Το σύστημα αξιών των ΗΠΑ είναι κοσμικο – θρησκευτικό κράμα

Ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ, ο Γάλλος διαφωτιστής με το «Κοινωνικό Συμβόλαιο» θέλει τη θρησκεία ως βάση στην προσπάθεια θεμελίωσης κράτους και η χρήση της έννοιας πολιτική θρησκεία βρίσκει αποδοχή στην Αμερική του σήμερα.
Κανένας, όμως, δεν αναρωτιέται σοβαρά και υπεύθυνα ποια κοινά στοιχεία θα μπορούσε να έχει η χριστιανική μεταφυσική με την αντιμεταφυσική θεμελίωση και λειτουργία του σύγχρονου αμερικανικού νεωτερικού κράτους.
Κι όμως είναι ολοφάνερη η απώλεια του χαρακτήρα της Εκκλησίας μέσα σ’ αυτόν το λαβύρινθο των διαφόρων αμερικανικών ομολογιών.
Οι Εκκλησίες έχουν πολλαπλώς μπερδευτεί και αυτοπαγιδευτεί στην αγωνία της προσπάθειάς τους να κάνουν διακριτή τη θρησκευτική τους μαρτυρία σ΄έναν κόσμο πλουραλιστικό.
Μια θρησκεία με θεσμικό χαρακτήρα συνήθως πάσχει σε μια από τις δύο μορφές παρουσίας και δράσης που διακρίνονται για τον αταίριαστο χαρακτήρα τους : είτε διασφαλίζει το μήνυμά της για τα μέλη της σε προσωπικό επίπεδο, αλλά όχι και για το σύνολο της κοινωνίας, είτε καταφέρνει να σχετίζεται ιστορικά με τη δημόσια πραγματικότητα, αλλά με πολύ μικρή έως ασήμαντη χρησιμότητα για τους απλούς ανθρώπους και τις ανάγκες τους.
Αυτό συμβαίνει, επειδή πάντοτε το αμερικανικό σύστημα αξιών ήταν ένα κοσμικο – θρησκευτικό κράμα, σε πλήρη αρμονία με το ίδιο μίγμα αξιών που συνήθως εμφανίζει η αμερικανική θρησκεία.
Οι Εκκλησίες και οι συναγωγές μπορούσαν να αντιμετωπίσουν σχετικά εύκολα την εκκοσμίκευση του εικοστού αιώνα, γιατί σε κάποιο βαθμό ενσωμάτωσαν στη δομή της σκέψης τους και σε δομές λειτουργίας τους πολλές από τις κοσμικές αξίες της κοινωνίας.
Οι σημερινοί χριστιανοί των ΗΠΑ (προτεστάντες των διαφόρων ομολογιών και καθολικοί) δείχνουν να είναι πεπεισμένοι πως το πρώτιστο θρησκευτικό τους καθήκον απέναντι στο κράτος είναι να του παρέχουν στήριξη επειδή τους εξασφαλίζει τη λεγόμενη θρησκευτική ελευθερία, ενώ την ουσία της δημοκρατίας την αντιμετωπίζουν από ουδέτερη έως φιλικά προσκείμενη προς αυτούς.
Ηλίας Κ Μάρκου