Για πολλούς επιστήμονες ο πιο ονομαστός Homo sapiens υπήρξε ο άνθρωπος του Νεάντερταλ, που πήρε το όνομά του από την ομώνυμη κοιλάδα της Γερμανίας κοντά στο Ντίσελντορφ, όπου και βρέθηκαν το 1856 τα πρώτα λείψανά του.
Πενήντα χρόνια αργότερα στη νοτιοδυτική Γαλλία, στο Λα Σαπέλ – ω – Σαιν, ανακαλύφθηκε ένας πλήρης σκελετός Νεάντερταλ, που έδινε την εικόνα ανθρώπου σκυφτού και καμπουριασμένου.
Οι σημερινοί επιστήμονες συγκλίνουν στην άποψη πως εκείνοι οι άνθρωποι υπέφεραν από αρθρίτιδες και ότι δεν αποτελούν τον άμεσο πρόγονό μας, αφού η εξωτερική τους εμφάνιση δεν ανταποκρίνεται στα χαρακτηριστικά της κοινά αποδεκτής εικόνας του «πολιτισμένου» ανθρώπου.
Επισημαίνουν, όμως, ότι η πνευματική ζωή του Homo neanderthalensis, ξεπερνούσε κατά πολύ την αντίστοιχη των προγόνων του. Κατά τις ανασκαφές σε πολλές περιοχές της Ευρώπης οι αρχαιολόγοι και οι παλαιοντολόγοι ανέσυραν ευρήματα, που παραπέμπουν σε τελετές λατρείας, γι αυτό και πολλοί εκφράζουν σήμερα τη βεβαιότητα πως στη ζωή των Νεάντερταλ υπήρχε κάποιο θρησκευτικό υπόβαθρο και το οποίο ίσως να φτάνει και μέχρι την πίστη σε μεταθανάτια ζωή, αφού μαζί με τους σκελετούς βρέθηκαν θαμμένα τρόφιμα, εργαλεία, κρανία ζώων και διάφορα άλλα ευρήματα.
Ηλίας Κ Μάρκου