Το προσεχές διάστημα ανοίγουν σταδιακά οι περισσότεροι κλάδοι της οικονομίας έπειτα από μια μακρόχρονη περίοδο σκληρών περιοριστικών μέτρων τα οποία, δυστυχώς, δεν αποσόβησαν την μεγάλη αύξηση των θανάτων, των διασωληνομένων και των κρουσμάτων.
Οι θυσίες των συμπολιτών μας θα μπορούσαν να είχαν περιοριστεί αν υπήρχε συντονισμένο σχέδιο για την ενίσχυση του ΕΣΥ, την δημιουργία ΜΕΘ («χαμένα χρήματα» έλεγε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος), μαζικά και δωρεάν τεστ σε χώρους εργασίας και πρωτοβάθμια πρόληψη.
Σήμερα, οι υγειονομικές ενστάσεις για το άνοιγμα της οικονομίας είναι πολλές: οι φόβοι για ένα τέταρτο κύμα πανδημίας, η προχειρότητα με τα self test, η πίεση στα νοσοκομεία, ο υψηλός αριθμός των διασωληνομένων εκτός ΜΕΘ, συνιστά ένα πλαίσιο που προβληματίζει την επιστημονική κοινότητα και ανησυχεί τους πολίτες.
Η κυβέρνηση υπό την πίεση της κοινωνικής δυσαρέσκειας, της απογοήτευσης και της οργής για το πλέον αυστηρό και ατελέσφορο lockdown στην Ευρώπη δίνει το σήμα για την επανέναρξη της οικονομίας, υιοθετώντας ξανά τη λογική «βλέποντας και κάνοντας».
Εμείς θεωρούμε ότι η επανέναρξη της οικονομίας είναι ένα, καταρχήν, αναγκαίο βήμα: οι επιχειρηματίες και οι εργαζόμενοι μπορούν να σταθούν ξανά στα πόδια τους, να στηρίξουν τους εαυτούς τους και την ελληνική οικονομία ώστε να αφήσουμε πίσω τις μαύρες ημέρες του τελευταίου έτους.
Ωστόσο, για να γίνει αυτό δεν αρκούν οι καλές προθέσεις, ούτε βεβαίως η λογική «κολυμπήστε και αργότερα ίσως πετάξουμε ένα σωσίβιο για όσους έχουν επιπλεύσει». Αντίθετα, χρειάζονται συγκεκριμένες κινήσεις τόνωσης της οικονομίας, της επιχειρηματικότητας και του κόσμου της εργασίας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ. από την αρχή της πανδημίας με τα προγράμματα Μένουμε Όρθιοι 1 και 2, είχε παραθέσει τις τεκμηριωμένες προτάσεις του για την ανάσχεση της κρίσης. Δυστυχώς, η κυβέρνηση δεν έδειξε πολιτική τόλμη να τις υιοθετήσει, γεγονός που οδήγησε την χώρα στα εξής αρνητικά ρεκόρ:
· Τρίτη χειρότερη επίδοση του ΑΕΠ στην ευρωζώνη το 2020
· Εκτίναξη του δημόσιου χρέους
· Οι εργαζόμενοι υπέστησαν την τρίτη μεγαλύτερη μείωση εισοδήματος στην Ευρώπη
· Το σύνολο των επιχειρήσεων και των δραστηριοτήτων της οικονομίας είχε απώλεια 41,6 δισ. το 2020
· Το 23% των επιχειρήσεων δηλώνουν πολύ ή αρκετά πιθανόν να κλείσουν, ενώ σε κλάδους όπως η εστίαση, το ποσοστό ανέρχεται στο 41.7% και στο εμπόριο στο 34%
· Τα 7 στα 10 νοικοκυριά με κύρια πηγή εισοδήματος την επιχειρηματική δραστηριότητα υπέστησαν μείωση, με μέσο όρο 27,2%.
Σύμφωνα, δε, με ευρήματα του Ινστιτούτου Μελετών της ΓΣΕΒΕΕ, 1 στις 2 από τις μικρές επιχειρήσεις έχουν ταμειακά διαθέσιμα το πολύ για έναν μήνα και 4 στις 10 αντιμετωπίζουν το φάσμα του λουκέτου.
Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν ότι η ελλιπής στήριξη και η ανασφάλεια που εντείνεται από τις κυβερνητικές παλινωδίες, πλήττουν δυσανάλογα τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις.
