Στην Αυστραλία βρέθηκε τις τελευταίες ημέρες ο καθηγητής του Τμήματος Βιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στον Τομέα Βοτανικής, Θωμάς Σαββίδης, προσκεκλημένος από την Κεντρική Ένωση Ποντίων «Ποντιακή Εστία» και την «Ένωση Θεσσαλονικέων Λευκός Πύργος».
Ο κ. Σαββίδης μοναδικός και κύριος ομιλητής έδωσε 4 διαλέξεις με θέματα: “Ελληνική ως Διεθνής Γλώσσα», “Η πολιτιστική κληρονομιά της Μ. Ασίας”, «Ποντιακή διατροφή» (καθόσον μελετητής της ποντιακής ιστορίας) και «Προσφυγιά/Θεσσαλονίκη: Η νέα πατρίδα των Μικρασιατών προσφύγων
Πολύς κόσμος παρακολούθησε και διαλέχθηκε με τον προσκεκλημένο – κύριο ομιλητή, Θωμά Σαββίδη.
Ο κ. Σαββίδης αποτελεί εμβληματική μορφή για την ακαδημαϊκή κοινότητα με μακρά πορεία στα ακαδημαϊκά έδρανα, όπου συνεχίζει να προσθέτει και να εμπλουτίζει την επιστημονική του σκέψη, εκφράζοντάς την με λόγο απλό κατανοητό, επιστημονικές παραπομπές.
Έχει δημοσιεύσει περίπου εκατό πρωτότυπες επιστημονικές εργασίες και είναι Πρόεδρος του Οργανισμού για την Διεθνοποίηση της Ελληνικής γλώσσας, ενώ έντονη είναι η δράση του σε πολλές οργανώσεις στον ποντιακό και γενικότερα στον εθνικό χώρο.
Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Μελβούρνη ξεναγήθηκε στις εγκαταστάσεις του κολλεγίου ΙΤΗΕΑ, στον Βοτανικό Κήπο κ.α.
Σας παραθέτουμε ρεπορτάζ – παρουσίαση της εφημερίδας «Νέος Κόσμος” σχτικά με μια διάλεξη του κ. Σαββίδη
H Ελληνική γλώσσα είναι διεθνής
Ιδού οι αποδείξεις
Της ΒΙΒΙΑΝ ΜΟΡΡΙΣ
“Η διεθνοποίηση της Ελληνικής Γλώσσας”, τίτλος της δημόσιας διάλεξης που έδωσε ο καθηγητής Θωμάς Σαββίδης, από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, προσκεκλημένος στην πόλη μας από την Ποντιακή Εστία και την Ένωση Θεσσαλονικέων “Ο Λευκός Πύργος”, ίσως παρέπεμπε σε ανακοίνωση στρατηγικής για την εξάπλωση και επικράτηση της ελληνικής γλώσσας ως διεθνούς, ως κρατούσας γλώσσας.
Μακράν αυτού, θα διαπιστώσω νωρίς το απόγευμα της Τρίτης, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο “Νέο Κόσμο” ο κ. Σαββίδης, και το ίδιο, λίγο αργότερα, αρκετές δεκάδες συμπαροίκων που παρακολούθησαν την άκρως ενδιαφέρουσα παρουσίαση του θέματος στο Πολιτιστικό Κέντρο της Κοινότητας Μελβούρνης.
“Μα είναι διεθνής”, θα απαντήσει στο ερώτημά μου “πώς οραματίζεστε την διεθνοποίηση της ελληνικής γλώσσας”, προσγειώνοντάς με από τον κόσμο των ονείρων, σε μια πραγματικότητα που πρακτικά καταδεικνύει ότι “όντως η ελληνική γλώσσα είναι διεθνής και χρησιμοποιείται καθημερινά σ’ όλον τον κόσμο, μόνο που οι περισσότεροι δεν το γνωρίζουν”.
Η αγγλική, θα πει, η οποία είναι, όντως, η κρατούσα γλώσσα, θα μπορούσαμε να την πούμε διεθνή, περιέχει 29%-30% ελληνικές λέξεις, αυτούσιες ή σύνθετες. «Ας υποθέσουμε ότι κάποιοι θα ήθελαν διακαώς να απαλλαγούν από τις ελληνικές λέξεις, να πουν ‘αφελληνίζω τη γλώσσα μου’. Γεγονός είναι ότι θα το έβρισκαν από δύσκολο μέχρι αδύνατο. Πρώτα-πρώτα, θα είχαμε παράλυση των επιστημών, για να σταθούμε στα πλέον οφθαλμοφανή” θα πει ο κ. Σαββίδης.
ΜΙΑ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Ο ίδιος υπηρετεί τις Θετικές Επιστήμες -ως βοτανολόγος-χημικός- γι’ αυτό ίσως η προσέγγισή του στο θέμα διακρίνεται για την πρακτικότητα του χαρακτήρα της.
“Θα πρέπει να διεκδικήσουμε την πατρότητα των λέξεων. Τον δυναμισμό της γλώσσας μας και τη διαχρονικότητά της.
Ας δούμε, έστω και επιγραμματικά, τι λένε οι άλλοι για αυτήν. O Claude Fauriel (ιστορικός – λογοτέχνης): “H ελληνική είναι η ωραιότερη γλώσσα της Ευρώπης. Έχει την ομοιογένεια της γερμανικής, τη σαφήνεια της γαλλικής, την ευλυγισία της ιταλικής και είναι αρμονικότερη της ισπανικής”.
