ΒΑΙΝΟΜΕΝ ΠΡΟΣ ΦΙΜΩΣΙΝ; Γράφει ο Γιάννης Σ. Κωτσαδάμ, φιλόλογος-συγγραφέας

Ραγδαία μεταβάλλονται τα πάντα στον καιρό μας. Ίσως οι πλείστοι να μην έχουμε πλήρη συνείδηση του ρυθμού αλλαγής που προκαλεί ίλιγγο και οδηγεί σε καθολική ανατροπή μέτρων και σταθμών, όρων και κοινωνικών συμβολαίων, ρητρών και αξιών, τιμών και αδοξίας, μνήμης και λήθης και άλλων συναφών ή συμπαρομαρτούντων. Με μορφή παιγνιώδη, σε καφενεία και άλλους χώρους όπου συνευρίσκονται κατά συνθήκην οι Νεοέλληνες (έθος όχι και τόσο νέο, αν θυμηθούμε τον περίπυστο λόγο «υπέρ Αδυνάτου» του ρήτορα Λυσία, όπου αναφέρεται η φράση: ο καθένας από σας συνηθίζει να συχνάζει άλλος σε κουρείο, άλλος σε τσαγκαράδικο, άλλος σε μυροπωλείο και άλλος αλλού…), ακούγεται η έκφραση: ρε μήπως μας ψεκάζουν; Με αυτή την αφορμή, γράφονται αυτές οι γραμμές, για να βάλουν το δάχτυλο πάνω στην πληγή. Και, φυσικό είναι να αποπνέουν και κάποια οργή ή καταφορά εναντίον θεσμών και καταστάσεων. Να σημειώσουμε, αρχικά, το στοιχείο της οργής. Πάρτε παράδειγμα τα ποικίλα μέσα επικοινωνίας, τηλεοράσεις, ραδιόφωνα, εφημερίδες, περιοδικά. Με τη γενικότερη έννοια, μέσα επικοινωνίας είναι και τα βιβλία, άρα οι εκδοτικοί οίκοι. Ποια είναι η συμπεριφορά όλων αυτών των μέσων; Δε χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση. Το καθένα τους έχει τον δικό του σκοπό. Μαυρίζει ό,τι δεν το ευχαριστεί και φωτίζει ό,τι του αρέσει. Ακόμα χειρότερα: χαλιναγωγεί και κατευθύνει το μέσον στο στόχο που επιδιώκει το αφεντικό του. Οι ασχολούμενοι στο όποιο μέσον ούτε καν διανοούνται να διαφοροποιηθούν. Αντίθετα, γίνονται βασιλικότεροι του βασιλέως. Από τη μια εξοργίζεσαι, παράλληλα, όμως, και θλίβεσαι, όταν διαπιστώνεις την τόση έλλειψη ήθους, εντιμότητας και αξιοπρέπειας αυτών των παπαγάλων! Θα πεις, εργάζονται για να ζήσουν. Είναι το βιοποριστικό τους πόστο. Σεβαστό, θεμιτό και δικαιολογημένο. Και πολλοί είναι αξιοπρεπείς. Υπάρχουν, όμως, οι ψηλά ιστάμενοι και αδρά αμειβόμενοι. Όχι πολλοί, αρκετοί, όμως. Αυτοί είναι, πράγματι, «για φτύσιμο». Γιατί αδρά αμειβόμενοι και κραυγαλέα υπεραμυνόμενοι του δίκιου του αφέντη τους, παραπλανούν τους πλημμελώς ενημερωμένους και διαμορφώνουν συνειδήσεις στρεβλές και σύμφωνες με τα σχέδια του εντολοδότη εργοδότη τους. Μέσα από τέτοιες καλοστημένες προπαγάνδες δημιουργούνται καταστάσεις και οικοδομούνται ψευδεπίγραφα «οικοδομήματα» με ιερές αποστολές και θεάρεστα έργα που προκαλούν τον θαυμασμό των αφελών και καλοσυνάτων συνανθρώπων τους, που σπεύδουν, μάλιστα, να γίνουν αρωγοί, έστω και με το υστέρημά τους. Δυστυχώς, οι αφελείς είναι πάντα πρόθυμοι, χάρη στη μακάρια άγνοιά τους. Και, αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι, αυτοί οι αφελείς είναι το «άλας της γης». Οι άλλοι, οι «πονηροί», τρέπονται κατά κανόνα προς τις παντοειδείς κομπίνες. Όπου κι αν ανήκουν, όποιο λειτούργημα κι αν ασκούν.

