Στα χρόνια μετά τον πόλεμο και έντονα στα χρόνια της μεταπολίτευσης, κυρίαρχο ήταν το ερώτημα, ποιος είπε το ΟΧΙ. Ο λαός ή ο Μεταξάς; Ανάλογα με το πολιτικό πιστεύω του ο καθένας, έδινε και την απάντηση. Άλλοι πως το είπε ο Μεταξάς και άλλοι πως το είπε ο λαός. Απάντηση σύμφωνα με τα πολιτικά τους πιστεύω και όχι με ιστορικά κριτήρια.
Βέβαια την απάντηση τη δίνουν οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές με πρώτο τον Ιταλό πρέσβη Γκράτσι που έδωσε την διακοίνωση στον Μεταξά στις 3 τα ξημερώματα. Το καταθέτει στο ιστορικό του βιβλίο μετά τον πόλεμο. Ο Μεταξάς του είπε «ώστε έχουμε πόλεμο». Το γράφει στο βιβλίο του και ο Παν. Κανελλόπουλος, πως ο κυβερνήτης είπε το ΟΧΙ στην ιταλική απαίτηση.
Αλλά και πιο πρόσφατα, ένας Έλληνας πολιτικός που πήρε μέρος στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο, ο Ευάγγελος Γιαννόπουλος, σε τηλεοπτική εκπομπή για το ποιος είπε το ΟΧΙ, απάντησε χωρίς να μασάει τα λόγια του «ναι το ΟΧΙ το είπε ο Μεταξάς». Είχε προηγηθεί λαϊκό δημοψήφισμα από τον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ (Οκτ. 1985), όπου συντριπτικά πλειοψήφησε η άποψη πως το ΟΧΙ το είπε ο Μεταξάς.
Ας δούμε όμως τι έκαναν οι πολιτικοί μας, όταν οι Γερμανοί μπήκαν στην Αθήνα. Μόνον το ΚΚΕ και ο Παναγής Τσαλδάρης αρνήθηκαν να δουν και να αποδεχτούν τον Τσολάκογλου. Όλοι οι άλλοι έγιναν φιλικότατοι συνομιλητές του. Φιλικότατος και ο «μαύρος καβαλάρης» Νικ. Πλαστήρας. Η πρώτη επιστολή του Ν. Πλαστήρα (16 Ιουλίου 1941) από τη Νίκαια της Γαλλίας προς τον πρεσβευτή της Ελλάδας στο Βισύ Π. Μεταξά, λέει πολύ απλά πως πρέπει η Ελληνική κυβέρνηση να μην προχωρήσει σε πόλεμο «εις έναν άνισον πόλεμον με μίαν μεγάλην δύναμιν ως η Ιταλία» και σε δεύτερη επιστολή ζητούσε την μεσολάβηση των Γερμανών για να σταματήσει ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος.
Σε άλλη επιστολή του προς τον Κομνηνό Πυρομάγλου, μετά την έναρξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου (Nice/21-4-41) γράφει: «Η καταστροφή που ανέμενα με την ανόητον πολιτική που ηκολούθησαν οι ανεύθυνοι επήλθεν ήδη. Και είναι τόσο τραγική. Νομίζω πως εντός 4-5 ημερών θα καταληφθή και η Αθήνα. Πρέπει το ταχύτερον να συνθηκολογήσουν και θα γίνη αυτό θέλοντας ή μη. Είμαι της γνώμης πως πρέπει να γίνη κυβέρνηση φιλογερμανική για να καταστήσωμεν ολιγώτερον οδυνηράν την ήτταν…».
Το περιεχόμενο των δύο επιστολών του στρατηγού Νικ. Πλαστήρα δείχνει καθαρά, πως, ενώ η Ελλάδα ήταν παράδειγμα για όλους τους λαούς για τους αγώνες υπέρ της ελευθερίας και έγραφε σελίδες δόξας στα βουνά της Βορείου Ηπείρου και στα οχυρά Μεταξά στη Μακεδονία, ο «μαύρος καβαλάρης» μιλούσε για υποταγή της Ελλάδας στον «άξονα».
Λίγες μέρες πριν ο Γκράτσι εγχειρίσει στον Μεταξά το τελεσίγραφο του πολέμου, ο Ν. Πλαστήρας από το Παρίσι παρήγγειλε στον κυβερνήτη Μεταξά «πρέπει να αποφύγωμεν πάση θυσία τον πόλεμον εναντίον της Ιταλίας, φθάνοντες και μέχρις ωρισμένων εδαφικών προς αυτή παραχωρήσεων».
Ακόμη και ο στενός του συνεργάτης Εμμ. Τσουδερός είχε επισημάνει τον ύποπτο ρόλο του Ν. Πλαστήρα… «έχω αποδείξεις ότι ο Πλαστήρας είναι εις στενήν επαφήν μετά Γερμανών».
Επίσης, ο Γ. Παπανδρέου δήλωνε «θείον δώρον δια τον Ελληνικόν λαόν η συγκατάβασις του κατακτητού το ότι εδέχθη να γίνη Ελληνική κυβέρνησις» και έτρεξε αμέσως στον Τσολάκογλου, πλην κομμουνιστών και Τσαλδάρη.
Όλο σχεδόν το πολιτικό σύστημα βρέθηκε στην αυλή του Τσολάκογλου, όπως και η πνευματική ηγεσία. Η δε σύγκλητος Αθηνών με ανακοίνωσή της λέει «χαίρουσα επί τη συγκροτήσει της Εθνικής κυβερνήσεως, υποβάλλει θερμά συγχαρητήρια εις τας στιβαράς χείρας της υμετέρας εξοχώτητος… αισθάνεται το καθήκον να διαδηλώση ότι τάσσεται παρά το πλευρόν αυτής και ότι σύμπαν το έθνος θα συνδράμη εκθύμως την υφ’ υμάς κυβέρνησιν».
Λίγοι οι πολιτικοί που στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων. Οι περισσότεροι συνεργάστηκαν με τον Τσολάκογλου και μάλιστα στη δίκη των δοσιλόγων ήταν μάρτυρες κατηγορίας.
Μελετώντας την ιστορία παίρνουμε και την πληρωμένη από αυτήν απάντηση. Όσοι μιλούν για δημοκρατία, δεν το κάνουν πάντα από σεβασμό στην ιδεολογία. Η ιστορία λοιπόν, γνωρίζοντας πρόσωπα και καταστάσεις, θέτει ευθέως το ερώτημα «θα έλεγαν όχι οι πολιτικοί μας, αν αυτοί βρισκόταν τότε στην εξουσία της χώρας»;
Βιβλιογραφία:
1) «Ήρωες και προδότες στην κατοχική Ελλάδα
2) «Το Ημερολόγιο του Γκράτσι» (ο Ιταλός πρέσβης που απέδωσε το τελεσίγραφο στον Μεταξά).
Υ.Γ.: Για τον θρίαμβο αυτό των Ελλήνων, που ήταν και παγκόσμιος θρίαμβος, μίλησαν όλοι οι ηγέτες παγκόσμια. Ξεχωρίζουμε τη δήλωση του Ιωσήφ Στάλιν γιατί είναι και η πλέον συγκλονιστική, την οποία εν πολλοίς δεν γνωρίζουμε, για λόγους προπαγάνδας: «Στη Βουλγαρία θα μπούμε ως τιμωροί, στη Σερβία ως ελευθερωτές και στην Ελλάδα ως προσκυνητές».