ΔΕΡΒΗ ή ΑΡΚΕΥΘΗ ΙΚΟΝΙΟΥ ΛΥΚΑΟΝΙΑΣ. ΣταύροΥ Π. Καπλάνογλου Συγγραφέα Ιστορικού ερευνητή .

Ήταν η πιο ανατολική πόλη που επισκέφθηκαν ο Παύλος και ο Βαρνάβας στο πρώτο ιεραποστολικό ταξίδι του Παύλου. Ο Παύλος επισκέφτηκε ξανά την πόλη στο δεύτερο και πιθανώς στο τρίτο ταξίδι του καθώς περνούσε προς τα δυτικά μέσα από την περιοχή

ΘΕΣΗ

H Δέρβη έχει σχεδόν εξαφανιστεί σήμερα.

Ο Στράβων τοποθετεί τη Δέρβη «στα πλάγια» της Ισαυρίας και σχεδόν στην Καππαδοκία. Αλλού, λέει ότι ήταν στην ενδέκατη νομαρχία της Καππαδοκίας.

Όταν οι Απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας επισκέφτηκαν τη Δέρβη, ήταν στη Λυκαονία .

Ο Στέφανος ο Βυζάντιος τοποθετεί τη Δέρβη στην Ισαυρία.

Λίγες επιγραφές, νομίσματα και λογοτεχνικές αναφορές και ένας μη ανασκαμμένος τύμβος φέρουν ελάχιστη μαρτυρία για μια πόλη που ήταν ένας από τους πρώτους αποδέκτες του κηρύγματος των Αποστόλων Παύλου και Βαρνάβα.

Έχει διαπιστωθεί ότι ο τύμβος Κερτ κοντά στο Εκινέζου είναι η αρχαία Δέρβη .

Αυτό αποκαλύφθηκε από επιφανειακές έρευνες και ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν στην περιοχή.

Συγκεκριμένα, μια επιγραφή που βρέθηκε σε αυτό τον τύμβο χρονολογείται από το 157 μ.Χ. Το γεγονός ότι χρονολογείται από το 157 και αναφέρει τη Δέρβη υποστηρίζει αυτόν τον προσδιορισμό.

Ο λόφος Κερτ ( Kerti Hüyüku ) βρίσκεται κοντά στο χωριό Εκινιόζου του Καραμάν,

24 χλμ. βόρεια βορειοανατολικά της αρχαίας Λαράντα ή Karaman όπως λέγεται σήμερα ,

97 χλμ. από τα Λύστρα , και περίπου 100 χλμ. ΝΑ του Ικονίου .

ΟΝΟΜΑ

Διαχρονικά η Δερβη είχε τα ονόματα : Δέρβη , Derbe, Δέρμην, Devri Şehrı Delbia , Δελβεία) , Κλαυδιοδέρβη , Αρκεύθη , Κερτί Χουγιούκ ( Kerti Hüyüku )

Μπορεί να υπάρχουν πολλές πόλεις με το όνομα Δέρβη, καθώς η Δέρβη (που σημαίνει στενή πύλη ή είσοδο) είναι ως το πλείστον γεωγραφικό τοπωνύμιο .

— Δέρβη , Derbe,

Το όνομά της αναφέρεται από το Στράβωνα και το γεωγράφο Πτολεμαίο.

Μια άλλη επιγραφή που αναφέρει την Δέρβη βρισκοταν σε μια επιτύμβια στήλη από τον 4ο–5ο αιώνα μ.Χ., ανακαλύφθηκε στο κοντινό χωριό Sudurai.ǧ.

Αυτή η επιγραφή, που περιβάλλεται από πέντε εγχάρακτους ομόκεντρους κύκλους, αναφέρει «τον πιο Θεόφιλο Μιχαήλ, επίσκοπο της Δέρβης»

η επιγραφή βρέθηκε κοντά στο Devri Şehri, περίπου 2,5 μίλια νοτιοανατολικά από Τύμβο του Κερτ ( Kerti Höyük )

Το Derbe κατα την αποψη των αρχαιολογων της γειτονκης χωρας προέρχεται από το Derbent που προέρχεται από το περσικό ” Darband ” ( περσικά : دربند , λιτ. ‘Barred gate’, from dar “gate” + band “bar,” lit. “barred gate” , που μεταφράζεται σε ένα παρακείμενο πέρασμα, σε μια στενή είσοδο πύλης.

