Όταν τον Απρίλη του 1941 τα Γερμανικά στρατεύματα έσπασαν το «Αλβανικό Μέτωπο» , βομβάρδιζαν με τα αεροπλάνα τα Ελληνικά τμήματα του στρατού που υποχωρούσαν άτακτα και συγχρονως προέβαιναν σε βομβαρδισμους και εχθροπραξιες στα χωριά και πόλεις απ οπου περνούσαν.
Τρομοκρατημένοι οι κάτοικοι τηςπεριοχης έφευγαν αρον- αρον στην ύπαιθρο για να σωθούν από τη φασιστική λαίλαπα..!
Οι κάτοικοι της Λευκοπηγης και των γύρω χωριών φορτώνοντας στα ζωα και στους όμους τους ό,τι χρήσιμα πράγματα μπορούσαν , πήραν τις οικογενειες τους και κατέφυγαν στα ανοιξιάτικα και καλοκαιρινά ορεινά βοσκοτόπια.
Ξαποστασαν στο «Μπαράκο» οπου είχαν τις στρούγκες με πρόβατα και υπήρχαν αρκετά «αλώνια» με αχυρώνες , στα «Μεσοραχια» οπου ειχαν τα ανοιξιάτικα μαντρια και κυριως στο «Ζγκοστι» οπου είχαν πολλες στρούγκες με γίδια , με ανοιχτες καλοκαιρινές καλύβες και πρόχειρα μαντρια -«διαζιά» οπως τα ονόμαζαν.
Μαζί τους έφυγαν και πολλες οικογενειες από το Πρωτοχωρι και τη Μεταμοσφωση κι έτσι γέμισαν από κόσμο τα βουνά .
Η κάθε οικογένεια μαζί με αλλες «βολεύονταν» οπου έβρισκαν σε μαντρια , καλύβες , αχυρωνες και φυσικά πολλοι ανοιχτά στο ύπαιθρο , οπου τα βραδυα κοιμούνταν με φόβο και αγωνια αντικρίζοντας τον ουρανό αντί το ταβάνι του σπιτιου τους και «τα παιδιά μετρώντας τ άστρα». (για να θυμηθούμε και λίγο από το μυθιστορημα του Μενέλαου Λουντέμη με τον ομονυμο τίτλο).
Όλη αυτή η οδυνηρή περιπέτεια , η οποία κράτησε αρκετές μέρες, συνέπεσε με τις γιορτές του Πάσχα εκείνης της μαύρης-πρώτης χρονιας της ναζιστικης κατοχης . (1941-1944)
Οπως ήταν επόμενο το Πάσχα του 1941 έγινε…χωρίς παπάδες επιτάφιο και Ανάσταση…
Αυτά τ ακούγαμε από τους γονείς και τους παπουδες μας και τα αναφέρω με αφορμή τις μέρες του Πάσχα που περναμε φέτος, μετά από ογδοντα ακριβως χρονια , σε μια κατάσταση «ιδιότυπης κατοχης» , με φόβο και περιορισμούς όχι λογω Γερμανων αλλά πανδημιων..!
Με την ευκαιρία θα αναφέρω τρία περιστατικά από εκείνη την περιπέτεια , τα οποία μου διηγήθηκαν τρία αγαπητά μου προσωπα αυτές τις μέρες….
— Ο ξάδερφος μου Νίκος Πάσχος του Βασιλειου-«Μανιακα», έντεκα χρόνων τοτε(1941) , θυμήθηκε ότι ο αδερφος του ο Πάσχος είχε αρρωστήσει στο Ζγκοστι και του έδινε γάλα και γιαούρτι ο Πρωτοχωριτης Απόστολος …. που είχε αγελάδες και ζούσε με την οικογένεια του μαζί τους , όσον καιρό έμειναν στο βουνό.!
— Η γυναίκα του η κ Περιστερα μου ανέφερε ότι η πολυπληθής οικογένεια του πατέρα της Γεωργίου Δουγαλη και των αδερφών του «ξήλωσαν» ακόμα και τ αμπάρι και πήραν μαζί τους το στάρι στο μαντρί τους το «Μιντιλαθκο» στα Μεσοραχια οπου κατεφυγαν φεύγοντας από το χωριό.
— Ο ξάδερφος μου Σακης Μητλιαγκας μου ανεφερε ότι επειδή ήταν πολύ μικρος και δε μπορουσε να περπατήσει ακόμα , τον κουβαλουσε στο Ζγκοστι στην πλάτη της «γκαΛευκοπηγη λιγκουτσι» η θεία μας η Σοφία , μάνα του Γιώργου και Βαγγέλη Καραπατσιου που τότε ήταν κοπέλα ακόμα.
Γιωργος Μητλιαγκας
Υ Γ. παρα τις δυσκολίες επικοινωνίας , λόγω πανδημιας , ωστόσο πιστεύω ότι μπορούμε να αντλήσουμε πληροφορίες από ανθρωπους που έζησαν εκείνη την τραγική-ιστορικη περιπέτεια…
9