Η ΣΙΑΤΙΣΤΑ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΠΡΟΣ ΤΟ ’21
Όταν κάνουμε ένα αφιέρωμα σε μια ιστορική ημέρα και στην προσφορά ενός τόπου σε αυτήν, όπως η 25η Μαρτίου 1821, είναι σύνηθες να αναφερόμαστε και στους πρωταγωνιστές που κατάγονται από τον συγκεκριμένο τόπο.
Ωστόσο, εξίσου σημαντική ήταν και η συμβολή των Γραμμάτων και της Παιδείας στην Επανάσταση του 1821, καθώς διαμόρφωσαν την εθνική συνείδηση και προετοίμασαν πνευματικά το ελληνικό έθνος για τον αγώνα της ελευθερίας. Με αυτή τη σκέψη, θα ήθελα να κάνω ένα διαφορετικό αφιέρωμα:
Ποια ήταν η συνεισφορά της Σιάτιστας στα Γράμματα και την Παιδεία στον δρόμο προς το 1821; Κάθε μέρα θα έχουμε ένα αφιέρωμα σε μια ιστορική έκδοση; Υπάρχουν τόσες τέτοιες εκδόσεις; Υπάρχουν και θα αντιληφθούμε ότι μάλλον δεν μας φθάνουν οι μέρες που υπολείπονται μέχρι την 25η Μαρτίου.
Σήμερα ένα ξεκινάμε από τους ΜΑΡΚΙΔΕΣ ΠΟΥΛΙΟΥ και το «ΧΡΟΝΙΚΟΝ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΦΡΑΝΤΖΗ»
📕 Το Χρονικό εξιστορεί την Άλωση της Πόλης το 1453 και είναι γραμμένο από τον Γεώργιο Φράντζη (ή Σφραντζή, 1401 – 1477) ιστορικό και πρωτοσβεστάριο (από τα υψηλότερα αξιώματα στην αυτοκρατορική αυλή) του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου.
Οι Μαρκίδες χρηματοδότησαν, οι ίδιοι, την έκδοση ενώ η φιλολογική επιμέλεια ήταν του Αυστριακού Φραγκίσκου Άλτερ (1749 – 1804), δασκάλου των ελληνικών στη Βιέννη που το αντέγραψε από χειρόγραφο του 16ου αιώνα.
Στην «ΕΦΗΜΕΡΙΣ» τους, την πρώτη σωζόμενη ελληνική εφημερίδα, οι Μαρκίδες στις 29 Σεπτεμβρίου 1794 δημοσιεύουν μια ανακοίνωση με τίτλο «Είδησην προς τους φιλαναγνώστας της ιστορίας του Βυζαντίου» όπου ενημερώνουν τους αναγνώστες τους για την νέα έκδοση αλλά και εξηγούν τι οδήγησε τους κατοπινούς βασικούς συνεργάτες του Ρήγα Βελεστινλή στην απόφαση για την έκδοση του χρονικού.
Διαβάζουμε: «Εκείνος, ο ένθερμος ζήλος όπου πάντοτε τρέφομεν εις τας καρδιάς μας, δια να ωφελήσωμεν οπώσουν το περικλεέστατον γένος των Γραικών με την έκδοσιν σοφών βιβλίων, μας υποχρεώνει και ήδη να υλοποιήσωμεν τοις πάσι περί ενός αξιολογωτάτου Χρονικού, όπου αγαθή τύχη ήλθεν εις χείρας μας, πόνημα του Φραντζή, πρωτοβεστιάριου επί της βασιλείας του κυρίου Κωνσταντίνου παλαιολόγου του δυστηχούς και τελευταίου βασιλέως Ρωμαίων…»
Λάζαρος Κώτσικας