Απο άλλους η λέξη Δέρβη είναι Χεττιτικής πρoέλευσης τοπωνύμιο.

Το εθνικό απαντά στην ονομαστική ενικού ως Δερβήτης, Δερβαίος και στη γενική πληθυντικού ως Κλαυδιοδερβητών.

— Δέρβεια, Δέρμην, Δέλβειαν,

Ο Στέφανος Βυζάντιος παραδίδει εκτός της συνηθισμένης ονομασίας και τις ονομασίες Δέρβεια , Δέρμην, Δέλβειαν.

— Αρκεύθη

Επίσης ο Στέφανος Βυζάντιος προσθέτει την πληροφορία οτι Αρκεύθη αποκαλούσαν στη Λυκαονική γλώσσα την Δερβη στην αρχαιοτητα που ειναι το αγριο κυπάρισσι που μάλλον ευδοκιμούσε εκεί.

*Ετυμολογία

Η λέξη “άρκευθος” προέρχεται από την αρχαία ελληνική γλώσσα και η ετυμολογία της δεν είναι απόλυτα σαφής. Υπάρχουν διάφορες θεωρίες σχετικά με την προέλευσή της, αλλά καμία δεν είναι οριστικά επιβεβαιωμένη.

Μία από τις θεωρίες συνδέει την λέξη με την αρχαία ελληνική λέξη “άρκυς” που σημαίνει δίχτυ, λόγω της χρήσης των κλαδιών του φυτού για την κατασκευή διχτυών. Μια άλλη θεωρία συνδέει την λέξη με το λατινικό “juniperus”, το οποίο είναι η λατινική ονομασία του φυτού. Επίσης, έχει προταθεί σύνδεση με το αρχαίο ινδικό “ŗksara-” που σημαίνει ακίδα ή αγκάθι, λόγω των ακανθωδών φύλλων του φυτού.

*Το φυτο Αρκεύθος , (κεδροκούκουτσο) juniperus communis.

Ο άρκευθος, γνωστός και ως αγριοκυπάρισσο, είναι ένας αειθαλής θάμνος ή μικρό δέντρο με βελονοειδή φύλλα και καρπούς που μοιάζουν με μούρα. Είναι γνωστός για τις θεραπευτικές του ιδιότητες, όπως η τόνωση της κυκλοφορίας του αίματος και η αποτοξίνωση του δέρματος

–Κλαυδιοδέρβη

Το όνομα άλλαξε σε Κλαυδιοδέρβη από την εποχή των Κλαυδίων λόγω μάλλον της εύνοιας του αυτοκράτορα, για να επανέλθει ο αρχικός τύπος του Δέρμην

Δέρβη (σήμερα Κερτί Χουγιούκ). Μετονομάστηκε σε Κλαύδιο-Ντέρμπε περίπου το 41 μ.Χ.

— Delbia , (Δελβεία)

Ο Στέφανος αναφέρει επίσης ότι η μορφή Πρώιμους Βυζαντινούς χρόνους και εξής, όπως φαίνεται στο Συνέκδημο του Ιεροκλέους, στα πρακτικά των Οικουμενικών Συνόδων και στα εκκλησιαστικά τακτικά.

Θεωρήθηκε Χεττιτικής πρoέλευσης τοπωνύμιο,. πιθανότατα χρησιμοποιούνταν, και η μορφή Derme, σύμφωνα με τον Capito, και κάποιοι, λέει, την ονόμασαν Delbia (Δελβεία), π.

*Δέρβη = Ekinözü (Aşıran) ?

Σήμερα κοντά στο Κερτί Χουγιούκ βρίσκεται ο οικισμός Ekinözü (Aşıran) του Kαραμάν .

ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ

Είναι άγνωστο ποιο ήταν το μέγεθος της πόλης στην αρχαιότητα ,η επιλογή του Αποστόλου Παύλου να κηρύξει τον λόγο του Θεοί σε αυτή την πολύ , δείχνει ότι ήταν μια μεγάλη και ενδιαφέρουσα πόλη.

