Από τα μέσα του 19ου αιώνα οι επιστήμονες διαχώρισαν την προϊστορία στις τρεις εποχές, του Λίθου, του Χαλκού και του σιδήρου (με πρώτους να χρησιμοποιούν τη διάκριση αυτή τους Σκανδιναβούς αρχαιοδίφες), ενώ η εποχή του Λίθου διαχωρίστηκε επίσης σε Παλαιολιθική και Νεολιθική.
Η Ελλάδα, είναι βέβαιο ότι υπήρξε η πύλη εισόδου προς την γηραιά ήπειρο, αλλά το πότε, δηλαδή σε πια ακριβώς από αυτές τις εποχές πρωτοεμφανίστηκε ο άνθρωπος στη γεωγραφική επικράτεια της Ελλάδας δεν έχει αποσαφηνιστεί, μια και οι επιστημονικές απόψεις διίστανται. Μια από τις ενδείξεις οικισμού της Ελλάδας από την αρχαιότερη Παλαιολιθική εποχή είναι ο λίθινος χειροπέλεκυς που βρέθηκε το 1963 στη Δυτική Μακεδονία και συγκεκριμένα στο χωριό Παλαιόκαστρο, του Δήμου Βοίου, του νομού Κοζάνης από την ερευνητική ομάδα του πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ με επικεφαλής τον E.S. Higgs.
Αυτό το «εργαλείο» είναι κατασκευασμένο με την τεχνική Λεβαλλουά (η οποία συναντάται και σε ευρήματα της Μέσης Παλαιολιθικής της Δυτικής Ευρώπης) από πρασινωπό τραχύτη ( πυριτόλιθο), έχει μήκος 15,3 εκατοστά και πλάτος 10 εκατοστά, ενώ μοιάζει και με τους χειροπέλεκεις του «Αχελαίου» τύπου, από τη γαλλική τοποθεσία Σαίντ Ασέλ. Έχει αδρή κατεργασία, βάση αδούλευτη, αμυγδαλόσχημο περίγραμμα και χτυπήματα σχετικά λίγα. Αν και τυπολογικά φαίνεται το αρχαιότερο παλαιολιθικό, η ηλικία του δεν μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια και το τοποθετούν χρονολογικά πριν από εκατό χιλιάδες χρόνια περίπου, στη λεγόμενη Αχελαία περίοδο, που πήρε το όνομά της από την περιοχή Σαιντ Ασέλ της Γαλλίας.
Από τη Μακεδονική επίσης γη, έχουμε το μοναδικό σπουδαίο ανθρωπολογικό λείψανο του Πλειστόκαινου, το κρανίο του Νεάντερταλ, που βρέθηκε στο σπήλαιο των Πετραλώνων της Χαλκιδικής. Το κρανίο, από το οποίο λείπει μόνον η σιαγόνα, ανακαλύφθηκε τυχαία το 1960, όταν μια ομάδα επισκεπτών κατέβηκε από ένα τεχνητό άνοιγμα στη μεγάλη σπηλιά «Κόκκινες Πέτρες», που ανοίγεται στους πρόποδες του χαμηλού σε υψόμετρο (642μέτρα) ασβεστολιθικού βουνού «Κατσίκα», κοντά στο χωριό Πετράλωνα του νομού της Χαλκιδικής.
Για τη χρονολόγηση αυτού του ευρήματος αρχικά εκφράστηκαν απόψεις που το τοποθετούσαν χρονολογικά περίπου πριν από τριακόσιες χιλιάδες χρόνια, αλλά οι μελέτες συνεχίστηκαν σε συσχετισμό και με τα άλλα ζωολογικά λείψανα που βρέθηκαν στο μεγάλο σπήλαιο (1500 μέτρα), οπότε κατέληξαν στο συμπέρασμα, πως μάλλον πρόκειται για πανίδα του τέλους της τελευταίας Μεσοπαγετώδους ή της αρχής της επομένης Παγετώδους, δηλαδή πριν από 75 έως 50 χιλιάδες χρόνια……
Απόσπασμα από το βιβλίο ΙΧΝΗΛΑΤΩΝΤΑΣ ΤΑ ΣΗΜΑΔΙΑ ΤΟΥ θΕΟΥ
Ηλίας Μάρκου