stogiatro.gr
Η οξεία γαστρεντερίτιδα αποτελεί την κυριότερη αιτία νοσηρότητας και θνητότητας στις αναπτυσσόμενες χώρες,ενώ στις ανεπτυγμένες αποτελεί σημαντικό παράγοντα εισαγωγής στο νοσοκομείο.Εμφανίζεται συνήθως σε παιδιά,αλλά μπορεί να ταλαιπωρήσει αρκετά και τους ενήλικες.
Γράφει ο Ανδρέας Κ. Πετρόπουλος, Ειδικός Παιδίατρος, Επιστημονικός συνεργάτης Νοσοκομείου Παίδων «Η Αγία Σοφία»
Είναι μία κατάσταση που προκαλεί πανικό στους γονείς,καθώς τα συμπτωματά της είναι ιδιαίτερα ενοχλητικά και μερικές φορές επικίνδυνα καθότι μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση του οργανισμού.
Τί προκαλεί όμως γαστρεντερίτιδα?
Τα κυριότερα αίτια που προκαλούν γαστρεντερίτιδα είναι διάφοροι ιοί (κυρίως ο Ρότα-ιός) , μικρόβια όπως σαλμονέλλα,σιγκέλλα,κολοβακτηρίδιο καθως και διάφορα παράσιτα. Η μετάδοση τους γίνεται απο άνθρωπο σε άνθρωπο πχ. με τα χέρια, μέσω μολυσμένων τροφών και μολυσμένου νερού. Ο χρόνος επώασης εξαρτάται απο τον παθογόνο μικροοργανισμό,για παράδειγμα στους ιούς κυμαίνεται απο 4-48 ώρες,ενω στην σιγκέλλα απο 16-72 ώρες.
Το εντεροτοξινογόνο κολοβακτηρίδιο είναι σύνηθες αίτιο τροφογενούς ή υδατογενούς γαστρεντερίτιδας και ευθύνεται πολύ συχνά για την διάρροια των ταξιδιωτών. Η διάρροια των ταξιδιωτών έχει αιφνίδια εμφάνιση κυρίως κατά τις πρώτες 2 εβδομάδες του ταξιδιού με συμπτωματολογία που περιλαμβάνει πυρετό,ναυτία,έμετους και κοιλιακό άλγος.
Πώς εκδηλώνεται μια γαστρεντερίτιδα?
Τα προεξέχοντα συμπτώματα της γαστρεντερίτιδας είναι οι έμετοι,οι διαρροικές κενώσεις, οι οποίες μπορεί να περιέχουν βλέννη ακόμα και αίμα, πυρετός ο οποίος δύναται να είναι αρκετά υψηλός. Οι πιό απλές μορφές γαστρεντερίτιδας έχουν ήπια συμπτωματολογία, δηλαδή 1-5 έμετους,3-6 διαρροικές κενώσεις,ήπιο κοιλιακό άλγος και χαμηλό εως καθόλου πυρετό.Σε αντίθεση με την απλή γαστρεντερίτιδα,η πιο βαριά μορφή χαρακτηρίζεται απο ακατάσχετους εμέτους,απανωτές διάρροιες και απο υψηλό συνήθως πυρετό.Το μείζον πρόβλημα που δημιουργείται σε αυτη την περίπτωση είναι η αφυδάτωση λόγω της αυξημένης απώλειας υγρών και υλεκτρολυτών.Το πρόβλημα δε χειροτερεύει όταν συνυπάρχει και πύρετος.
Πώς καταλαβαίνω ότι το παιδί μου έχει αφυδατωθεί?
Σημεία αφυδάτωσης,τα οποία καλό είναι να γνωρίζουν οι γονείς,αποτελούν τα στεγνά χείλη και η ξηρή γλώσσα, η ωχρότητα του δέρματος και το ξηρό δέρμα, οι μαύροι κύκλοι και το βαθούλωμα των ματιών, η μειωμένη ούρηση, η μειωμένη ενεργητικότητα του παιδιου, η υπνήλια.Είναι σαφέστατο οτι ένα αφυδατωμένο παιδί διψάει και ζητάει συνεχώς να πιεί νερό.
Ποια είναι η θεραπεία της γαστρεντερίτιδας?