ΙΣΤΟΡΙΑ

Η πόλη προφανώς βρισκόταν στα σύνορα δύο περιοχών και κυβερνιόταν από διάφορες δυναστείες, συμπεριλαμβανομένων των αρχαίων Φρυγών, Ελλήνων και Εβραίων και στην εποχή του Παύλου αναδείχθηκε από τους Ρωμαίους,

Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι κατοίκηση στην θέση της Δέρβης υπήρχε από την Προϊστορική μέχρι τη Ρωμαϊκή περίοδο, που έφθασε ως Devri Şehri στη Βυζαντινή περίοδο.

Αναφέρεται από τον Ξενοφώντα, το 401 π.Χ. ότι βρισκόταν στη Φρυγία ( Ανάβαση 1.2.19)

Αν και πιστεύεται ότι η Δέρβη ιδρύθηκε ως Ελληνιστική πόλη,λίγο μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου .,(ενδεχόμενα να ήταν επανίδρυση μετά από κάποια καταστροφή )

Οι πληροφορίες που συγκεντρώσαμε αρχίζουν από τον 1 π.χ. και φθανουν εως 1465 μ.Χ.

Αυτή η πόλη ήταν το φρούριο ενός διάσημου αρχηγού ληστών, όταν καταλήφθηκε από τον Αμύντα, τον τελευταίο βασιλιά της Γαλατίας (Στράβων, XII, i, 4· vi, 3· Δίων Κάσσιος, XLIX, xxxii).

— Αντίπατρος ο Δερβήτης

Η Δέρβη πρώτη φορά εμφανίζεται στο ιστορικό προσκήνιο στα μέσα του 1ου αι. π.Χ.

Εκεί ήταν τύραννος ο Αντίπατρος ο Δερβήτης, επικεφαλής ληστών, ο οποίος έλεγχε και τα γειτονικά Λάρανδα.

–Βασιλιάς Αμύντας

Ο βασιλιάς Αμύντας της Γαλατίας του επιτέθηκε λίγο μετά το 31 μ.Χ. και έθεσε υπό τον έλεγχό του τις δύο αυτές πόλεις, οι οποίες, μαζί με τα Ίσαυρα που του έδωσαν οι Ρωμαίοι, αποτέλεσε την ισαυρική περιοχή της Λυκαονίας, που εντάχθηκε στο Βασίλειο της Γαλατίας.-

— Βασίλειο της Μεγάλης Καππαδοκίας του Αρχελάου Α

Μετά το θάνατό του βασιλιάς Αμύντα το 25 π.Χ. εντάχθηκε στο βασίλειο της Μεγάλης Καππαδοκίας του Αρχελάου Α΄

— Αρχελάου Β

Από το 17 μ.Χ. στα επικράτεια του γιου του Αρχελάου Β΄ μέχρι το 35 μ.Χ.

— Βασίλειο του Αντιόχου Δ΄ της Κομμαγηνής

Αυτή η χρονική στιγμή προσαρτήθηκε πιθανόν στο βασίλειο του Αντιόχου Δ΄ της Κομμαγηνής.

Μετά την εκθρόνισή του το 73 αποτέλεσε μία από τις πόλεις της στρατηγείας της επαρχίας της Καππαδοκίας.

Όταν το βασίλειο του Αμύντα πέρασε, μετά τον θάνατό του το 25 π.Χ., στους Ρωμαίους, έγινε επαρχία και ονομάστηκε Γαλατία . Αυτή η επαρχία περιελάμβανε τα Λάραντα καθώς και τη Δέρβη στα νοτιοανατολικά, και για ένα διάστημα τα Λάραντα ήταν η συνοριακή πόλη που έβλεπε προς την Καππαδοκία, την Κιλικία και τη Συρία μέσω των Κιλικικών Πυλών.

37 και 41 μ.Χ

Αλλά μεταξύ 37 και 41 μ.Χ. τα Λάραντα μεταφέρθηκαν στο «προστατευόμενο» βασίλειο του Αντίοχου, και η Δέρβη έγινε η συνοριακή πόλη. Ήταν η τελευταία πόλη σε ξεχωριστό ρωμαϊκό έδαφος, στον δρόμο που οδηγούσε από τη Νότια Γαλατία προς την Ανατολή. Εδώ το εμπόριο που εισερχόταν στην επαρχία έπρεπε να πληρώνει τους τελωνειακούς δασμούς. Ο Στράβωνας καταγράφει αυτό το γεγονός όταν αποκαλεί τη Δέρβη «τελωνειακό σταθμό»