Την επόμενη ημέρα ο κίνδυνος για κλείσιμο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, γενικευμένες απολύσεις, επιδείνωση των εργασιακών σχέσεων και έκρηξη των ανισοτήτων, είναι μεγάλος.
Χρειάζεται ένα συνεκτικό και ολιστικό σχέδιο υποστήριξης της ραχοκοκαλιάς της πραγματικής οικονομίας και επανεκκίνησης με βιώσιμους και δίκαιους όρους.
Ο ΣΥΡΙΖΑ και σε αυτή την φάση εκπόνησε ένα σχέδιο το οποίο εκτείνεται σε τρεις πυλώνες: το ιδιωτικό χρέος που δημιουργήθηκε στην πανδημία, την ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων και το πλαίσιο διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους.
Οι προτάσεις αναλυτικότερα είναι οι εξής:
1ος ΠΥΛΩΝΑΣ: ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΧΡΕΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ
Από την αρχή της πανδημίας έως το τέλος του 2020 δημιουργήθηκαν 17 δις ευρώ νέα χρέη προς δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία και τράπεζες.
Για Οφειλές προς το Δημόσιο η ρύθμιση περιλαμβάνει:
Χρέη προς ρύθμιση:
Οφειλές προς το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία που ήταν πληρωτέες ή κατέστησαν ληξιπρόθεσμες την περίοδο της πανδημίας
Δικαιούχοι:
(α) φυσικά πρόσωπα με απώλεια εισοδήματος ή απώλεια της θέσης εργασίας
(β) επιχειρήσεις που ανήκουν στους πληττόμενους κλάδους
Περιεχόμενο ρύθμισης:
(α) πλήρης διαγραφή τόκων και προσαυξήσεων
(β) διαγραφή μέρους βασικής οφειλής, για συγκεκριμένες κατηγορίες χρεών
(γ) αποπληρωμή της υπόλοιπης οφειλής σε έως 120 δόσεις
Κούρεμα βασικής οφειλής για τις εξής κατηγορίες οφειλών:
· Φόρος εισοδήματος
· Τέλος επιτηδεύματος
· ΕΝΦΙΑ
· Ασφαλιστικές εισφορές για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυταπασχολούμενους
· Εισφορά αλληλεγγύης.
Κριτήριο για το ποσοστό κουρέματος:
– Νοικοκυριά: ποσοστό απώλειας εισοδήματος
– Επιχειρήσεις: ποσοστό μείωσης του τζίρου
Συγκεκριμένα:
· Μείωση εισοδήματος/τζίρου 10%-29% : μείωση της βασικής οφειλής κατά 40%
· Μείωση εισοδήματος/τζίρου 30%-40%: μείωση της βασικής οφειλής κατά 50%
· Μείωση εισοδήματος/τζίρου άνω του 40%: μείωση της βασικής οφειλής κατά 60%
Για τα Χρέη προς τις Τράπεζες, προτείνεται:
· Αναστολή πληρωμών.
· Περίοδος χάριτος για ρυθμισμένες οφειλές.
· Επιμήκυνση περιόδου αποπληρωμής
· Διαγραφή μέρους της οφειλής για ευάλωτους και πληττόμενους.
2ος ΠΥΛΩΝΑΣ: ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Η διαγραφή των χρειών είναι ένα μόνο τμήμα της αναγκαίας οικονομικής πολιτικής. Η ενίσχυση της ρευστότητας αποτελεί μια απαραίτητη παρέμβαση για την οποία εξειδικεύουμε με μια σειρά από προσωρινά και μόνιμα μέτρα:
1. Κάλυψη τμήματος επιταγών/αγορών επιχειρήσεων μέσω κρατικού δανεισμού
Πρόγραμμα κρατικής δανειοδότησης για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις
Ύψος ενίσχυσης: 30% του κόστους προμηθειών που είχαν οι επιχειρήσεις το 2019
Αποπληρωμή: Από το 2023
2. Επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας
Επιδότηση: σύνολο ασφαλιστικών εισφορών (εργαζόμενου και εργοδότη)
Διάρκεια: 6 μήνες
– υποχρέωση διατήρησης του συνόλου των εργαζομένων του για επιπλέον 6 μήνες μετά τη λήξη της επιδότησης
3. Μετατροπή του συνόλου της επιστρεπτέας προκαταβολής σε μη επιστρεπτέα
4. Ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων μέσω Αναπτυξιακής Τράπεζας και τραπεζικού δανεισμού
5. Ειδικός ακατάσχετος λογαριασμός για τις επιχειρήσεις και τους ελευθέρους επαγγελματίες
6. Ενεργοποίηση θεσμού μικροχρηματοδοτήσεων
7. Ρύθμιση οφειλών προς ΔΕΚΟ και ΟΤΑ σε τουλάχιστον 24 δόσεις
8. Διαγραφή του τέλους επιτηδεύματος
9. Μείωση ΦΠΑ εστίασης στο 6%
3ος ΠΥΛΩΝΑΣ: ΜΟΝΙΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ
Τέλος, απαιτείται ένα μόνιμο πλαίσιο που να συμπεριλαμβάνει:
· κατάργηση του νέου Πτωχευτικού Νόμου
· επαναφορά της προστασίας της κύριας κατοικίας
· δεσμευτικότητα των ρυθμίσεων για τους πιστωτές και κυρίως για τις Τράπεζες
· ρυθμίσεις με αυτοματοποιημένες και δεσμευτικές διαδικασίες, για οφειλές επιχειρήσεων προς θεσμικούς πιστωτές (Δημόσιο, ΦΚΑ, Τράπεζες)
· ρυθμίσεις για νοικοκυριά μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, με ρύθμιση δεσμευτική και για τους πιστωτές και δυνατότητα προσφυγής στο δικαστήριο υπό προϋποθέσεις.
