Την κίνηση είχε προαναγγείλει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος με δηλώσεις του είχε τονίσει την ανάγκη να λυθούν άμεσα τα προβλήματα για τις επιχειρήσεις. Σημειώνεται ότι οι αλλαγές στα capital controls επηρεάζουν μόνο τις επιχειρήσεις ενώ υπάρχει πρόβλεψη και για τη μεταφορά μετρητών από ιδιώτες στο εξωτερικό για συγκεκριμένες περιπτώσεις.

Πιο αναλυτικά, με τη νέα ΠΝΠ ορίζονται τα ακόλουθα:

– Ναυτιλιακές εταιρίες μπορούν να πραγματοποιούν και αναλήψεις μετρητών, μέχρι 50.000 ευρώ την ημέρα.

– Με απόφαση της Επιτροπής Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών, μπορεί να πραγματοποιούνται αναλήψεις και να ορίζεται όριο ποσού ανάληψης μετρητών ανά ημέρα και για άλλους κλάδους επιχειρήσεων.

– Οι εγκρίσεις εισροών – εκροών κεφαλαίων από το εξωτερικό και ανάληψης μετρητών περνούν από τις ίδιες τις τράπεζες. Συγκεκριμένες αποφάσεις αναμένονται από τις διοικήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων.

– Επιτρέπεται η μεταφορά χαρτονομισμάτων σε ευρώ ή σε ξένο νόμισμα μέχρι 2.000 ευρώ, ανά φυσικό πρόσωπο και ανά ταξίδι στο εξωτερικό. Από τον περιορισμό αυτόν εξαιρούνται οι μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού.

– Επιτρέπεται η ανάληψη από τραπεζικό λογαριασμό και η μεταφορά στο εξωτερικό μετρητών έως 2.000 ευρώ για ένα συνοδό προσώπου που μεταβαίνει στο εξωτερικό για νοσηλεία.

Παρ’ όλα αυτά, παραμένει η απαγόρευση ανάληψης μετρητών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό με πιστωτικές και προπληρωμένες κάρτες που έχουν εκδοθεί από ελληνικές τράπεζες.

Ορίζεται, επίσης, ότι η απαγόρευση ανάληψης μετρητών εφαρμόζεται και σε κάθε άλλη πληρωμή μετρητών ανεξαρτήτως νομίσματος, συμπεριλαμβανομένων μεταξύ άλλων των εισπράξεων επιταγών και των πληρωμών βάσει εγγυητικών επιστολών. Αυτές κατατίθενται σε τραπεζικό λογαριασμό για τις αναλήψεις από τον οποίο ισχύουν οι ευρύτεροι περιορισμοί.

Παραμένει αμετάβλητο το ημερήσιο όριο αναλήψεων 60 ευρώ ανά καταθέτη και πιστωτικό ίδρυμα ή σωρευτικά 420 ευρώ για όσους δεν κάνουν χρήση του ημερήσιου ορίου από Σάββατο μέχρι και την επόμενη Παρασκευή.

Στο μεταξύ, το ΥΠΟΙΚ δίνει οδηγίες στις ειδικές επιτροπές των τραπεζών που εξετάζουν τα αιτήματα των επιχειρήσεων, ενώ συστήνονται και υποεπιτροπές για την έγκριση των συναλλαγών.

Ειδικότερα:

Οι αρμοδιότητες των ανωτέρω υποεπιτροπών συνίστανται στην εξέταση και αξιολόγηση αιτημάτων πελατών νομικών προσώπων ή επιτηδευματιών, οι οποίοι αιτούνται:

-εκτέλεση πληρωμών έναντι παραστατικών (π.χ. τιμολόγια, προτιμολόγια, φορτωτικές, κ.λπ.),

-άνοιγμα νέων ενέγγυων πιστώσεων και πιστώσεων σε αναμονή και

-έκδοση νέων εγγυητικών επιστολών, προς το εξωτερικό στο πλαίσιο των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων, το ημερήσιο εγκριτικό όριο των Ειδικών Υποεπιτροπών για κάθε τράπεζα ανά εργάσιμη ημέρα ορίζεται:

*Από 0 έως 100.000 ευρώ ανά πελάτη (με μια ή περισσότερες ημερήσιες συναλλαγές) και

*εντός του ορίου ποσού που καθορίζεται και ανακοινώνεται από την Επιτροπή σε κάθε τράπεζα ξεχωριστά.