Οφείλει τη σημασία της (και κατά συνέπεια την επίσκεψή της από τον Παύλο στο πρώτο του ταξίδι) σε αυτό το γεγονός, και στη θέση της σε έναν μεγάλο ρωμαϊκό δρόμο που οδηγούσε από την Αντιόχεια, την πρωτεύουσα της Νότιας Γαλατίας, στο Ικόνιο, τον Λάραντα, την Ηράκλεια-Κυβίστρα και τις Κιλικικές Πύλες. Ρωμαϊκά ορόσημα έχουν βρεθεί κατά μήκος της γραμμής αυτού του δρόμου, ένα σε ένα σημείο 15 μίλια βορειοδυτικά της Δέρβης. Ήταν μια από εκείνες τις πόλεις της Λυκάωνας που τιμήθηκαν με τον τίτλο «Κλαυδιανή» από τον αυτοκράτορα Κλαύδιο. Τα νομίσματά της φέρουν την επιγραφή «Κλαύδιο-Δέρβη». Αυτό υπονοούσε σημαντική σημασία και ευημερία, καθώς και έντονο φιλορωμαϊκό αίσθημα. Ωστόσο, δεν βρίσκουμε τη Δέρβη να στέκεται σε απόσταση, όπως οι ρωμαϊκές αποικίες Ικόνιο και Λύστρα, από το Κοινό Συμβούλιο των Λυκάονων πόλεων (Κοινόν Λυκαονίας).

47-49 μ.Χ.

Πιθανότατα λίγο πριν από το χειμώνα του 47-48 Κ.Χ., κατά τη διάρκεια του πρώτου ιεραποστολικού του ταξιδιού, ο Παύλος έφτασε στη Δέρβη έπειτα από έναν σφοδρό λιθοβολισμό στα γειτονικά Λύστρα. Εκεί κηρύχθηκε με επιτυχία ο λόγος του θεού από τον Απόστολο Παύλο και τον Άγιο Βαρνάβα (Πράξεις, xiv, 6, 20, 21) και την επισκέφθηκε ξανά ο Άγιος Παύλος (Πράξεις, xvi, 1)

Ο Απόστολος Παύλος πέρασε από τη Δέρβη στα τρία πρώτα του ευαγγελικά ταξίδια. Σε σύγκριση με άλλες πόλεις της περιοχής όπου διώχθηκε, ο Παύλος γίνεται δεκτός με μεγαλύτερη προσοχή και φιλοξενία από τους ανθρώπους εδώ.

Στη Δέρβη, αυτός και ο Βαρνάβας «διακήρυξαν τα καλά νέα» και έκαναν «αρκετούς μαθητές», περιλαμβανομένου πιθανώς και του “Γάιου από τη Δέρβη”, ο οποίος αργότερα μνημονεύεται ως σύντροφος του αποστόλου σε κάποιο ταξίδι τοΥ

Μερικούς μήνες αργότερα, μετά τη σύνοδο της Ιερουσαλήμ για την περιτομή (περ. 49 μ.Χ. ), ο Παύλος, ο οποίος βρισκόταν στη δεύτερη περιοδεία του, επισκέφτηκε ξανά τη Δέρβη

.Η Δέρβη, αν και δεν μνημονεύεται συγκεκριμένα, ενδέχεται να ήταν ένα από τα μέρη όπου σταμάτησε ο Παύλος στην τρίτη περιοδεία του, καθώς ενίσχυε τους μαθητές «στη χώρα της Γαλατίας».

Δεν αναφέρεται αν ο Παύλος έγινε αντικείμενο κακομεταχείρισης στη Δέρβη, ούτε ο ίδιος κάνει λόγο για την πόλη όταν πολλά χρόνια αργότερα εξιστορεί τα παθήματα που υπέστη σε άλλα μέρη εκεί κοντά

Περιήλθε υπό Ρωμαϊκή κυριαρχία το 129. π.Χ.

Η Δέρβη παρέμεινε στην επαρχία Γαλατίας μέχρι περίπου το 135 μ.Χ., όταν πέρασε στη δικαιοδοσία της τριπλής επαρχίας Κιλικίας-Ισαυρίας-Λυκαονίας.

— Μάρκου Αυρηλίου και Λεύκιου Βέρου

Επί των αυτοκρατόρων Μάρκου Αυρηλίου και Λεύκιου Βέρου (161-169) αποτελεί ένα από τα μέλη του Κοινού των Λυκαόνων.