Το σημαντικότερο ρόλο στην θεραπεία της γαστρεντερίτιδας,τον κατέχει η σωστή ενυδάτωση,δηλαδή η αναπλήρωση των υγρών και των ηλεκτρολυτών που χάνει το παιδί με την διάρροια,τον εμετό και τον πυρετό.Κάθε φορά που το παιδί κάνει εμετό,δεν πρέπει για 2 ώρες να μην πίνει καθόλου νερό.Μετά την πάροδο των 2 ωρών,δίνουμε σταδιακά νερό ή κάποιο ηλεκτρολυτικό διάλυμα,και συγκεκριμένα μια κουταλιά υγρού κάθε 5 λεπτά και όχι νωρίτερα γιατί υπάρχει κίνδυνος να κάνει παλι εμετό.Όσο και να ζητάει` νερό ή πιο συχνα απο το 5λεπτο,θα πρέπει να του το αρνηθείτε ,γιατί μπορεί να μην γίνει ανεκτό απο το στομάχι του και να ξεκινήσει νέος κύκλος με εμέτους.Όταν σταματήσει να διψάει,σημαίνει οτι έχει παρέλθει και η αφυδάτωση.
Η υδρική αυτή δίετα πρέπει να διαρκεί λίγες ώρες (συνηθως 4-6 ώρες).Μετά απο αυτό,πρέπει να γίνει μια σταδιακή επανασίτιση του παιδιου και να ακολουθήσουμε την δίετα γαστρεντερίτιδας.Αυτή συνίσταται σε βραστό κοτόπουλο,βραστές πατάτες και καρότα,ρύζι,μακαρόνια λευκά,φρυγανιές,τροφές δηλαδή που είναι αρκετά εύπεπτες και γίνονται εύκολα ανεκτές απο το ήδη ταλαιπωρημένο στομάχι.Σε βρέφη που θηλάζουν,ο μητρικός θηλασμός πρέπει να συνεχίζεται,ενώ δεν είναι απαραίτητη η αραίωση του ξένου γάλακτος,ούτε και η αλλαγή σε υποαλλεργικό γάλα ή σε γάλα ελεύθερο λακτόζης.Μετά απο 24 ώρες και εφόσον το παιδί δεν έχει άλλα συμπτώματα, μπορεί να ακολουθήσει το καθημερινό του διατροφικό πρόγραμμα.
Στην περίπτωση που τα συμπτωματα δεν υποχωρούν αλλά γίνονται πιο βαριά και το παιδί φαίνεται πολυ ταλαιπωρημένο,τότε κρίνεται αναγκαία η παραπομπή του παιδιού στο νοσοκομείο ώστε να του χορηγηθεί ενδοφλέβια ενυδάτωση.
Το παιδί μου έχει γαστρεντερίτιδα. Να του δώσω αντιβίωση ή αντιδιαρροική αγωγή?
Είναι πολύ σημαντικό να καταστεί σαφές,οτι στην αντιμετώπιση της οξείας γαστρεντερίτιδας,τα αντιεμετικά και τα αντιδιαρροικά φάρμακα δεν κατέχουν κανέναν ρόλο,ισα ισα που η χρήση τους μπορεί να είναι και δυνητικά επικίνδυνη.
Αντιβιοτικά επίσης ΔΕΝ πρέπει να χορηγούνται στην συντριπτική πλειοψηφία των κατά τα άλλα υγιών παιδιών,επειδή οι περισσότερες περιπτώσεις είναι ιογενείς αλλά και οι μικροβιακές είναι αυτοιάσιμες.Η χορήγηση τους ενδείκνυται μόνο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις παθογόνων τα οποία έχουν επιβεβαιωθεί με καλλιέργεια κοπράνων,καθώς και ασθενείς με ανοσοκαταστολή.,αιμοσφαιρινοπάθεια,σηψαιμία,εξωεντερική εντόπιση και σε βρέφη κάτω των 3 μηνών.
Επίσης είναι πολυ σημαντικό ο γονιός να ειναι σε συνεχή επικοινωνία με τον παιδίατρο για να τον καθοδηγεί αναλόγως των συμπτωμάτων.
Υπάρχει τρόπος να προφυλαχθούμε από την γαστρεντερίτιδα?
Η προφύλαξη απο την γαστρεντερίτιδα,ειναι εξίσου σημαντική και συνίσταται σε απλά καθημερινά μέτρα,όπως η τήρηση των κανόνων υγιεινής,το καλό πλύσιμο των χεριών και των τροφών καθώς και το καλό μαγείρεμα.Τα τελευταία χρόνια,στον αγώνα κατα της γαστρεντερίτιδας,έχει προστεθεί και το εμβόλιο κατα του ροταιου.
ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ, ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