Λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή για την αντιμετώπιση οξείας σκωληκοειδίτιδας. Γράφει ο Δημήτριος Κοκκώνης

Η οξεία σκωληκοειδίτιδα αποτελεί το συχνότερο χειρουργικό πρόβλημα. 1 στους 12 ανθρώπους παγκοσμίως υποβάλλεται σε σκωληκοειδεκτομή κάποια στιγμή στη ζωή του.

Η οξεία σκωληκοειδίτιδα είναι η οξεία φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης και παρουσιάζεται συνήθως με άλγος στο δεξιό λαγόνιο βόθρο (το δεξιό τμήμα της κάτω κοιλίας). Μερικές φορές εμφανίζεται με πόνο γύρω από τον ομφαλό, ο οποίος μετά από μερικές ώρες ή ημέρες μεταναστεύει στο κάτω δεξιό τμήμα της κοιλίας. Πολλές φορές ο πόνος συνοδεύεται από ναυτία, έμετο, διάρροια, πυρετό, ανορεξία (συμπτώματα παρόμοια με γαστρεντερίτιδα!). Είναι συχνότερη πάθηση σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες, αλλά μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε ηλικία.

Η διάγνωση είναι κυρίως κλινική. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει αξιόπιστη εργαστηριακή εξέταση, η οποία θα μας βεβαιώσει 100% για την ύπαρξη οξείας φλεγμονής της σκωληκοειδούς απόφυσης- ωστόσο η αξονική τομογραφία τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται ολοένα και περισσότερο και έχει πολύ μεγάλη ευαισθησία στη διάγνωση της πάθησης. Το πρόβλημα της διάγνωσης είναι πιο έντονο σε γυναίκες της αναπαραγωγικής ηλικίας, διότι τα συμπτώματα της σκωληκοειδίτιδας μιμούνται γυναικολογικές παθήσεις (ρήξη/συστροφή κύστης ωοθήκης, ρήξη έκτοπου κυήσεως ή διαταραχές εμμήνου ρύσεως).

Η θεραπεία της νόσου είναι κατεξοχήν χειρουργική. Μέχρι και πρόσφατα, η δεδομένη αντιμετώπιση της πάθησης ήταν η ανοιχτή σκωληκοειδεκτομή. Με την έλευση της λαπαροσκοπικής και γενικά της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής (minimally invasive surgery), η λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή έχει επικρατήσει της ανοιχτής παγκοσμίως. Στις ανεπτυγμένες χώρες (Αγγλία, Γερμανία, Σκανδιναβία, ΗΠΑ) η πλειοψηφία των ασθενών υποβάλλονται σε λαπαροσκόπηση και περίπου στο 95% των περιπτώσεων οι χειρουργοί κατορθώνουν να αφαιρέσουν τη σκωληκοειδή απόφυση με αυτή τη μέθοδο.

Στη λαπαροσκοπική προσέγγιση διενεργούμε 3 μικροσκοπικές τομές (κάτωθεν του ομφαλού, στην υπερηβική χώρα και στην αριστερή κάτω κοιλία), ενώ αντίθετα στην ανοιχτή χειρουργική μπορεί να χρειαστεί να κάνουμε μία αρκετά μεγάλη και, εν τέλει, αντι-αισθητική τομή.

Τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής σκωληκοειδεκτομής είναι τα εξής: λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος, καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα, μικρότερο ποσοστό μολύνσεων τραύματος, λιγότερες μετεγχειρητικές συμφύσεις, μικρότερη διάρκεια νοσηλείας- σε ανεπίπλοκη σκωληκοειδεκτομή ο ασθενής μπορεί να λάβει εξιτήριο την ίδια ημέρα! Οι ασθενείς επιστρέφουν στην εργασία τους και στις συνήθεις δραστηριότητές τους γρηγορότερα. Επίσης, σε υπέρβαρους ασθενείς έχει σαφή πλεονεκτήματα, γιατί αποφεύγονται οι επιπλοκές του ανοιχτού χειρουργείου σε αυτή την ομάδα υψηλού κινδύνου.

Ένα όμως πολύ σημαντικό πλεονέκτημα είναι η χρήση της μεθόδου σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, γιατί η λαπαροσκόπηση μπορεί να θέσει τη σωστή διάγνωση. Αυτό συμβαίνει, γιατί με τη λαπαροσκοπική κάμερα έχουμε τη δυνατότητα να επισκοπήσουμε όλη την κοιλία.  Έτσι σε περιπτώσεις, όπου μια γυναίκα χειρουργείται, αλλά αποδεικνύεται ότι η σκωληκοειδής της απόφυση είναι φυσιολογική, μπορούμε να ελέγξουμε τα γυναικολογικά της όργανα (μήτρα, ωοθήκες) και να διορθώσουμε το πρόβλημα, π.χ. ρήξη κύστης ωοθήκης. Αντίθετα, σε ένα ανοιχτό χειρουργείο, μπορεί να χρειαστεί να κάνουμε μία τεράστια μέση τομή για να θέσουμε τη σωστή διάγνωση! Η λαπαροσκόπηση πλέον θεωρείται και διαγνωστικό εργαλείο και όχι μόνο θεραπευτική πράξη.

Η λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή είναι επέμβαση ρουτίνας και στα παιδιά και μπορεί να εφαρμοστεί και κατά τη διάρκεια μιας τυχόν εγκυμοσύνης. Δεν χρειάζεται κάποιο ειδικό εξοπλισμό, αφού χρειαζόμαστε λιγότερα λαπαροσκοπικά εργαλεία ακόμη και από αυτά που χρησιμοποιούνται στις λαπαροσκοπικές χολοκυστεκτομές.  Έτσι, μπορεί να διενεργηθεί σε οποιοδήποτε περιφερειακό νοσοκομείο ή Ιδιωτική Κλινική.

Δημήτριος Κοκκώνης

Γενικός Χειρουργός- Ογκοπλαστικός Χειρουργός μαστού και δέρματος- Λαπαροσκοπική Χειρουργική

Μετεκπαιδευθείς στο Ηνωμένο Βασίλειο (Chelsea and Westminster, Royal Surrey Hospital)