295 – 692 μ.Χ.

Συνέχισε σε αυτή τη διαίρεση μέχρι το 295 μ.Χ. και στη συνέχεια συμπεριλήφθηκε στη νεοσύστατη επαρχία Ισαυρίας.

Αυτή η ρύθμιση διήρκεσε μέχρι περίπου το 372 μ.Χ., όταν η Λυκαονία, συμπεριλαμβανομένης της Δέρβης, σχηματίστηκε σε ξεχωριστή επαρχία.

Η δήλωση του Στεφάνου του Βυζαντίου ότι η Δέρβη ήταν «φρούριο της Ισαυρίας» προέρχεται από τη ρύθμιση που υπήρχε από το 295 έως το 372 μ.Χ.

Τα νομίσματα της πόλης απεικονίζουν τον Ηρακλή, την Τύχη και μια φτερωτή Νίκη γραμμένη σε ασπίδα (με το σχέδιο της Αφροδίτης της Μήλου, στο Λούβρο, στο Παρίσι).

— Πρώιμη και Μέση Βυζαντινή περίοδο,

Συνεχίζει το βίο της κατά την Πρώιμη και Μέση Βυζαντινή περίοδο, όταν επίσκοποι της απαντούν στο Συνέκδημο του Ιεροκλέους, στις Συνόδους της Κωνσταντινουπόλεως (381), της Εφέσου (431), της Χαλκηδόνας (451), της Κωνσταντινούπολης (692) και στα εκκλησιαστικά του. του 9ου αιώνα.

— Dirvi

Πιθανόν πρόκειται για το Dirvi που ανήκε το 1465 στο βακούφι του ιμαρέτ του Ibrahım Bey στο Karaman.

Από τους θεσμούς της πόλης αναφέρονται μόνο η βουλή, ο δήμος και οι άρχοντες.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ

*Δεν έχει ανασκαφεί εκτενώς Κερτί Χουγιούκ , (οι ανασκαφές ξεκίνησαν το 2012), αλλά μια επιγραφή που βρέθηκε εκεί αναφέρει «.. ΤΟΥ ΘΕΟΥΣ ΤΗΣ ΔΕΡΒΗΣ ..» καθώς και το συμβούλιο και τους κατοίκους της πόλης.

Επιπλέον, μια επιτύμβια στήλη του τέταρτου αιώνα μ.Χ. από την περιοχή αναφέρει τον Μιχαήλ, επίσκοπο Δέρβης .

Τα ερείπια της πόλης (κομμάτια μαρμάρου και κίονες) εκτείνονται σε ένα χώρο διαμέτρου 500 μ., όπου βρέθηκε κεραμική χρονολογούμενη από την Εποχή του Σιδήρου.

*Στην πλευρά αυτού του αναχώματος το 1956, ο Michael Ballance ανακάλυψε ένα λευκό ασβεστολιθικό μπλοκ ύψους περίπου 41 ιντσών, πλάτους 27 ιντσών και πάχους 27 ιντσών.

Ο λίθινος ογκόλιθος είναι εγγεγραμμένος με αφιέρωση από το συμβούλιο και τον λαό της Δέρβης προς τιμήν του αυτοκράτορα Αντωνίνου Πίου .

*Στην επιγραφή, η οποία χρονολογείται στο 157 π.Χ., η πόλη πιθανότατα αναφερόταν ως Claudioderbe, ένας ειδικός τίτλος που δόθηκε στην πόλη κατά την εποχή του αυτοκράτορα Κλαυδίου.

Τμήμα της όψης της πέτρας αμέσως πριν από τη λέξη Δερβη (Derbe ) είναι αποκομμένο.

* Αργότερα βρέθηκε μια δεύτερη επιγραφή, που σηματοδοτούσε τον τάφο ενός επισκόπου της Δέρβης

ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ

Η πόλη έκοψε νομίσματα μόνο ως μέλος του Κοινού των Λυκαόνων κατά το πρώτο μισό του 164 μ.Χ., στον εμπροσθότυπο των οποίων απεικονίζονται οι αυτοκράτορες Μάρκος Αυρήλιος και Λούκιος Βέρος, οι σύζυγοί τους Φαυστίνα Β΄ και Λουκίλλα, ενώ στον οπισθότυπο ο Ηρακλής, η Νίκη η Τύχη, ο Διόνυσος που προφανώς λατρεύονταν στην πόλη.