Οι ως άνω συναλλαγές περιλαμβάνονται στο αναλυτικό αρχείο με τα αιτήματα που διαχειρίζεται η τράπεζα και προσμετρώνται στο ημερήσιο συνολικό εγκριτικό όριο.

Το μηνιαίο εγκριτικό όριο των Ειδικών Υποεπιτροπών ανά πελάτη για κάθε τράπεζα δεν μπορεί να υπερβαίνει τη μέση μηνιαία αξία των εισαγόμενων εμπορευμάτων και πρώτων και βοηθητικών υλών κατά την προηγούμενη χρήση, μέσω του συγκεκριμένου πιστωτικού ιδρύματος.

Ο έλεγχος για τη συνδρομή της ως άνω προϋπόθεσης γίνεται από την τράπεζα, η οποία ζητεί κάθε αναγκαίο παραστατικό και έγγραφο από τον πελάτη.

Τα αιτήματα που αφορούν νέες ενέγγυες πιστώσεις, πιστώσεις σε αναμονή και εγγυητικές επιστολές θα υποβάλλεται κατά το άνοιγμα ή έκδοση στην Υποεπιτροπή του πιστωτικού ιδρύματος ή στην Επιτροπή Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών, μέσω της τράπεζας, ανάλογα με το ύψος της συναλλαγής και θα καλύπτουν όλες τις παρεπόμενες με την συναλλαγή πράξεις (τροποποίηση, εκτέλεση, πληρωμή) εφόσον δεν αλλάζει το ύψος της συναλλαγής.

Για την εξυπηρέτηση πελατών φυσικών προσώπων, οι οποίοι αιτούνται εκτέλεση πληρωμών προς το εξωτερικό ή αναλήψεις μετρητών, επιτρέπεται η κατ’ εξαίρεση ικανοποίηση των αιτημάτων α) πασχόντων από σοβαρά προβλήματα υγείας και β) για εξαιρετικούς κοινωνικούς λόγους, με την προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών στην τράπεζα από τα οποία αποδεικνύεται η συνδρομή των σχετικών προϋποθέσεων.

Το μηνιαίο όριο διαμορφώνεται στα 2.000 ευρώ ανά φυσικό πρόσωπο (με μία ή περισσότερες συναλλαγές). Το εν λόγω μηνιαίο όριο για φυσικά πρόσωπα δεν συμπεριλαμβάνεται στο ημερήσιο εγκριτικό όριο κάθε τράπεζας. Οι πληρωμές που αφορούν στην κάλυψη ίδιων λειτουργικών εξόδων των τραπεζών. εμπίπτουν ομοίως στα ανωτέρω όρια και ως εκ τούτου προσμετρώνται στο ημερήσιο συνολικό εγκριτικό όριο του εκάστοτε πιστωτικού ιδρύματος.

Οι μεταφορές κεφαλαίων προς το εξωτερικό, οι οποίες εμπίπτουν στα στοιχεία ε), στ), ζ), η), θ), ιβ), ιγ), και ιδ) της παραγράφου 11 του άρθρου πρώτου της από 18.7.2015 ΠΝΠ δεν προσμετρώνται στο ημερήσιο συνολικό εγκριτικό όριο της εκάστοτε τράπεζας. Επίσης, δεν προσμετρώνται:

-ενέγγυες πιστώσεις εισαγωγών, πιστώσεις σε αναμονή, εγγυητικές εξωτερικού έκδοσης τράπεζας που λειτουργούν στην Ελλάδα,

-ενέγγυες πιστώσεις στις οποίες προστέθηκε βεβαίωση από τράπεζα που λειτουργεί στην Ελλάδα,

-τριτεγγυημένα και λοιπά χρηματόγραφα που συνδέονται με εισαγωγές,

-προθεσμιακές υποχρεώσεις από διακανονισμό αξιών προς είσπραξη που συνδέονται με εισαγωγές, εφόσον η πράξη έκδοσης, βεβαίωσης και τριτεγγύησης ολοκληρώθηκε πριν την τραπεζική αργία, δηλαδή, πριν την 28η Ιουνίου 2015, δεδομένου ότι οι εν λόγω πράξεις συνδέονται με ανέκκλητες ανειλημμένες υποχρεώσεις των τραπεζών που δημιουργήθηκαν πριν την τραπεζική αργία έναντι αντισυμβαλλομένων μερών, σύμφωνα με τους οικείους Ομοιομόρφους Κανόνες του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου και τις διεθνείς πρακτικές. Για την αξιολόγηση των αιτημάτων που εμπίπτουν στις εγκριτικές αρμοδιότητες των Ειδικών Υποεπιτροπών, απαιτείται να ικανοποιούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

