε» πασιονάρια (κατά τον Βασ. Ραφαηλίδη).
Ο Βασ. Ραφαηλίδης σημειώνει κι αυτός δύο θανάτους που έπαιξαν ρόλο στα μελλούμενα. Πεθαίνει ξαφνικά στις αρχές Φεβρουαρίου 1964 ο Σοφοκλής Βενιζέλος, λίγο πριν τις εκλογές της 16 Φεβρουαρίου. Λίγο μετά τις εκλογές πεθαίνει ο βασιλιάς Παύλος, 6 Μαρτίου 1964.
Είναι δύο σημαδιακοί θάνατοι. Ίσως ο Βενιζέλος να απέτρεπε την Αποστασία. Οι αποστάτες ήταν άνθρωποι του περιβάλλοντός του οι περισσότεροι και αυτός να τους απέτρεπε να γίνουν αποστάτες. Ίσως και ο βασιλιάς Παύλος να συγκρατούσε τη Φρειδερίκη, η οποία ελέγχει τώρα απόλυτα τον νεαρό Κωνσταντίνο.
Πολλά ίσως. Γεγονός είναι πως το παλιό πολιτικό σύστημα ήταν φθαρμένο και μπουκωμένο με τα λεφτά του ΣΧΕΔΙΟΥ ΜΑΡΣΑΛ, ο Γ. Παπανδρέου πλήρως ελεγχόμενος από το κακό παρελθόν του και η δημοκρατία στηριζόταν στη βία, στην απάτη και στο εύκολο «πολιτικό» χρήμα!
Να μην ξεχνάμε το ρόλο του πρεσβευτή των ΗΠΑ Τζων Πιουριφόυ και την θεωρία του για την «πλειοψηφία της λεοπάρδαλης», το ρόλο του Κ. Μητσοτάκη, την αδυναμία της Αριστεράς να αντιληφθεί εγκαίρως το παιχνίδι και να αντιδράσει κατάλληλα.
Να μην διαφεύγει της προσοχής μας πως η μεν ΔΕΞΙΑ και ΑΡΙΣΤΕΡΑ έχουν ιδεολογία και κοινωνική βάση, ενώ το ΚΕΝΤΡΟ ουδεμία σχέση έχει με ιδέες. Είναι παντού, φτάνει εκεί να υπάρχει στρωμένο τραπέζι. Δεν είναι τυχαίο πως τα φασιστικά κινήματα στην Ευρώπη της 10ετίας 1920-1030 είχαν θαυμαστές Έλληνες Κεντρώους πολιτικούς (Ν. Πλαστήρας) και στις φασιστικές ελληνικές οργανώσεις ηγούνταν Κεντρώοι πολιτικοί και στρατιωτικοί. Ούτε είναι τυχαίο πως στην μετα-σοβιετική εποχή στην Ευρώπη, κεντρώοι και σοσιαλιστές εφαρμόζουν όλα τα δύσκολα της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης!
Κατά τον Βασ. Ραφαηλίδη το κράτος έγινε έτσι για να ανήκει στους λίγους και οι πολίτες γι’ αυτό δεν το θεώρησαν ποτέ δικό τους. Το τελευταίο άρθρο του Συντάγματος για την προστασία του πολιτεύματος ήταν το 114, εξ’ ου και το σύνθημα 1-1-4. Το διαμορφούμενο κράτος προστατεύει τους υποταγμένους στην εξουσία, που για τον απλό άνθρωπο εκπροσωπεί ο βασιλεύς και η κυβέρνηση. Κάτω από αυτές τις συνθήκες είναι δυνατόν να υπάρξει αξιοπρέπεια; Και όταν δεν υπάρχει προσωπική αξιοπρέπεια, πώς θα ήταν δυνατόν να υπάρξει εθνική τοιαύτη;