Ι.ΜΑΡΚΟΣ ΑΥΡΗΛΙΟΣ 121 -180 μ/Χ/ )

1. Πλευρά : Marcus Aurelius Derbe, Lycaonia. μ.Χ. 164. δαφνοστεφανομενος

2.Πλευρά : KΛAY ΔEΡB KOI ΛYKA, Ο Διόνυσος στέκεται αριστερά, κρατά κάνθαρο και θύρσο, πάνθηρας στα πόδια αριστερά.

ΙΙ, ΦΑΥΣΤΙΝΑ (125 -175 μ.Χ.)

1. Πλευρά : . ΦAYCTEINA CEBACTH, ντραπέ μπούστο αριστερά /

2.Πλευρά : KΛAY ΔEΡB KOI ΛYKAONIAC, Η Τύχη όρθια αριστερά, κρατώντας πηδάλιο και κερκότοπο.

ΙΙΙ.ΦΑΥΣΤΙΝΑ (125 -175 μ.Χ.)

1. Πλευρά : FAYCTEINA CEBACTH, ντραπέ προτομή αριστερά /

2.Πλευρά : KLAY DERB KOI LYKAONIAS, Η Τύχη όρθια αριστερά, κρατώντας πηδάλιο και κερκότοπο..

IV. ΛΟΥΚΙΟΣ ΒΕΡΟΥΣ (130-169 μ. Χ)

1. Πλευρά :. AVT KAI Λ AVΡH OVHΡΟC CEBA, Lucius Verus bust left /

2.Πλευρά : KΛAV ΔEΡB KOI ΛYKAONIAC,Ο Ηρακλής όρθιος, κρατώντας ρόπαλο, δέρμα λιονταριού και

ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Όπως δείχνουν τα προαναφερθέντα ελάχιστα νομίσματα η πίστη των κατοίκων της πόλης στην αρχαιότητα πριν την έλευση του Χριστιανισμού ήταν ταυτόσημη με των άλλων Ελλήνων μια και εμφανίζονται ο θεός Διόνυσος, η θεά Τύχη , ο ημίθεος Ηρακλής και η θεά Νίκη

Οι κάτοικοι της πόλης γνώρισαν το χριστιανισμό από τον Απόστολο Παύλο ο οποίος πέρασε από την πόλη αυτή κατά τη διάρκεια του πρώτου, του δεύτερου, ίσως και του τρίτου ταξιδιού του.

–Επισκοπή Δέρβης

Η Δέρβη υπήρξε έδρα Επισκοπής.

Η Επισκοπή της Δέρβης έγινε υποεπισκοπική έδρα του Ικονίου.

Δεν αναφέρεται σε μεταγενέστερο Notitiae Episcopatuum . Μόνο τέσσερις επίσκοποι είναι γνωστοί, από το 381 έως το 672.

Η Δέρβη αναφέρεται αρκετές φορές στα αρχεία των εκκλησιαστικών συνόδων. Ένας επίσκοπος, ο Δάφνος της Δέρβης, ήταν παρών στη Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης το 381.

Σε πρώιμους Βυζαντινούς χρόνους και εξής εμφανίζεται η επισκοπή Δέρβης , όπως φαίνεται στο Συνέκδημο του Ιεροκλέους, στα πρακτικά των Οικουμενικών Συνόδων και στα εκκλησιαστικά τακτικά.

–Η Χριστιανική εκκλησιά

Αρχαιολόγοι που σκάβουν στον τύμβο του Kerti Höyük συναντήσαν ίχνη ερειπίων Χρισταινικης εκκλησίας.

Μόνο ένα τμήμα της αψίδας στη βόρεια και ανατολική πλευρά έχει διασωθεί άθικτο μέχρι σήμερα. Πιστεύουν ότι θα βρουν και νέα τμήματα της εκκλησιάς καθώς συνεχίζεται η ανασκαφή.

Η ύπαρξη της εκκλησίας υποδηλώνει ότι μια χριστιανική κοινωνία έζησε στον τύμβο του Kerti Höyük .