-τα αιτήματα των πελατών πρέπει να συνοδεύονται από παραστατικά (πχ. τιμολόγια, φορτωτικές κ.λπ.), επαρκή για την τεκμηρίωση της φύσης των συναλλαγών και της αναγκαιότητας εκτέλεσής τους, καθώς και από υπεύθυνη δήλωση του πελάτη στην οποία θα δηλώνει ότι τα εν λόγω παραστατικά δεν έχουν προηγουμένως υποβληθεί προς έγκριση μέσω άλλης τράπεζας.

-η τράπεζα τηρεί πλήρες και αναλυτικό αρχείο του συνόλου των αιτημάτων που λαμβάνει και πρέπει να είναι σε θέση ανά πάσα στιγμή να παρέχει στοιχεία/αναφορές για την πορεία τους, σε περίπτωση που ζητηθεί από την Επιτροπή.

-η Ειδική Υποεπιτροπή θα θεσπίσει διαδικασίες διαχείρισης και προτεραιοποίησης των αιτημάτων πελατών, λαμβάνοντας υπόψη το χρονικό περιθώριο πληρωμής, π.χ. ληξιπρόθεσμα τιμολόγια, pro forma, cash on delivery (COD), κ.λπ. και, στις περιπτώσεις εισαγωγής, τη φύση του εισαγόμενου προϊόντος και την αναγκαιότητά του για τη διαφύλαξη του δημόσιου και κοινωνικού συμφέροντος.

Προς διευκόλυνση των τραπεζών, επισυνάπτεται ενδεικτικός πίνακας με την ανά κατηγορία προτεραιοποίηση πληρωμών για εισαγόμενα αγαθά και υπηρεσίες.

*Πρώτη Προτεραιότητα

1. I. Φάρμακα
2. II. Καύσιμα, Ενέργεια

III. Τρόφιμα, Ευπαθή προϊόντα

1. IV. Πρώτες ύλες για παρασκευή βασικών τροφίμων
2. V. Υλικά Συσκευασίας για όλα τα αγαθά της κατηγορίας προτεραιοποίησης

*Δεύτερη Προτεραιότητα

1. I. Πρώτες ύλες για παρασκευή κατεργασμένων προϊόντων που προορίζονται για εξαγωγή
2. II. Προϊόντα ή υλικά- μηχανήματα για τη δημιουργία ή παρασκευή προϊόντων ή υποδομών που αποσκοπούν στη δημόσια υγεία, ασφάλεια και κοινωνική πρόνοια

III. Είδη που συνδέονται άμεσα με την λειτουργία και ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού

1. IV. Εποχικά είδη που αποσκοπούν στη διαφύλαξη του κοινωνικού συμφέροντος όπως, ενδεικτικά, σχολικά είδη

*Τρίτη Προτεραιότητα

Λοιπά: Είδη μέσης αναγκαιότητας για τη καθημερινή διαβίωση (ένδυση, υπόδηση, κ.λπ.). Είδη που προάγουν το βιοτικό επίπεδο (ψυχαγωγία, διασκέδαση, κ.λπ.). Λοιπά είδη (είδη πολυτελείας μη απαραίτητα για κάλυψη βασικών αναγκών διαβίωσης, κ.λπ.). Πληρωμή τιμολογίων παροχής υπηρεσιών νομικών, οικονομοτεχνικών συμβούλων, κ.λπ.

Μέσω της ως άνω διαδικασίας, η Ειδική Υποεπιτροπή διασφαλίζει την κατανομή του συνολικού εγκριτικού ορίου σε όσο το δυνατόν περισσότερους πελάτες της τράπεζας, προς ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και την τήρηση της αρχής της ίσης μεταχείρισης.

Η Ειδική Υποεπιτροπή εξετάζει τα αιτήματα των πελατών νομικών προσώπων ή επιτηδευματιών, λαμβάνοντας υπόψη το οικονομικό/συναλλακτικό προφίλ των πελατών, όπως αυτό έχει διαμορφωθεί κατά τη διάρκεια της επιχειρηματικής τους σχέσης με την τράπεζα.