Στη συνέχεια, σταματώντας στον μεγάλο Γερμανό συγγραφέα και ποιητή Friedrich Schiller, θα δώσει, σε ελεύθερη μετάφραση, αποσπάσματα από το ποίημα “Καταραμένε Έλληνα”. “Καταραμένε Έλληνα, όπου να γυρίσω τη σκέψη μου, όπου και να στρέψω την ψυχή μου, μπροστά μου σε βλέπω, σε βρίσκω. Τέχνη λαχταρώ, Ποίηση, Θέατρο, Αρχιτεκτονική, εσύ μπροστά, πρώτος και αξεπέραστος. Επιστήμη αναζητώ, Μαθηματικά, Φιλοσοφία, Ιατρική, κορυφαίος και ανυπέρβλητος. Για Δημοκρατία διψώ, Ισονομία και Ισότητα, εσύ μπροστά μου, ασυναγώνιστος, κι’ ανεπισκίαστος. Καταραμένε Έλληνα, καταραμένη Γνώση… Γιατί να σε αγγίξω; Για να αισθανθώ πόσο μικρός είμαι, ασήμαντος, μηδαμινός; Γιατί δεν με αφήνεις στη δυστυχία μου και στην αναμελιά μου;”
Το ποίημα αυτό γράφτηκε το 1805 όταν ο ποιητής ήταν 46 χρόνων, στον τελευταίο χρόνο της ζωής του.
Ο καθηγητής, Θωμάς Σαββίδης, συνεχίζοντας την προβολή διάσημων Ευρωπαίων φιλοσόφων, ποιητών, μουσουργών που θαύμαζαν τη γλώσσα μας, θα σταματήσει στον Franz Peter Schubert για να πει ότι συνέθεσε 42 Συμφωνίες με θέμα ελληνικό μεταξύ των οποίων την “Ιφιγένεια”, την “Αντιγόνη”, τον “Αποχαιρετισμό του Έκτορα”.
Με το πορτραίτο του Γερμανού συνθέτη και πιανίστα, Robert Schumann, θα προβάλει και τη σκέψη του μεγάλου μουσουργού για την ελληνική γλώσσα και ποίηση του Ομήρου: “Στη μεγάλη θλίψη και απαισιοδοξία βρίσκεις παρηγοριά και δύναμη στο ξεφύλλισμα του Ομήρου”.
Θα συνεχίσει με τον Goethe που είπε το περίφημο: “Άκουσα το Ευαγγέλιο στον Άγιο Πέτρο της Ρώμης σε όλες τις γλώσσες. Η ελληνική αντήχησε σαν άστρο που εμφανίζεται τη νύχτα”.
Πίσω στη σημερινή πραγματικότητα, ο καθηγητής, κ. Σαββίδης, θα πει ότι “οι Ευρωπαίοι εκμεταλλευόμενοι την οικονομική κρίση, προσπάθησαν να μας μειώσουν όχι κατηγορώντας τις διαχειριστικές μας ικανότητες, αλλά πλήττοντας τον πολιτισμό μας. Όλοι θυμόμαστε τις άκομψες αναφορές του ευρωπαϊκού τύπου στην Αφροδίτη της Μήλου και στον γκρεμισμένο Παρθενώνα. Γι’ αυτό επιβάλλεται να προωθούμε, μ’ όποιον τρόπο μπορούμε αυτό που είναι μια απτή πραγματικότητα. Η ελληνική γλώσσα είναι διεθνής.
Ας δούμε, όμως, με συγκεκριμένα στατιστικά στοιχεία την επιρροή της ελληνικής στις άλλες γλώσσες, ξεκινώντας από την περισσότερο διαδεδομένη σήμερα γλώσσα στον πλανήτη, την αγγλική. Με μία πρώτη συστηματική καταμέτρηση των ελληνικών λέξεων σε ένα από τα λεξικά της καθομιλουμένης, ο αριθμός των λέξεων έφθασε τις 6.500. Αν προχωρήσουμε και στην επιστημονική ορολογία, καλύπτοντας σημαντικό τμήμα της, θα φανεί περισσότερο σφαιρικά ο βαθμός επίδρασης της γλώσσας μας στην αγγλική. Είναι προφανές ότι η συμμετοχή της ελληνικής στην επιστημονική ορολογία, είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι στα λεξικά της καθομιλουμένης.
Όμως πολλοί επιστημονικοί όροι, ιδίως της Ιατρικής,, ενώ περιλαμβάνονται μόνο στα επιστημονικά λεξικά, εντούτοις είναι ευρύτερα γνωστοί και στην καθομιλουμένη, π.χ. αρτηριοσκλήρωση, ανεύρυσμα, αρθραλγία, δερματοπάθεια, μαστεκτομή κ.α.”
ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ
Αναφορικά με τον ισχυρισμό ορισμένων ότι οι δανεισμοί των άλλων γλωσσών προέρχονται από μια “αφηρημένη και νεκρή αρχαία ελληνική”, ο κ. Σαββίδης θα πει: “Η αλήθεια είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των δανεισμών αυτών είναι λέξεις που χρησιμοποιούνταν στην αρχαία ελληνική, δεν παύουν όμως να χρησιμοποιούνται και σήμερα, στη νέα ελληνική, όπως, για παράδειγμα: bradylogia, pandemy, cachexy, chrematistic, criterion, κ.ά. Αυτό απλώς δείχνει τη διαχρονικότητα της ελληνικής, που ποτέ δεν έπαψε να υφίσταται, να γράφεται και να μιλιέται με το ίδιο ετυμολογικό”.