Φυσικά, τα ερείπια του ανακαλυφθέντος εκκλησιαστικού κτιρίου πιθανότατα χρονολογούνται το νωρίτερο στον 4ο αιώνα. Άλλωστε, εκκλησιαστικά κτίρια άρχισαν να εμφανίζονται στην Μικρά Ασία μετά το διάταγμα ανοχής του Μεγάλου Κωνσταντίνου.

Πριν από αυτό, οι Χριστιανοί συγκεντρώνονταν κρυφά σε σπίτια και σπηλιές.

— Ο Άγιος Τιμόθεος

Ο Άγιος Τιμόθεος καταγόταν από τη Δέρβη ή από τα Λύστρα της Λυκαονίας (Μικράς Ασίας), από Έλληνα πατέρα και Ιουδαία μητέρα που μεταστράφηκε στον Χριστιανισμό. Η μητέρα του λεγόταν Ευνίκη και η γιαγιά του Λωίδα ονόματα ελληνικά που μαρτυρούν ότι στα μέρη εκείνα είχαν υπάρξει επιμειξίες μεταξύ Ιουδαίων και Ελλήνων.

Ο Άγιος Τιμόθεος ήταν στενός συνεργάτης και μαθητής του Αποστόλου.

Παύλου και τον συνόδευε σε πολλές από τις αποστολές του .

Το όνομά του σημαίνει “Εκείνος που Τιμάει τον Θεό”

Έγινε επίσκοπος Εφέσου.

Ο Παύλος του έστειλε, όταν ήταν επίσκοπος Εφέσου, δύο επιστολές, οι οποίες σώζονται στον κανόνα της Καινής Διαθήκης και εντάσσονται στις ποιμαντορικές ή ποιμαντικές, για το ποιμαντορικό περιεχόμενό τους.

Οι επιστολές αυτές θεωρούνται αξιόλογες για τις ιστορικές μαρτυρίες που παρέχουν. Σύμφωνα με τα δεδομένα της Α’ Τιμ., αυτή πρέπει να γράφτηκε από κάποια πόλη της Μακεδονίας[26], στο χρονικό διάστημα μεταξύ 63 και 67 μ.Χ..

Είναι δύσκολο να καθοριστεί η ηλικία του Τιμόθεου όταν εξελέγη επίσκοπος Εφέσου. Αν ο Παύλος, ηλικίας περίπου 65 ετών, τον λέει “νέον”, ίσως ήταν 35-40 ετών.

Μαρτύρησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Ιουλιανού του Παραβάτη. Η μνήμη του τιμάται στις 24 Ιανουαρίου.

— Γάιος από τη Δέρβη

Γάιος της Δέρβης ήταν ένας από τους ταξιδιωτικούς συντρόφους του Παύλου στο τρίτο του ιεραποστολικό ταξίδι .

Ο Λουκάς τον αποκαλεί Γάιο της Δέρβης στις Πράξεις 20:4 για να τον ξεχωρίσει από τον Γάιο που αναφέρεται στις Πράξεις 19.

Φαίνεται ότι αυτός ο Γάιος εντάχθηκε στην ομάδα του Παύλου στην Ελλάδα και έμεινε μαζί του μέσω της εισόδου τηςστην Μικρά Ασία που βάδιζε μπροστά από τον Παύλο, τον Σίλα και τον Λουκά και τους περιμένει στην Τρωάδα (Πράξεις 20:5).

ΣΗΜΕΡΑ Εκινόζου, Καραμάν

Το πιο κοντινό χωρίο στον Τύμβο που βρισκόταν η Δέρβη λέγεται σήμερα Ekinözü (Aşıran) και ανήκει στο Καραμαν.

Ίο χωριό απέχει 26 χλμ. από το κέντρο της πόλης Καραμάν και βρίσκεται σε υψόμετρο 1020 μέτρα

*Πληθυσμός

Το χωριό καταγράφηκε στο Επετηρίδα της Επαρχίας Ικονίου του (1896) ως χωριό με 36 νοικοκυριά και 122 κατοίκους.

Ο πληθυσμός του χωριού το 1904 ήταν 150 άτομα σε 35 νοικοκυριά. Το 1922 είχε 35 νοικοκυριά και 166 άτομα

Το 2021 ζούσαν στο χωρίο συνολικά 466 κάτοικοι .

Το όνομα του χωριού αναφέρεται ως Αγρόκτημα Ασιράν στα αρχεία του 1914 και ως Ασιράν στα αρχεία του 1928 και του 1968