Η κινέζικη φιλοσοφία, για πολλούς μελετητές, είναι πολύ πλούσια και δεν είναι μόνον ο Κομφούκιος που την εκπροσωπεί. Στην κλασική εποχή, στα χρόνια μεταξύ 6ου και 2ου αιώνα π.Χ, έζησαν εκτός από τον Κομφούκιο και άλλες μεγάλες προσωπικότητες, όπως ο Μο – Τσι, ο Μέγκιος, ο Χαν Φέι – Τσι και ο Λαο – Τσε.
Και μπορεί να ήταν ο Κομφούκιος, αυτός που έθεσε τις βάσεις ενός ηθικού και πολιτικού συστήματος, που πήρε το όνομά του (του κομφουκιανισμού), αλλά μετά από περίπου διακόσια χρόνια, ο Μέγκιος ήταν αυτός που ανέπτυξε ακόμα περισσότερο το ίδιο αυτό σύστημα. Την ίδια εποχή, παράλληλα με την εμφάνιση του κομφουκιανισμού έχουμε και την εμφάνιση ενός ακόμα συστήματος, πιο μυστικιστικού, τον νταοϊσμό ή ταοϊσμό, που αποδίδεται στον Λάο – Τσε. Αρχές επίσης του 4ου αιώνα π.Χ, έχουμε ένα καινούργιο σύστημα σκέψης, το οποίο απέρριπτε την υπεραισιόδοξη αντίληψη για την ανθρώπινη φύση που χαρακτήριζε τις υπόλοιπες σχολές. Εκπρόσωπος αυτής της καινούργιας θεωρίας που κυριάρχησε εκείνη την εποχή ήταν ο φιλόσοφος Χαν Φέι -Τσι.
Κατά τον λεγκαλισμό (έτσι ονομάστηκε αυτή η θεωρία), οι άνθρωποι είναι κατά βάση κακοί, και για να πειθαρχήσουν πρέπει να υπάρχει ένα σύστημα αυστηρών νόμων και ποινών. Ο κινέζικος, λοιπόν, φιλοσοφικός στοχασμός άσκησε τη δική του επιρροή στην ηθική τάξη της τότε ανθρωπότητας και διατηρήθηκε σε πολλά μέρη του κόσμου μέχρι σήμερα.
Ο Κομφούκιος έλεγε ότι οι άνθρωποι είναι κατά βάση κακοί και εγωπαθείς, εννοώντας πως τέτοιοι είναι από τη φύση τους, γι αυτό και θεωρούσε την εκπαίδευση και την κοινωνική επιρροή ως μεθόδους για να γίνουν καλοί. Αντίθετα ο Μέγκιος υποστήριζε ότι οι άνθρωποι είναι από τη φύση τους καλοί και καταλήγουν να γίνονται κακοί μέσα στις αλλοτριωμένες κοινωνίες από τα κακά εκπαιδευτικά συστήματα.
Τον 4ο αιώνα π.Χ, όταν ο μεν Κομφούκιος θεωρήθηκε θεός και η διδασκαλία του ανακηρύχθηκε επίσημη θρησκεία του κράτους, ο κομφουκιανισμός εκφυλίστηκε.
Την ίδια κατάληξη είχε και ο ταοϊσμός του Λάο – Τσε, αφού κι αυτός από φιλοσοφικό σύστημα ξεκίνησε και σε θρησκεία κατέληξε, με τον Λάο – Τσε να λατρεύεται ως θεός.
Ηλίας Κ Μάρκου
iliaskmarkou@yahoo.gr
