Οι κοινωνιολόγοι θεωρούν τη μαζική κοινωνία ως μία από τις συνέπειες της βιομηχανικής επανάστασης και ίσως να μην έχουν άδικο.
Είτε έτσι είναι, όμως, είτε κάπως έτσι, η αδιαμφισβήτητη αλήθεια είναι πως σήμερα στον 21ο αιώνα η ανθρωπότητα στην κλίμακα των ανθρωπιστικών αξιών κατρακυλά όλο και πιο χαμηλά και ο πολιτισμός μας οπισθοχωρεί ολοταχώς! Οπισθοχωρεί η σημερινή κοινωνία ως προς τις αξίες, που τη συνέχουν, τη διατηρούν ζωντανή και την εξυψώνουν.
Όλο και περισσότερα από τα μέλη της χάνουν την ατομικότητά τους και ενσωματώνονται στο κατεστημένο οικονομικο – κοινωνικό σύστημα, αποδεχόμενα πλήρως την υποταγή τους στην τάση για μαζοποίηση. Το άτομο αντί να ενεργοποιείται ως πολίτης, βυθίζεται στη γενική θολούρα του όλου, απεμπολώντας την ιδιαιτερότητα και την αυτοτέλεια του. Και όπως είναι φυσικό, το άτομο που δεν είναι ενεργός πολίτης, που απορροφάται από το σύνολο της ολότητας, δεν μπορεί να αναπτύξει την προσωπικότητά του, να οραματιστεί το αύριο και να συμβάλλει στην κοινωνική πρόοδο. Αλλά και μια κοινωνία με αποχαυνωμένους ανθρώπους, υποδουλωμένους στα προτάγματα ενός ομοιογενούς συνόλου χωρίς προκαθορισμένους στόχους και αποσαφηνισμένη κοσμοαντίληψη και κοσμοθεωρία, δε διαγράφει ανοδική πορεία στον ορίζοντα του πολιτισμού.
Ο σημερινός άνθρωπος παγιδεύτηκε από τις αλλοπρόσαλλες συνθήκες της εποχής του, της υπερπληροφόρησης, της ταχύτητας, και της υπερκατανάλωσης, αλλά και της έλλειψης αυτοπεποίθησης και πίστης σε ιδανικά. Τρέχει διαρκώς για να επιβιώσει καταναλώνοντας, αλλά δεν προλαβαίνει να σκεφτεί για να ζήσει.
Ερήμωσαν τα χωριά στην περφέρεια και μπούκωσαν τα αστικά κέντρα με ανθρώπους που δεν γνωρίζονται και δε μιλούν μεταξύ τους. Πλήρης η αποπροσωποποίηση και γενικευμένη η αλλοτρίωση. Στριμωγμένοι οι άνθρωποι στη γκρίζα ανωνυμία της μεγαλούπολης, ασφυκτιούν και δεν έχουν περιθώρια για να αυτοπροσδιοριστούν, να ανασάνουν από τον αέρα της μοναδικότητας της προσωπικότητάς τους. Οχυρώνονται πίσω από τη μάζα για να καλύψουν το φόβο και την ατολμία τους να κοιτάξουν την αλήθεια στα μάτια. Μια αλήθεια που παρασύρθηκε κι αυτή στη δίνη της χαμένης ανεξαρτησίας της σκέψης. Φοβάται ο σημερινός άνθρωπος να συγκρουστεί με το κοινωνικό ακοινώνητο κατεστημένο για να μην τον απορρίψει, οπότε γίνεται ένα με αυτό, και δυστυχώς το ενισχύει περισσότερο. Η μαζικοποίηση σε πλήρη εξέλιξη και δίχως αναχώματα!
Ηλίας Μάρκου
Από το βιβλίο ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΕ ΛΕΞΕΙΣ