Πολιτικοί, κληρικοί, διανοούμενοι (του γλυκού και θολού νερού, βέβαια), εθελοντές, ευεργέτες, «ευυπόληπτοι αρωγοί» των αναξιοπαθούντων, διοργανωτές εκδηλώσεων αλληλεγγύης, σκηνοθέτες τηλεμαραθωνίων για βοήθεια (τάχα!) στα φτωχά παιδιά του Τρίτου κόσμου, παπάδες με ανασκουμπωμένα μανίκια για να σερβίρουν φαγητό σε φτωχούς και να μετράνε πόσες μερίδες πρόσφεραν στους ταλαίπωρους και πόσα ξόδεψε η εκκλησία (που δε βάζει φράγκο από την τσέπη της, αφού ό,τι προσφέρει είναι προσφορές από τον κόσμο!…).

Και, κάτι που διαφεύγει από τους πολλούς: ταμειακές μηχανές έχουν το παγκάρι τους (όπως έχει ο τελευταίος περιπτεράς), για να μετρηθούν και φορολογηθούν τα εισοδήματά τους; Και ακόμα: λογάριασε κανείς τι προϊόν αισχροκέρδειας είναι τα εισοδήματά τους, αφού ένα κερί που κοστίζει δυο δεκάρες φτάνει να εισφέρει στο ναό δέκα ευρώ, με «άναψε-σβήσε» δέκα και περισσότερες φορές; Βέβαια, σε όλα αυτά υπάρχουν εξαιρέσεις. Ε, και; Οι εξαιρέσεις μας μάραναν; Γι’ αυτές πρέπει να γίνεται ο λόγος; Εξαίρεση υπήρξε και στον Παράδεισο!

(Βρέθηκε ο Εωσφόρος!). Αυτό είναι το θέμα; Όχι, βέβαια. Το θέμα είναι να γίνει κάποτε η κοινωνία ανθρώπινη. Και προς αυτή την κατεύθυνση λίγοι ενεργούν. Λίγοι από τους δυνατούς και κινούντες τα νήματα. Το σημειώσαμε από την αρχή, το υπογραμμίζουμε για άλλη μια φορά: οι διαμορφωτές της κοινής γνώμης, της κοινωνικής συνείδησης, οι κάτοχοι των μέσων ενημέρωσης και επηρεασμού των λαϊκών στρωμάτων είναι ταγμένοι απέναντι στα συμφέροντα του κόσμου, απέναντι στα δίκαια του λαού. Αλλά, και πάλι για λόγους δικαιοσύνης, θα πρέπει και τώρα να σημειώσουμε ότι και στο χώρο των μέσων ενημέρωσης υπάρχουν αρκετές φωνές ειλικρίνειας, δικαιοσύνης και αγώνα για το δίκιο του απλού κόσμου που μάχεται τίμια για τον επιούσιο. Ναι, υπάρχουν και τηλεοράσεις και ραδιόφωνα και εφημερίδες που μάχονται μαζί με τους φτωχούς και τους αδικημένους και στέκουν στο πλευρό τους. Λίγες φωνές, ίσως. Και μικρές, κατά κανόνα. Ναι. Υπάρχουν, όμως. Και αυτά τα μέσα Ενημέρωσης που σέβονται το ρόλο τους και μάχονται για τα δίκαια του απλού λαού, πρέπει και οι αναγνώστες και ακροατές να τα τιμούν και να τα στηρίζουν. Γιατί είναι χρήσιμα βήματα και μετερίζια πάνω στα οποία μπορεί να πατήσει και να σταθεί όρθιος ο άνθρωπος του μόχθου, της βιοπάλης και της δημιουργίας του εθνικού πλούτου. Οι στυλοβάτες της εθνικής οικονομίας είναι οι άνθρωποι της καθημερινής βιοπάλης. Όποιος στηρίζει αυτούς, ισχυροποιεί τα θεμέλια του ίδιου του κράτους, του λαού, της κοινωνίας. Και αυτό το κάνουν περισσότερο μικρές ταπεινές, σε μορφή και εμφάνιση, και αξιόπρεπες εφημερίδες και τοπικά ραδιόφωνα, και όχι εφημερίδες με πολύχρωμες εκτυπώσεις, που μετατρέπονται σε χρυσοθήρες και ταΐζουν τον κόσμο με φούμαρα και χυδαιογραφήματα, ανούσια και ψυχοφθόρα. Καταστροφικά ιδιαίτερα για τα νέα παιδιά, που βλέπουν τον ορίζοντα ζοφερό κι αδιέξοδο!