· Προστασία πρώτης κατοικίας, με επιδότηση αποπληρωμής δόσεων για ευάλωτες κατηγορίες.
· Μέριμνα για αγρότες με ρύθμιση χρεών και ειδική προστασία παραγωγικών περιουσιακών στοιχείων
Οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ είναι τεκμηριωμένες, κοστολογημένες και ρεαλιστικές. Δημιουργούν ένα ασφαλές πεδίο επανεκκίνησης για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες με την σειρά τους θα παράξουν πλούτο με ασφάλεια, ώστε να επιστρέψουν πόρους -μέσω της δίκαιης φορολογικής αναδιανομής- στην ελληνική κοινωνία.
Πρέπει επιτέλους να αλλάξουμε ρότα, να παραδειγματιστούμε από άλλες πολιτικές που επιλέγουν να τονώσουν την ζήτηση. Ακόμα και οι ΗΠΑ, η μητρόπολη του καπιταλισμού, επέλεξαν, τόσο το 2008, όσο και σήμερα να ενισχύσουν την οικονομία με τεράστιες χρηματοδοτήσεις για να αντεπεξέλθουν στην κρίση.
Η ΝΔ αντί να δει τη μεγάλη εικόνα συζητά για τεχνικές προτάσεις και θνησιγενείς λύσεις: την απόσταση των τραπεζοκαθισμάτων, ποιος θα πληρώνει το δεύτερο τεστ στους υπαλλήλους («τα 5 ευρώ ανά εβδομάδα για κάθε υπάλληλο δεν είναι σοβαρό θέμα» είπε ο αρμόδιος Υπουργός Ανάπτυξης), πότε θα ανοίξει το πρόγραμμα για την εστίαση – από το οποίο θα αποκλείονται πολλοί επιχειρηματίες-, πότε θα βγει ο αναπνευστικός σωλήνας της οικονομίας κλπ.
Την ίδια ώρα σπεύδει να νομοθετήσει για την κατάργηση του οκταώρου και την επιδείνωση των εργασιακών σχέσεων, τη νόθευση της ψήφου στις αυτοδιοικητικές εκλογές και το ακαταδίωκτο των πολιτικών της στελεχών ενώ, παράλληλα, διαπρέπει στην επικοινωνιακή προπαγάνδα και την αντιστροφή της πραγματικότητας.
Η κοινωνία δεν αξίζει τέτοια αντιμετώπιση. Χρειάζεται μια νέα πνοή, μια νέα προοπτική, μια συμφωνία ανάμεσα σε κράτος και πολίτες για κάτι γενναιότερο, δικαιότερο, με όρους γενικευμένης αλληλεγγύης και ισότητας.
Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την επόμενη ημέρα κινείται σε αυτή την κατεύθυνση. Η χώρα δεν μπορεί να κινηθεί άλλο στην λογική της εξυπηρέτησης των λίγων και των εκλεκτών, ούτε στην λογική της ελάχιστης παρέμβασης στην οικονομία.
Χρειάζεται δραστικές τομές και τις χρειάζεται άμεσα.
Δεν μπορούμε να αφήσουμε κανέναν πίσω.
Καλλιόπη Βέττα
Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ. Π.Ε. Κοζάνης